Zygzakowiec kokornakowiec: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
JCRZ (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne, WP:SK
Linia 20:
'''Zygzakowiec kokornakowiec''' (''Zerynthia polyxena'') – gatunek [[Motyle|motyla]] dziennego z rodziny [[Paziowate|paziowatych]] (Papilionidae). Zamieszkuje południową [[Europa|Europę]], rozmieszczony wyspowo w odpowiadających mu biotopach.
 
== Morfologia ==
Dorosły osobnik osiąga 60-80 mm rozpiętości skrzydeł. Samice mają zwykle dłuższe skrzydła i jaśniejsze ubarwienie. Dominującym kolorem skrzydeł jest żółty, z czarnymi pasmami i czerwonymi punktami (te jednak u niektórych osobników nie występują). Charakterystyczny dla tego gatunku jest deseń na brzegu skrzydeł, który ma za zadanie ostrzegać potencjalne drapieżniki. Ciało jest ciemnobrązowe z czerwonymi plamkami na bokach.
 
Linia 29:
</gallery>
 
== Tryb życia ==
Dorosłe osobniki są aktywne nie dłużej niż 3 tygodnie. Samica składa jaja pojedynczo, bądź w małych grupach na spodniej stronie roślin żywicielskich. Jaja są okrągłe o białym kolorze, przechodzącym w niebieskawy tuż przed wykluciem. Gąsienice odżywiają się w pierwszej kolejności kwiatami i młodymi pędami, a po drugiej wylince ich głównym pokarmem stają się liście. Poczwarki zimują, a na wiosnę wylęgają się osobniki dorosłe.
 
== Środowisko ==
Ciepłe i suche zbocza porośnięte roślinnością kserotermiczną. Ściśle związany z roślinami żywicielskimi z rodziny [[kokornakowate|kokornakowatych]]. Występuje na wysokościach do 1700 m. n.p.m., zwykle jednak poniżej 900 m n.p.m.
 
== Występowanie ==
Gatunek występuje na [[Bałkany|Bałkanach]], Półwyspie Apenińskim, w południowej [[Rosja|Rosji]] i europejskiej części [[Turcja|Turcji]]. Izolowane populacje żyją na [[Morawy|Morawach]] i południowych dolinach Alp.
W [[Polska|Polsce]] obecnie nie występuje. Jedyne pewne doniesienie pochodzi z okolic [[Wapienica (Bielsko-Biała)|Wapienicy]] koło [[Bielsko-Biała|Bielska-Białej]] z roku 1914. Badacz Zdzisław Stuglik w 1939 pisał: ''Podany ze [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]] już w [[1892]]. Pojaw jego w okolicach [[Stare Bielsko|Starego Bielska]] potwierdził L. Springer w ostatnich latach przed (I) wojną światową. Również K. Geyer z [[Bielsko|Bielska]] łowił go w [[Wapienica (Bielsko-Biała)|Wapienicy]]''.<ref>Zdzisław Stuglik (1903-1943), Przyczynek do badań nad fauną motyli Śląska, Katowice, 1939</ref>.
 
== Symboliczna reintrodukcja w Polsce ==
W latach 2012-2017 zamieszkały w Jaworzu koło [[Wapienica (Bielsko-Biała)|Wapienicy]] bielski historyk i entomolog hobbysta Jacek Proszyk obsadził okolicę kokornakiem – rośliną żywicielską motyla. Następnie zaczął ponowną hodowlę motyla i wypuszczał co roku część egzemplarzy na wolność. Reintrodukcja trwała 5 lat i była symboliczna. Miała za cel przypomnienie mieszkańcom [[Bielsko-Biała|Bielska-Białej]] i okolic o tym pięknym motylu.<ref>[http://www.bielsko.biala.pl/aktualnosci/26902/motyl-wrocil-do-wapienicy| Motyl wrócił do Wapienicy]</ref>.
W 2016 polska artystka Natalia Rak, znana z realizacji na całym świecie, stworzyła mural na ścianie szczytowej kamienicy w Bielsku-Białej przy ul. Cieszyńskiej 36, który nosi tytuł ''Noc Świętojańska''. Mural przedstawia kobietę w profilu na tle jeziora, w wianku uplecionym z wielu polskich kwiatów. Na muralu został upamiętniony także motyl zygzakowiec kokornakowiec z reintrodukowanej hodowli.<ref>[http://galeriabielska.pl/?d=details&sek=Wydarzenia&kat=Akcje&idArt=2426| Mural Natalii Rak]</ref>.
 
<gallery>