Geneza organizacji sięga sierpnia 1942, kiedy to [[KomitetPolska CentralnyPartia Polskiej Partii RobotniczejRobotnicza|KC PPR]] wezwał młodzież do gromadzenia się pod szyldem lewicy i choć obawiano się, że młodzieżówka stanie się bytem samoistnym i wymknie się spod kontroli, pozwolono młodym budować własną organizację. Wydzielono działaczy za to odpwiedzialnych, m.in. [[Hanka Sawicka|Hankę Sawicką]], [[Alicja Goldberg|Alicję Goldberg]], [[Zofia Jaworska|Zofię Jaworską]], [[Halina Kaczmarska|Halinę Kaczmarską]], [[HankaMorawska|Hankę Morawską]], [[Irmina Płasko|Irminę Płasko]], [[Marta Tarłowska|Martę Tarłowską]] i [[Wanda Zieleńczyk|Wandę Zieleńczyk]]. W lutym 1943 powołano dowódcę sekcji bojowej młodzieżowki PPR – [[Tadeusz Olszewski (1920–1943)|Tadeusza Olszewskiego]] „Zawiszę”. Wtedy też ZWM zorganizował pierwszą akcję: bojownicy obrzucili butelkami zapalającymi niemiecki barak wojskowy przy ul. Podchorążych w Warszawie. Za datę powstania ZWM niektórzy uważają 20 lutego 1943 roku – datę ukazania się pierwszego numeru pisma Walka Młodych, składanego w mieszkaniu [[Ludwika Tarłowska|Ludwiki Tarłowskiej]] przy [[Ulica Wawelska w Warszawie|ul. Wawelskiej]] 15 w Warszawie, a drukowanego w mieszkaniu Hanki Sawickiej przy Szarej 14. Inni zaś wskazują na datę 19 marca, czyli dzień śmierci Hanki.
