|
[[Plik:Greenglass bomb diagram.png|thumb|Szkic projektu broni jądrowej wykonany, jak wskazuje materiał dowodowy, przez Davida Greenglassa. Pokazuje, co Greenglass przekazywał Związkowi Radzieckiemu poprzez Ethel i Juliusa Rosenbergów.]]
* [[Morris Cohen (szpieg sowiecki)|Morris Cohen]] – Amerykanin, „Dzięki Cohenowi, projektanci sowieckiej bomby atomowej otrzymali całe stosy dokumentacji technicznej z laboratorium w Los Alamos”, napisano w gazecie [[Komsomolskaja Prawda]]. Morris i jego żona spędzili w więzieniu osiem lat, czyli mniej niż połowę wyroku, po czym zostali zwolnieni na mocy wymiany więźniów z Rosją. Zmarł nie ujawniwszy imienia amerykańskiego naukowca, który pomagał mu przekazywać cenne informacje dotyczące amerykańskiego projektu bomby atomowej<ref>{{Cytuj stronę |imię= |nazwisko= |coauthors= |tytuł=Morris Cohen, 84, Soviet Spy Who Passed Atom Plans in 40's |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=990CE0DC1438F936A35754C0A963958260 |cytat= Morris Cohen, an American who spied for the Soviet Union and was instrumental in relaying atomic bomb secrets to the Kremlin in the 1940's, has died, Russian newspapers reported today. Mr. Cohen, best known in the West as Peter Kroger, died of heart failure in a Moscow hospital on June 23 at age 84, according to news reports. |opublikowany=[[The New York Times|New York Times]] |data=5 July 1995 |data dostępu=2008-07-07}}</ref>.
* [[Klaus Fuchs]] – emigrant niemiecki, teoretyk fizyki, współpracował z delegacją brytyjską w [[Los Alamos National Laboratory|Los Alamos]] w czasie [[Projekt Manhattan|projektu Manhattan]]. Fuchs przyznał się do winy, dlatego jego proces trwał nie dłużej niż półtorej godziny. Lord Goddard skazał go na 14 lat pozbawienia wolności, co stanowi najdłuższą karę za [[szpiegostwo]]. W grudniu 1950 roku Fuchs stracił obywatelstwo brytyjskie. Zwolniono go 23 czerwca [[1959]] roku, po dziewięciu latach i czterech miesiącach łącznego pobytu w więzieniu [[Wakefield]]. Dostał pozwolenie na emigrację do [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]]<ref>{{Cytuj stronę |imię= Eric|nazwisko= Pace|coauthors= |tytuł=Klaus Fuchs, Physicist Who Gave Atom Secrets to Soviet, Dies at 76 |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=940DEFDF1030F93AA15752C0A96E948260&scp=1&sq=Klaus+Fuchs&st=nyt |cytat=Klaus Fuchs, the German-born physicist who was imprisoned in the 1950's in Britain after being convicted of passing nuclear secrets to the Soviet Union, died yesterday, the East German press agency A.D.N. reported. He was 76 years old. |opublikowany=[[The New York Times|New York Times]] |data=January 29, 1988 |data dostępu=2008-07-07}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.crimelibrary.com/terrorists_spies/spies/fuchs/1.html |tytuł=Klaus Fuchs |cytat=His name was Klaus Emil Fuchs, and he was, as it has been shown by history, the most important atom spy in history. Not any of the notorious names in the saga of the theft of the atom bomb secrets [[Allan Nunn May]], [[Julius and Ethel Rosenberg]], and [[David Greenglass]] had been as important to the Russian effort as Klaus Fuchs. |opublikowany=[[TruTV]] |data dostępu=2008-07-07}}</ref>.
* [[Harry Gold]] – Amerykanin, przyznał się do pełnienia funkcji kuriera na zlecenie [[Sprawa Rosenbergów|Greenglassa]] i Fuchsa. W [[1951]] skazany na trzydzieści lat pozbawienia wolności. Zwolniony warunkowo w maju [[1966]] roku, po odbyciu niewiele ponad połowy kary<ref>{{Cytuj stronę |imię= |nazwisko= |coauthors= |tytuł=1972 Death of Harry Gold Revealed |url=http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F50B1EFA3D541A7493C6A81789D85F408785F9 |cytat=Harry Gold, who served 15 years in Federal prison as a confessed atomic spy courier, for Klaus Fuchs, a Soviet agent, and who was a key Government witness in the Julius and Ethel Rosenberg espionage case in 1951, died 18 months ago in Philadelphia. |opublikowany=[[The New York Times|New York Times]] |data=February 14, 1974 |data dostępu=2008-07-07}}</ref>.
* [[David Greenglass]] – amerykański operator maszyn w Los Alamos w czasie trwania projektu Manhattan. Przyznał się do przekazywania Rosjanom próbnych schematów doświadczeń laboratoryjnych w czasie II wojny światowej. Część jego zeznań przeciw siostrze i szwagrowi (małżeństwo Rosenbergów, poniżej) jest obecnie uznawanych za sfałszowane w celu uchronienia żony Ruth przed oskarżeniem. Greenglass został skazany na 15 lat pozbawienia wolności, odbył karę 10 lat, po czym powrócił do swojej żony<ref>{{Cytuj stronę |imię= |nazwisko= |coauthors= |tytuł=Greenglass, in Prison, Vows to Kin He Told Truth About Rosenbergs |url=http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F00714FE3D59107A93CBA81788D85F478585F9 |cytat=David Greenglass, serving fifteen years as a confessed atom spy, denied to members of his family recently that he had been coached by the Federal Bureau of Investigation in the drawing of segments of the atom bomb, or that he had given perjured testimony against his sister, Mrs. Ethel Rosenberg, and her husband, Julius. |opublikowany=[[The New York Times|New York Times]] |data=March 19, 1953 |data dostępu=2008-07-07}}</ref>.
* [[Theodore Hall]] – młody amerykański fizyk pracujący w Los Alamos, jego działalność wywiadowcza została odkryta dopiero pod koniec XX wieku. Nigdy nie był sądzony, jednak w późnych latach swojego życia przyznał się do szpiegostwa przed dziennikarzami i rodziną<ref name=nytobit>{{Cytuj stronę |imię= Alan|nazwisko= Cowell|coauthors= |tytuł=Theodore Hall, Prodigy and Atomic Spy, Dies at 74 |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9800E7DE103AF933A25752C1A96F958260 |cytat=Theodore Alvin Hall, who was the youngest physicist to work on the atomic bomb project at Los Alamos during World War II and was later identified as a Soviet spy, died on Nov. 1 in Cambridge, England, where he had become a leading, if diffident, pioneer in biological research. He was 74. ... Mr. Albright and Ms. Kunstel say Mr. Hall and a former Harvard roommate, Saville Sax, approached a Soviet trade company in New York in late 1944 and began supplying critical information about the atomic project. |opublikowany=[[The New York Times|New York Times]] |data=November 10, 1999 |data dostępu=2008-06-26}}</ref>.
* [[George Koval]] – urodzony w Ameryce syn emigrantów z [[Białoruś|Białorusi]], którzy powrócili do Związku Radzieckiego, gdzie Kovala powołano do Armii Czerwonej i wcielono do służb [[Główny Zarząd Wywiadowczy|wywiadu wojskowego ZSRR]]. Następnie przedostał się do armii amerykańskiej, gdzie przydzielono mu funkcję oficera do spraw ochrony przed promieniowaniem w oddziale inżynierii specjalnej. Działając pod imieniem operacyjnym DELMAR, otrzymywał informacje z [[Oak Ridge National Laboratory|Laboratorium w Oak Ridge]] i projektu Dayton dotyczące [[Zapalnik|detonatora]] Urchin stosowanego w bombie plutonowej [[Fat Man]]. O jego działalności zachód dowiedział się dopiero, gdy [[Władimir Putin]] ogłosił go pośmiertnie bohaterem [[Rosja|Federacji Rosyjskiej]] w [[2007]] roku.
* [[Allan Nunn May]] – Brytyjczyk, jeden z pierwszych szpiegów sowieckich, których działalność ujawniono w czasie trwania zimnej wojny. Pracował przy projekcie Manhattan. Wydał go zbieg sowiecki w Kanadzie. Ujawnienie jego działalności w [[1946]] roku doprowadziło Stany Zjednoczone do współpracy z Wielką Brytanią na polu tajnych informacji atomowych. 1 maja 1946 roku, został skazany na dziesięć lat ciężkiej pracy fizycznej. Zwolniony w [[1952]], po odbyciu 6,5 roku kary<ref>{{Cytuj stronę |imię= |nazwisko= |coauthors= |tytuł=Alan Nunn May, 91, Pioneer In Atomic Spying for Soviets |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A00E0D91739F936A15752C0A9659C8B63 |cytat= Alan Nunn May, a British atomic scientist who spied for the Soviet Union, died on Jan. 12 in Cambridge. He was 91. ... One of the first Soviet spies uncovered during the cold war, Dr. Nunn May worked on the Manhattan Project and was betrayed by a Soviet defector in Canada. His unmasking in 1946 led the United States to restrict the sharing of atomic secrets with Britain. |opublikowany=[[The New York Times|New York Times]] |data=25 January 2003 |data dostępu=2008-07-07}}</ref>.
* [[Sprawa Rosenbergów|Ethel i Julius Rosenbergowie]] – Amerykanie zaangażowani w koordynację i pozyskiwanie nowych działaczy dla sieci szpiegowskiej, w której działał m.in. brat Ethel, David Greenglass. Juliusowi i Ethel Rosenbergom wytoczono proces o działania spiskowe podsycające szpiegostwo, ponieważ [[prokuratura]] nie znalazła wystarczającej ilości dowodów, by oskarżyć ich o szpiegostwo. Ze względu na sojusz amerykańsko-radziecki w tym czasie, nie oskarżono ich o zdradę. Mimo że Rosenbergowie zaprzeczyli wszystkim postawionym im zarzutom, zostali skazani. Prokurator Roy Cohn przyznał, że regularnie porozumiewał się z sędzią Irvingiem Kaufmannem. Międzynarodowa opinia publiczna, a także czołowi intelektualiści europejscy, w tym papież, apelowali do prezydenta [[Dwight Eisenhower|Eisenhowera]] o ułaskawienie. Rosenbergowie zostali jednak poddani egzekucji. W tym czasie Stany Zjednoczone odnosiły sukcesy w [[Wojna koreańska|wojnie z Koreą]]. Prezydent napisał do swojego syna, który służył w Korei, że gdyby oszczędził Ethel (ze względu na jej dzieci), Sowieci zaczęliby szukać szpiegów wśród kobiet<ref>{{Cytuj stronę |imię= |nazwisko= |coauthors= |tytuł=Execution of the Rosenbergs |url=http://www.guardian.co.uk/world/1953/jun/20/usa.fromthearchive |cytat=Julius and Ethel Rosenberg were executed early this morning at Sing Sing Prison for conspiring to pass atomic secrets to Russia in World War II. |opublikowany=[[The Guardian]] |data=June 20, 1953 |data dostępu=2008-06-24 | location=London}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.crimelibrary.com/terrorists_spies/spies/fuchs/1.html |tytuł=The Rosenbergs: A Case of Love, Espionage, Deceit and Betray |cytat=Julius and Ethel Rosenberg were charged with the crime of conspiracy to commit espionage, and tried under the Espionage Act of 1917. |opublikowany=[[TruTV]] |data dostępu=2008-07-07}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |imię= |nazwisko= |coauthors= |tytuł=Execution of the Rosenbergs |url=http://www.guardian.co.uk/world/1953/jun/20/usa.fromthearchive |cytat=Julius and Ethel Rosenberg were executed early this morning at Sing Sing Prison for conspiring to pass atomic secrets to Russia in World War II. |praca=[[The Guardian]] |data=June 20, 1953 |data dostępu=2008-06-24 | location=London}}</ref>.
* [[Saville Sax]] – Amerykanin, działał jako kurier na zlecenie [[Klaus Fuchs|Klausa Fuchsa]] i Theodora Halla<ref name=nytobit/>.
* [[Morton Sobell]] – amerykański inżynier, którego sądzono w tym samym procesie, co Rosenbergów. Skazany na 30 lat więzienia, ale w [[1969]] roku zwolniony z [[Alcatraz]], po odbyciu kary 17 lat i 9 miesięcy<ref>{{Cytuj stronę |imię= |nazwisko= |coauthors= |tytuł=Morton Sobell Free As Spy Term Ends |url=http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F30B14F63C5E147493C7A8178AD85F4D8685F9 |cytat=Morton Sobell, sentenced to 30 years for a wartime espionage conspiracy to deliver vital national secrets to the Soviet Union, was released from prison yesterday after serving 17 years and 9 months. |opublikowany=[[The New York Times|New York Times]] |data=January 15, 1969 |data dostępu=2008-07-07}}</ref>. Ponad pół wieku później, w wywiadzie dla [[The New York Times|New York Times]] z 11 września [[2008]] roku, Sobell przyznał się do szpiegostwa na rzecz Sowietów i poświadczył działalność Juliusa Rosenberga na tym polu<ref>{{Cytuj stronę |imię= Sam|nazwisko= Roberts|coauthors= |tytuł=For First Time, Figure in Rosenberg Case Admits Spying for Soviets |url=http://www.nytimes.com/2008/09/12/nyregion/12spy.html?partner=rssnyt&emc=rss |cytat= In an interview on Thursday, Mr. Sobell, who served nearly 19 years in Alcatraz and other federal prisons, admitted for the first time that he had been a Soviet spy. |praca=[[The New York Times|New York Times]] |data=September 11, 2008 |data dostępu=2008-09-11}}</ref>.
== Zdjęcia ==
|
