Funt (masa): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
Anulowanie wersji 54789821 autorstwa 188.146.64.185 (dyskusja) zachowajmy spójność do reszty hasła, WP:SK Znacznik: Anulowanie edycji |
||
Linia 1:
[[Plik:One pound avoirdupois weight - Musée des arts et métiers - Inv 3287 - 02.jpg|mały|Wzorzec jednego funta avoirdupois, Anglia, około 1800 r., przechowywany w Musée des Arts et Métiers w Paryżu]]
'''Funt''' ({{ang.|pound}} lub {{ang.|pound-mass}} pochodzi od staroangielskiego ''pund'', które wywodzi się z germańskiej adaptacji łacińskiego ''(libra) pondo'' - ''Pfund''<ref name="Oxford Dictionaries" />; '''lb''', '''lb<sub>''m''</sub>''', '''lbm''', '''℔'''<ref name="unicode.org" />) – [[układ SI|pozaukładowa]] jednostka masy wywodząca się od rzymskiej [[Libra (jednostka miary)|libry]]. Miara funta była różna na przestrzeni wieków w różnych państwach, zwykle wynosiła pomiędzy 0,4 a 0,5 kilograma. Obecnie w państwach anglosaskich jest przyjęty międzynarodowy funt równy 0,
== Współczesne rodzaje funta ==
* funt brytyjski (''avoirdupois'', powszechnie używany np. w [[Stany Zjednoczone|USA]]), ang. ''pound'': 1 lb = 0,453 592 37 [[kilogram|kg]] = 16 oz ([[uncja|uncji]]) = 7000 [[Gran (jednostka)|granów (ziaren)]]
:: 1 kilogram = 2,204 62 funta
Linia 8:
Masa funta ''avoirdupois'' została określona przez kupców w Londynie w 1303. Jego dokładna miara i sposób ustalania zmieniały się. W 1878 zdefiniowano wzorzec funta jako odpowiadający ok. 0,453 592 338 kg, w 1883 – ok. 0,453 592 427 kg, wreszcie od 1889 w zaokrągleniu jako 0,453 592 43 kg. Od 1894 funt równy 0,453 592 427 kg przyjęto również w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]]. Współczesny funt międzynarodowy o mierze 0,453 592 37 kg przyjęto w 1958 w porozumieniu między USA a krajami Brytyjskiej [[Wspólnota Narodów|Wspólnoty Narodów]].
W niektórych regionach krajów niemieckojęzycznych, przeważnie jednak w [[Niemcy|Niemczech]] słowa „funt” (''Pfund'') używa się w potocznym języku zamiast „pół [[kilogram
Funt jest także jednostką używaną w oznaczaniu [[siła naciągu|siły naciągu]] łuku oraz krzywej ugięcia [[wędka|wędzisk]] (charakterystyka pracy/sztywność).
== Dawne rodzaje funta ==
* używane w Wielkiej Brytanii:
** funt ''troy'' – używany od IX wieku do 1879, głównie do metali szlachetnych, według obecnych miar – 0,373 241 721 kg
| |||