Leseferyzm: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m jęz. |
NPOV, redakcyjne |
||
Linia 2:
[[Plik:François Quesnay.jpg|mały|[[François Quesnay]] – fizjokrata]]
'''Leseferyzm''' ([[Język francuski|fr.]] ''laissez faire'' – pozwólcie czynić; ''laissez passer'' - pozwólcie przechodzić, ''laissez aller'') – sformułowany przez [[Francja|francuskich]] [[fizjokratyzm|fizjokratów]], ale najpełniej zrealizowany w dziewiętnastowiecznej [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] pogląd filozoficzno-ekonomiczny głoszący wolność jednostki
Za popularyzatora<ref>M. d’Argenson, „Lettre au sujet de la dissertation sur le commerce du marquis de Belloni', Avril 1751, ''Journal Oeconomique'' [http://books.google.com/books?id=k4ABAAAAYAAJ&vq=morbleu&dq=editions%3ANYPL33433007441680&lr&pg=RA3-PA111#v=onepage&q&f=false p.111]. Zobacz: A. Oncken, ''Die Maxime Laissez faire et laissez passer, ihr Ursprung, ihr Werden'', 1866</ref> tego określenia uznaje się [[Vincent de Gournay|J.V. Gournaya]], nauczyciela ekonomii [[Anne-Robert-Jacques Turgot|J. Turgota]]. Wyraża dążenie do wolności gospodarowania oraz wyzwolenie z wszelkich zależności [[Feudalizm|feudalnych]]. Rola państwa miała być ograniczona do roli ''nocnego stróża'', który miał strzec fundamentalnych zasad wolności gospodarowania i prywatnej własności. Rozumowanie leseferystów nie jest oparte na założeniu, że każdy człowiek kieruje się tylko zasadą korzyści materialnej ([[homo oeconomicus]])<ref name="encyklopedia.pwn.pl">{{Cytuj | url=http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/leseferyzm;3931791.html | tytuł=leseferyzm - Encyklopedia PWN - źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=encyklopedia.pwn.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-24}}</ref>. Korzyścią, którą chce osiągnąć człowiek jest usunięcie pewnego dyskomfortu, który może mieć różny charakter (chęć posiadania, świadomość trwania innej osoby w niedostatku, nieznanie swojego miejsca na ziemi i wiele innych). Zespół poglądów leseferystów związany był ściśle z oświeceniowymi koncepcjami wolności jednostki oraz ideą [[prawo natury|praw naturalnych]].
Leseferyzm został urzeczywistniony w XIX-wiecznej Wielkiej Brytanii, a sama polityka leseferyzmu utożsamiana jest z [[liberalizm gospodarczy|liberalizmem gospodarczym]], któremu dała swój początek.
[[Adam Smith]] i [[David Ricardo]] – twórcy [[ekonomia klasyczna|ekonomii klasycznej]], głosili idee leseferyzmu{{Fakt}}. A. Smith utrzymywał, że rola państwa powinna ograniczyć się do: przestrzegania prawa i utrzymania porządku, dostarczania pewnych [[dobra publiczne|dóbr publicznych]] (których nie dostarczyłyby przedsiębiorstwa prywatne) oraz obrony narodowej{{Fakt}}.
Obecnie zwolennikami leseferyzmu są niektóre środowiska [[Konserwatywny liberalizm|konserwatywno-liberalne]] oraz [[libertarianizm|libertariańskie]]. Leseferyzm wykorzystywał m.in. [[Benito Mussolini]] do udobruchania prawicowej opozycji, jednak utworzony przez niego w 1922 roku rząd [[Faszyzm|faszystowski]] od początku stosował idee odwrotne do leseferyzmu i wprowadzał [[korporacjonizm]], gospodarkę centralnie planowaną{{Fakt}}.
W dziedzinie filozofii do leseferyzmu
== Zobacz też ==
| |||