Narodowa Armia Wyzwolenia Jugosławii: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Quarth (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
Linia 1:
{{JednostkaSiły wojskowazbrojne infobox
|nazwaskrót = NOVJ
|nazwa = Narodowa Armia Wyzwolenia Jugosławii
|formacjazdjęcie = Red = star.svg
|nazwa oryginalna = Narodnooslobodilačka Vojska Jugoslavije
|zdjęcie podpis = Czerwona gwiazda - symbol jugosłowiańskich partyzantów (partyzanci brygad proletariackich nosili czerwone gwiazdy z sierpem i młotem<ref>Kazimierz Satora, "Emblematy, godło i gymbole GL i AL", str. 32-33.</ref>)
|znak = Yugoslav Partisans flag (1942-1945).svg
|www kraj = YUG |wariant flagi = 1943
|kategoria wojska = lądowe
|motto sformowanie = Smrt fašizmu,[[27 slobodaczerwca]] narodu![[1941]]
|rozformowanie = [[1 marca]] [[1945]]
|grafika = Partisans in liberated Novi Sad 1944.jpg
|pierwszy dowódca = [[Josip Broz-Tito]]
|opis grafiki =
|państwo święto = YUG |wariant flagi =1943
|sformowanie wiek poboru = 1941
|rozformowanie obecny dowódca = 1945
|podporządkowanie = [[Związek Komunistów Jugosławii]]<br/>[[Antyfaszystowska Rada Narodowego Wyzwolenia Jugosławii]]
|nazwa wyróżniająca = NOVJ
|patronliczebność = 800 = tysięcy
|święto mężczyźni_d =
|nadaniekobiety_d sztandaru =
|rodowód mężczyźni_p =
|kontynuacja kobiety_p = [[Jugosłowiańska Armia Ludowa]]
|dowódcamężczyźni_n pierwszy =
|dowódcakobiety_n obecny =
|dowódcakwota ostatni = [[Josip Broz Tito]] =
|działaniaGDP zbrojne = [[II wojna światowa]] =
|numer PKB =
|dyslokacja =
|rodzaj sił zbrojnych =
|formacja =
|rodzaj wojsk = [[partyzanci]], [[ruch oporu]]
|podległość =
|skład =
|odznaczenia =
|commons =
|www =
}}
'''Narodowa Armia Wyzwolenia Jugosławii''' ({{w języku|sh|Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije}}, [[cyrylica|cyrylicą]] ''Hapoднoocлoбoдилaчкa вojcкa Jyгocлaвиje'', '''NOVJ, HOBJ'''), '''Wojsko Ludowowyzwoleńcze i Oddziały Partyzanckie Jugosławii''' (NOV i POJ)<ref>Strugar Vlado, ''Wojna i rewolucja narodów Jugosławii 1941–1945'', Wyd MON, 1967, s. 127.</ref> – [[partyzantka]] w [[Królestwo Jugosławii|Jugosławii]] działająca podczas trwania [[II wojna światowa|II wojny światowej]]. W latach [[1941]]–[[1945]] walczyła przeciwko okupantom [[III Rzesza|niemieckim]] i [[Zjednoczone Królestwo Włoch|włoskim]], a także przeciwko [[Niepodległe Państwo Chorwackie|chorwackim]] [[Ustasze|ustaszom]] i [[Serbia|serbsko]]-nacjonalistycznym [[Królewskie Wojska Jugosłowiańskie w Ojczyźnie|czetnikom]].
 
NOVJ posiadała trzy oficjalne nazewnictwa<ref>Strugar Vlado, ''Wojna i rewolucja narodów Jugosławii 1941–1945'', Wyd MON, 1967, s. 127.</ref>:
* '''Narodowowyzwoleńcze Partyzanckie Oddziały Jugosławii''' (''Narodnooslobodilački partizanski odredi Jugoslavije'', '''NOPOJ''') - od czerwca 1941 do stycznia 1942
* '''Narodowowyzwoleńcza Partyzantka i Ochotnicze Wojsko Jugosławii''' (''Narodnooslobodilačka partizanska i dobrovoljačka vojska Jugoslavije'', '''NOP I DVJ''') - od stycznia do listopada 1942
* '''Wojsko Ludowowyzwoleńcze i Oddziały Partyzanckie Jugosławii''' (''Narodnooslobodilačka vojska i partizanski odredi Jugoslavije'', '''NOV i POJ''') - od listopada 1942 do marca 1945
 
Członkami armii byli obywatele wszystkich republik jugosłowiańskich. W szczytowym okresie armia liczyła 800 tysięcy żołnierzy<ref>Cohen, Philip J.; Riesman, David (1996). ''Serbia’s Secret War: Propaganda and the Deceit of History'', Texas A&M University Press. {{ISBN|0-89096-760-1}}, s. 96.</ref>. Była najbardziej efektywnym [[Ruch oporu|ruchem oporu]] antyniemieckiego w okupowanej [[Europa|Europie]]<ref>Jeffreys-Jones, R. (2013): ''In Spies We Trust: The Story of Western Intelligence'', Oxford University Press, {{ISBN|978-0-19-958097-2}}.</ref><ref>Adams, Simon (2005): ''The Balkans'', Black Rabbit Books, {{ISBN|978-1-58340-603-8}}.</ref>. Na czele NOVJ stała [[Związek Komunistów Jugosławii|Komunistyczna Partia Jugosławii]]<ref>Rusinow, Dennison I. (1978). ''The Yugoslav experiment 1948–1974'', University of California Press. s. 2. {{ISBN|0-520-03730-8}}.</ref>. Dowódcą armii był marszałek [[Josip Broz Tito]].
 
Walczyła o wyzwolenie kraju spod okupacji i odbudowę Jugosławii jako państwa federalnego. W marcu 1945 przeformowana w [[Jugosłowiańska Armia Ludowa|Jugosłowiańską Armię Ludową]].
 
== Cele, podstawowe informacje ==