Jan Raszka (rzeźbiarz): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Zmiana numeru budynku na prawidłowy. |
poprawa linków, WP:SK |
||
Linia 31:
'''Jan Florian{{odn|Gawęcka|2013}} Raszka''' (ur. [[2 maja]] [[1871]] w [[Ropica|Ropicy]], zm. [[23 listopada]] [[1945]] w [[Kraków|Krakowie]]) − [[Polska|polski]] rzeźbiarz, grawer, medalier, malarz, profesor i pedagog akademicki pochodzący ze [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]]{{odn|Gawęcka|2013}}. Tworzył pod wpływem [[Modernizm (sztuka)|modernizmu]] – [[Secesja (sztuka)|secesji]] oraz [[art déco]].
[[
[[Plik:Mieszko I Cieszyński.JPG|mały|[[Pomnik Mieszka I w Cieszynie|Pomnik Mieszka I]] – przedstawiający postać [[Mieszko cieszyński|Mieszka cieszyńskiego]]]]
[[Plik:SDC10567.JPG|mały|Zachowany budynek krakowskiej pracowni artysty w podwórku kamienicy przy ul. Zbrojów 3]]
Linia 62:
Tworzył dzieła klasyczne pozostając jednak pod dużym wpływem [[Modernizm (sztuka)|modernizmu]]: początkowo [[Secesja (sztuka)|stylu secesyjnego]], a później [[art déco]], które na kilkadziesiąt lat zdominowały sztukę w końcu XIX i początkach XX wieku. Jako artysta rzeźbiarz Jan Raszka znany jest głównie z pomników, zwłaszcza poświęconych poległym żołnierzom z czasów [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. Był autorem wielu rzeźb i monumentów, które stanęły w przestrzeni publicznej w okresie [[II Rzeczpospolita|II RP]]. Po wybuchu II wojny światowej wszystkie zewnętrzne płaskorzeźby i pomniki Raszki zostały zburzone przez Niemców. W latach 1920–1939 powstały następujące dzieła{{odn|Domański|2001}}:
* Pomnik wolności w [[Dziedzice (Czechowice-Dziedzice)|Dziedzicach]], postawiony w 1924 roku ze składek społecznych. Został zniszczony w 1939 roku przez Niemców i pozostał nieodbudowany w okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] z przyczyn politycznych. Obecnie w jego miejscu znajduje się jedynie pamiątkowa tablica{{odn|Wojciech Święs|2014}}<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.plastykon.pl/plastykon/1_8_1rzezba.htm | tytuł = Pomnik Wolności w Czechowicach-Dziedzicach. Rekonstrukcja pomnika autorstwa prof. Jana Raszki | opublikowany = Plastykon | język = pl | data dostępu = 2017-12-29}}</ref>. Od upadku komunizmu w 1990 roku trwają dyskusje o jego odbudowie<ref>{{Cytuj stronę | url = http://web.archive.org/web/20171215163810/http://www.region.info.pl/2012/artykul,0,7547,kiedy-odbuduja-pomnik-wolnosci.html | tytuł = Kiedy odbudują Pomnik Wolności? | data = 2015-11-04 | opublikowany = Gazeta „Region” | język = pl | data dostępu = 2017-12-29}}</ref>.
* Popiersie prezydenta do [[Pomnik Gabriela Narutowicza w Bielsku|pomnika Gabriela Narutowicza]] w [[Bielsko-Biała|Bielsku]] (1930). Zostało zniszczone dziewięć lat później przez Niemców. Po wojnie monument nieodbudowany z przyczyn politycznych przez władze PRL. Na jego miejscu stoi pomnik Adama Mickiewicza.
* [[Pomnik Mieszka I w Cieszynie|Pomnik Mieszka I]], przedstawiający postać [[Mieszko cieszyński|Mieszka cieszyńskiego]], odsłonięty w [[Cieszyn]]ie w 1931 roku. Został zniszczony w 1939 roku przez Niemców. Po wojnie odbudowany w 1951 roku.
Linia 72:
* Pomnik Marszałka Piłsudskiego na pl. Litewskim w Lublinie, odsłonięty w 2001 roku według projektu artysty z 1937 roku.
[[Plik:Kamienica. Krakow ul. Straszewskiego 28 (06).jpg|mały|Secesyjna płaskorzeźba Jana Raszki na kamienicy Krakowskiego Towarzystwa Technicznego przy ul. Straszewskiego 28]]
[[
=== Detale architektoniczne ===
Linia 154:
{{ka}}
{{SORTUJ:Raszka, Jan}}▼
▲{{SORTUJ:Raszka, Jan}}
[[Kategoria:Polscy malarze]]
[[Kategoria:Polscy medalierzy]]
| |||