Jaćwież: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Addbot (dyskusja | edycje)
m Bot: Migrating 7 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q647897 (translate me)
Witia (dyskusja | edycje)
Rozbudowa hasła
Linia 1:
[[Plik:Panstwo mieclawa.svg|thumb|270px|{{legenda|#FFFFD2|Jaćwież około 1040 roku}}]]
'''Jaćwież''' (''Sudawia'', ''Sudowia'') – ziemie zajmowane do ok. [[XIII wiek|XIII]] wieku przez bałtyjskie plemię [[Jaćwingowie|Jaćwingów]]. Obejmowały one obszary między [[Biebrza|Biebrzą]] na południu, [[Niemen|Niemnem]] na wschodzie, Niemnem i [[Szeszupa|Szeszupą]] na północy oraz puszczami na wschód od jezior [[Mamry]] i [[Śniardwy]] (mniej więcej na południe od dzisiejszej [[Gołdap]]i) oraz rzeką Łęg (dzisiejsza nazwa [[Ełk (rzeka)|Ełk]]) na zachodzie (większość tych terenów to dzisiejsza [[Suwalszczyzna]]).
 
== Granice i obszar ==
 
Granice i obszar Jaćwieży są przedmiotem dyskusji wśród badaczy{{odn|Engel|Iwanicki|Iwanowska|Sobczak|2013|s=45}}. Wynika to z niewielkiej ilości dostępnych przekazów – skąpe źródła z XIII i XIV wieku dają tylko minimalne dane, pozwalające zorientować się w położeniu geograficznym Jaćwieży u schyłku jej istnienia w XIII wieku{{odn|Kamiński|1953|s=37}}. W wyznaczaniu obszaru Jaćwieży pomocne są też badania nad późniejszym osadnictwem polskim, ruskim i litewskich na ziemiach pojaćwieskich, badania archeologiczne, a także występowanie nazw geograficznych pochodnych od nazw Jaćwingów, Sudowów i Dajnowa{{odn|Kamiński|1953|s=37, 63}}.
 
Większość granic Jaćwieży miało charakter naturalny – tworzyły je bory, moczary i rzeki{{odn|Kamiński|1953|s=62}}. W miejscach zwężenia borów i moczarów granice umacniano prawdopodobnie zasiekami ze zwalonych pni i gałęzi{{odn|Kamiński|1953|s=62}}. Szlaki drożne wnikały na teren Jaćwieży w niewielu miejscach{{odn|Kamiński|1953|s=62}}. Szlakami tymi posługiwali się Jaćwingowie podczas wypraw na ziemie sąsiadów, a także oddziały nieprzyjaciół najeżdżające ziemie Jaćwieży{{odn|Kamiński|1953|s=62}}.
 
=== Hipotezy ===
 
W literaturze przedmiotu spotykane są m.in. poniższe propozycje granic Jaćwieży:
 
* [[Puszcza Romincka]] na północy, pas między [[Niemen|Niemnem]] i [[Szeszupa|Szeszupą]] na północy, Niemen wschodzie, [[Biebrza]] na południu, [[Ełk (rzeka)|Ełk]] (Łęg) na zachodzie ([[Aleksander Kamiński|A. Kamiński]]){{odn|Kamiński|1953|s=45, 51, 57–58, 60–62}}
* środkowy bieg Szeszupy na północy, środkowy bieg Niemna na wschodzie, dorzecze Biebrzy i [[Supraśl (rzeka)|Supraśli]] na południu, linia [[Kraina Wielkich Jezior Mazurskich|Wielkich Jezior Mazurskich]] na zachodzie (M. Engel, P. Iwanicki, G. Iwanowska, C. Sobczak){{odn|Engel|Iwanicki|Iwanowska|Sobczak|2013|s=45}}
 
== Zobacz też ==
* [[Jaćwingowie]]
* [[Bałtowie]]
* [[Prusowie]]
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
 
* {{Cytuj | tytuł = Archaeologica Hereditas | data = 2013 | wydawca = Wydawnictwo Fundacji Archeologicznej | miejsce = Warszawa; Zielona Góra | rozdział = Grodziska Jaćwieży w perspektywie badań Działu Archeologii Bałtów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie | autor r = Engel, Marcin; Iwanicki, Piotr; Iwanowska, Grażyna; Sobczak, Cezary | s = 45–63 | tom = 2 | isbn = 978-83-932546-7-5 | odn = tak}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Kamiński | imię = Aleksander | tytuł = Jaćwież. Terytorium, ludność, stosunki gospodarcze i społeczne | rok = 1953 | wydawca = Łódzkie Towarzystwo Naukowe | miejsce = Łódź | odn = tak}}
 
* [[Kategoria:Jaćwingowie]]
[[Kategoria:Suwalszczyzna]]
[[Kategoria:Hasła kanonu polskiej Wikipedii]]