Filaret (Denysenko): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
m drobne redakcyjne
Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 64:
Działając na terytorium [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]], metropolita Filaret pozostawał w dobrych relacjach z władzami republiki. Zdecydowanie zwalczał zwolenników nadania Kościołowi prawosławnemu na Ukrainie oblicza związanego z kulturą ukraińską, promując tradycję rosyjską<ref name="paw130">W. Pawluczuk, ''Ukraina...'', s.130</ref>.
 
Po śmierci [[Pimen (patriarcha Moskwy)|patriarchy Pimena]] pełnił przez miesiąc funkcję ''locum tenens'' patriarchy Moskwy. Potępił w tym okresie powstanie niekanonicznego [[Ukraiński Autokefaliczny Kościół Prawosławny|Ukraińskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego]]. W czasie [[Sobór Lokalny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego (1990)|Soboru Lokalnego]], którego zadaniem był wybór patriarchy, metropolita Filaret - obok metropolitów [[Aleksy II (patriarcha Moskwy)|Aleksego]] i [[Włodzimierz (Sabodan)|Włodzimierza]] - był jednym z kandydatów do godności. Według wspomnień niektórych uczestników soboru metropolita Filaret był pewien swojego wyboru, jednak w tajnym głosowaniu uzyskał najmniejszą liczbę głosów.
 
Jeszcze w listopadzie 1990 metropolita Filaret bronił jedności Kościoła prawosławnego na Ukrainie i w Rosji, potępiał ideę autokefalii Cerkwi ukraińskiej jako polityczną, niezwiązaną z religią<ref name="paw130"/>. Bronił również jedności [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]]<ref name="paw150">W. Pawluczuk, ''Ukraina...'', s.150</ref>. Stanowisko to porzucił natychmiast po ogłoszeniu przez Ukrainę niepodległości, gdy stał się apologetą autokefalii<ref name="paw130"/>.
Linia 76:
25 czerwca 1992 uczestniczył w oficjalnym ogłoszeniu niezależności Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Kijowskiego. Początkowo był w nim zastępcą patriarchy [[Mścisław (Skrypnyk)|Mścisława]] i jego następcy [[Włodzimierz (Romaniuk)|Włodzimierza]]. Funkcję patriarchy, nieuznawanego przez kanoniczne Kościoły prawosławne, pełni od 20 października 1995. 21 lutego 1997 został całkowicie wykluczony z Cerkwi prawosławnej, objęty anatemą<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Акт об отлучении от Церкви монаха Филарета (Денисенко) |data = |data dostępu = 2018-10-11 |opublikowany = Патриархия.ru |url = http://www.patriarchia.ru/db/text/417804.html |język = ru}}</ref>, czego nigdy nie uznał, traktując anatemę jako akt polityczny. Jego działania interpretuje się w literaturze jako motywowane rozczarowaniem z powodu przegranych wyborów na patriarchę Moskwy i całej Rusi<ref>M. Ławreszuk, ''Prawosławie...'', ss.277–278</ref><ref>A. Szeptycki, ''Podziały religijne na Ukrainie'', [w:] {{cytuj książkę | autor = red. Solarz A., Schreiber H.| tytuł = Religia w stosunkach międzynarodowych| wydawca = Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego| miejsce = Warszawa| rok = 2012| strony = 215-217| isbn = 9788323508274}}</ref>.
 
W czasie organizacji Patriarchatu Kijowskiego Filaret posługiwał się hasłami ukraińskiego patriotyzmu czy wręcz [[nacjonalizm ukraiński|nacjonalizmu]]<ref>M. Ławreszuk, ''Prawosławie...'', s.278</ref>. W swoim działaniu był popierany przez władze niepodległej Ukrainy. Przychylne mu opinie pojawiały się w mediach, zaś prezydium [[Rada Najwyższa Ukrainy|Rady Najwyższej Ukrainy]] ogłosiło postanowienia soboru w Charkowie za nieważne, po czym publicznie zadeklarowało poparcie dla Filareta<ref name="paw133"/>. Zyskał on również poparcie organizacji skrajnie nacjonalistycznej [[UNA-UNSO]], która ogłosiła go przywódcą religijnym wszystkich Ukraińców<ref name="paw150"/>. Bojówki UNA-UNSO wielokrotnie atakowały cerkwie należące do Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego, m.in. napadając 18 czerwca 1992 na [[Ławra Peczerska|Ławrę Peczerską]]. Celem ataku było uniemożliwienie intronizacji metropolity Włodzimierza - następcy Filareta<ref>W. Pawluczuk, ''Ukraina...'', ss.154–155</ref>. Filaret (Denysenko) jest również oskarżany o przekazanie UNA-UNSO 12 mln karbowańców otrzymanych z budżetu państwa na remonty obiektów sakralnych<ref name="paw155"/>.
 
Według źródeł rosyjskich metropolita Filaret miał być tajnym współpracownikiem [[KGB]] o pseudonimie „Antonow”, a także, już będąc poza Rosyjskim Kościołem Prawosławnym, otwarcie łamać zasadę [[celibat]]u mnichów, prowadząc życie rodzinne z Eugenią Rodionową (zm. 1998)<ref>[http://www.ortho-rus.ru/cgi-bin/ps_file.cgi?2_840 Филарет (Денисенко)]</ref><ref>W. Pawluczuk, ''Ukraina...'', s.131</ref>. Informacje na ten temat przekazał w 1991 prasie ukraińskiej biskup [[Jonatan (Jeleckich)]], ówcześnie wikariusz eparchii kijowskiej<ref>{{cytuj książkę | autor = S. Plokhy, F. E. Sysyn| tytuł = Religion and Nation in Modern Ukraine| wydawca = Canadian Institute of Ukrainian Studies Press| miejsce = Toronton and Edmonton| rok = 2003| strony = 118| isbn = 1-895571-36-7 }}</ref>.