Klon zwyczajny: Różnice pomiędzy wersjami

 

W Polsce występuje powszechnie na całym niżu i w niższych położeniach górskich na terenie całego kraju{{r|zajac}}. We Włoszech został zaobserwowany we wszystkich regionach z wyjątkiem [[Apulia|Apulii]] i [[Sardynia|Sardynii]]{{r|actaplantarum}}. We Francji został odnotowany we wszystkich departamentach, z wyjątkiem [[Korsyka Południowa|Korsyki Południowej]], [[Górna Korsyka|Górnej Korsyki]] oraz [[Lot i Garonna|Lot i Garonny]]{{r|inpn}}, natomiast według innych źródeł w całej Francji oprócz departamentów [[Loara Atlantycka]], [[Morbihan]] i [[Pireneje Wschodnie]], ale jego występowanie ogranicza się głównie do wschodnich regionów kraju{{r|telabotanica}}. W Szwajcarii występuje powszechnie w górach [[Jura (góry)|Jura]] i na [[Wyżyna Szwajcarska|Wyżynie Szwajcarskiej]], natomiast rośnie sporadycznie w Alpach{{r|infoflora}}.

 

; Pokrój: [[Drzewo]] zrzucające liście na zimę{{r|nps}}. Dorasta do około 18–27 (–30) m wysokości i 12 (–20) m szerokości{{r|nps}}{{r|drzewapolski}}{{r|nhda}}{{r|larousse}}. Najwyższy w Europie klon zwyczajny rośnie w [[Puszcza Białowieska|Puszczy Białowieskiej]] – mierzy ponad 37 metrów{{r|monumentaltrees}}. Pokrój jest rozłożysty, o okrągławej lub parasolowatej [[Korona drzewa|koronie]]{{r|pgl}}. [[Pień]] jest regularny i dobrze wyrośnięty{{r|itd}}. Osiąga do 1,5 m średnicy{{r|seneta1991}}. [[Kora]] jest cienka, u młodych roślin jest czerwonawo-brązowa{{r|itd}}, później ma czarną, a według innych źródeł szarą barwę{{r|nps}}{{r|woodlandtrust}}, początkowo jest gładka, ale z wiekiem staje się pomarszczona i wzdłużnie popękana{{r|nps}}{{r|infoflora}}. [[Korzeń|Korzenie]] są często powierzchniowe, system korzeniowy jest duży i wytrzymały{{r|vt}}{{r|actaplantarum}}.

 

 

; [[Owoc]]e: Składają się z dwóch [[skrzydlak]]ów (ulistnionych orzeszków), są szeroko rozwarte, do około 180°, są płaskie, gładkie i bezwłose{{r|drzewapolski}}{{r|nps}}{{r|telabotanica}}. Początkowo mają żółtozielony kolor, często z różowym odcieniem, później przebarwiają się na beżowo kiedy dojrzeją{{r|larousse}}. Osadzone są na [[szypułka]]ch{{r|actaplantarum}}. Mierzą do 5 cm długości i 1,5 cm szerokości{{r|drzewapolski}}{{r|seneta1991}}.

 

=== Gatunki podobne ===

 

== Biologia i ekologia ==

W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych [[gatunek charakterystyczny]] dla [[syntaksonomia|Cl.]] ''[[Querco-Fagetea]]'' i [[gatunek wyróżniający]] dla [[zespół roślinności|Ass.]] ''[[Aceri platanoidis-Tilietum]]''{{r|matuszkiewicz}}. W Polsce zazwyczaj rośnie w [[Las mieszany|lasach mieszanych]] z [[buk]]iem i [[Lipa|lipą]], natomiast we Włoszech rośnie na polach, a w [[Apeniny|Apeninach]] w górskich lasach z bukiem, [[Jodła pospolita|jodłą pospolitą]] oraz [[Świerk pospolity|świerkiem pospolitym]]{{r|itd}}{{r|actaplantarum}}. W Danii zazwyczaj rośnie w lasach liściastych, pojawił się w tym kraju w sposób naturalny około 6000 lat temu{{r|skoven}}. W polskich górach występuje do 1100 m n.p.m., we Włoszech do 1300 m n.p.m., a we Francji do 1600 m n.p.m.{{r|itd}}{{r|actaplantarum}}{{r|florealpes}}. Najstarszy opisany w Polsce okaz rośnie we wsi [[Kamienica (powiat limanowski)|Kamienica]] w [[Powiat limanowski|powiecie limanowskim]]. Dorasta on do wysokości 28,5 m, ma obwód 459 cm, a jego [[pierśnica]] wynosi 118,5 cm{{r|itd}}.

 

Najlepiej rośnie w pełnym nasłonecznieniu lub półcieniu{{r|nhda}}{{r|telabotanica}}. Preferuje gleby dobrze przepuszczalne, piaszczyste, [[Ił (skała)|ilaste]], [[Glina|gliniaste]] lub [[Wapień|wapienne]], o odczynie obojętnym (od 3,7 o 8,0 w [[Skala pH|skali pH]]){{r|telabotanica}}{{r|pgl}}{{r|nhda}}{{r|vt}}. Jednak jest gatunkiem bardzo tolerancyjnym względem podłoża{{r|drzewapolski}}. Poza tym łatwo przystosowuje się do trudnych warunków środowiskowych, z tego też względu często jest sadzony w miastach oraz przy drogach{{r|pgl}}. Jest bardzo mrozoodporny – występuje od 3 do 7 [[strefy mrozoodporności]]{{r|nhda}}.

 

[[Fanerofity|Fanerofit]], [[mezofit]]{{r|actaplantarum}}. Średnio dożywa około 150 lat{{r|pgl}}{{r|stocki}}. Jest [[Rośliny miododajne|rośliną miododajną]] – kwiaty są zapylane przez owady, w zamian dając im relatywnie dużo [[Nektar (botanika)|nektaru]]{{r|woodlandtrust}}{{r|pgl}}. Jego wydajność miodowa sięga 100 kg/ha, ale kwitnie zbyt wcześnie, żeby pszczoły mogły uzyskać z niego miód towarowy{{r|apiflora}}. Kwitnie przed rozwojem liści na przełomie kwietnia i maja, a według innych źródeł w maju{{r|drzewapolski}}{{r|nhda}}. Po raz pierwszy zakwita w wieku 5 lat, inne źródła podają zaś wiek około 25 lat{{r|nhda}}{{r|skoven}}. Owocami zaczyna obradzać zwykle w wieku 25–40 lat{{r|stocki}}. Owoce dojrzewają na początku października{{r|pgl}}. [[Nasiono|Nasiona]] rozsiewane są przez wiatr{{r|woodlandtrust}}. Kiedy nasiono klonu oderwie się od rośliny zaczyna obracać się wokół swojej osi. Skrzydło generuje siłę nośną, na zasadzie zbliżonej do [[wiropłat]]ów, dzięki czemu może opaść bardzo daleko od drzewa ([[anemochoria]]){{r|skoven}}. Skrzydlaki opadają jesienią, co zapewnia wysokie prawdopodobieństwo ochrony przez pokrywę śnieżną podczas zimy. Nasiona kiełkują na wiosnę po okresie zimnej stratyfikacji w temperaturze 3–4 °C przez 90–120 dni. Przewrócenie gleby wzmaga kiełkowanie{{r|gisd}}. Dorosły okaz wydaje około 2 tysięcy nasion na rok, z czego średnio 76% później kiełkuje{{r|nhda}}. Drzewo szybko rosnące – osiąga w wieku 5 lat wysokość około 5 m i szerokość 4 m. Po dziesięciu latach odpowiednio 10 i 8 metrów, a po 20 latach – 20 i 16 m{{r|davis}}.

 

[[Plik:Acer 'Golden Globe' 02.JPG|thumb|''A. platanoides'' 'Golden Globe']]

[[Plik:Acer flowers.jpg|thumb|''A. platanoides'' 'Schwedleri']]

W obrębie tego gatunku oprócz [[Podgatunek nominatywny|podgatunku nominatywnego]] wyróżniono jeden [[podgatunek]]{{r|tpl}}:

* ''Acer platanoides'' subsp. ''turkestanicum'' (Pax) P.C.DeJong – występuje naturalnie w [[Kirgistan]]ie, [[Tadżykistan]]ie, [[Afganistan]]ie oraz [[Pakistan]]ie{{r|ars-grin2}}. Jest to małe drzewo lub krzew. Kwiaty i owoce przypominają podgatunek nominatywny, jednak różni się on niego liśćmi z mniej spiczastymi wierzchołkami, czym bardziej przypomina [[klon kolchidzki]] (''Acer cappadocicum''). Różni się także spodnią powierzchnią liście, która jest matowa, a nie błyszcząca{{r|dcc}}