Ujazd (województwo opolskie): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
m bot poprawia martwe linki zewnętrzne
ElCet (dyskusja | edycje)
Linia 44:
 
== Nazwa ==
[[FilePlik:1592 Polonia Silesia Wenceslao Godreccio.png|thumb|left|250px|Ujazd jako ''Vyasd'' na mapie [[Wacław Grodziecki|Wacława Grodzieckiego]] z 1592 roku.]]
[[Plik:Polskie-nazwy śląskich miejscowosci z patentu Fryderyka II 1750.jpg|thumb|left|250px|Nazwa Uiest wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym [[Królestwo Prus|pruskim]] dokumencie z 1750 wydanym w [[Język polski|języku polskim]] w [[Berlin]]ie<ref name=autonazwa2>[http://www.sbc.org.pl/dlibra/doccontent?id=26222&from=FBC Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”].</ref>.]]
[[Plik:Kościół p.w. św. Andrzeja Apostoła w Ujeździe.jpg|thumb|left|200px|Barokowy kościół pw. św. Andrzeja Apostoła z 1613 r.]]
Linia 55:
W dziele [[Matthäus Merian|Matthäusa Meriana]] pt. „Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae” z 1650 miejscowościami wymieniona jest pod nazwami ''Oyest'' oraz ''Oyziest''<ref>[[Matthäus Merian|Matthäusa Meriana]],”Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae”, Frankfurt am Main 1650.</ref>. Nazwę ''Uiest'' wymienia wśród innych nazw śląskich miejscowości urzędowy [[Królestwo Prus|pruski]] dokument Fryderyka Wielkiego z 1750 wydanym w [[Język polski|języku polskim]] w [[Berlin]]ie<ref name=autonazwa2 />. W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie [[Śląsk (prowincja)|prowincji śląskiej]] wydanym w 1830 we [[Wrocław]]iu przez Johanna Knie miasto występuje pod polską nazwą ''Ujasd'' oraz niemiecką nazwą ''Ujest'' we fragmencie ''"Ujasd, polnische Benennung der Stadt Ujest, Kr. Gross-Strelitz"''{{odn|Knie|1830|s=803}}.
 
Polską nazwę ''Ujazd'' w książce "Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej" wydanej w [[Głogówek|Głogówku]] w 1847 wymienił śląski pisarz [[Józef Lompa]]<ref>[[Józef Lompa]], „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, str.33.</ref>. Polską nazwę ''Ujazd'' oraz niemiecką ''Uiest'' wymienia [[Słownik geograficzny Królestwa Polskiego]]<ref name="slownik764"/>. W okresie rządów [[Narodowy socjalizm|nazistów]] w Niemczech nazwę miasta zmieniono w latach 1936–1945 na Bischofstal. Obecną nazwę miasta zatwierdzono administracyjnie 12 listopada 1946<ref name="MP">Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości ({{Monitor Polski | rok = 1946 | numer = 142 | pozycja = 262}})</ref>.
 
== Historia ==
Linia 67:
 
W czasie [[III powstanie śląskie|III powstania śląskiego]] miasto zostało zajęte już w pierwszym dniu powstania przez siły powstańcze Seweryna Jędrysika z [[7 Strzelecki Pułk Piechoty|podgrupy taktycznej „Harden”]] przy wsparciu batalionu tarnogórskiego Romana Koźlika. W czasie powstania znajdował się tu punkt sanitarny dla rannych powstańców śląskich z grupy operacyjnej „Wschód”. Pod koniec maja 1921 miasto zajęły wojska francuskie, zastąpione w początku czerwca przez wojska brytyjskie.
21 stycznia 1945 r. Niemcy - członkowie SS i Wehrmachtu zamordowali pod miastem, przy drodze na Jaryszów, ok. 90 mężczyzn więźniów ewakuowanych z KL Auschwitz <ref>Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939-1945. Nr 27: Województwo opolskie. Warszawa 1980</ref>.
W toku działań wojennych w 1945 r. Ujazd został zniszczony w prawie 70%<ref name=autonazwa1 />.