10 Pułk Piechoty (II RP): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Żołnierze pułku: drobne redakcyjne |
→Symbole pułku: drobne redakcyjne |
||
Linia 726:
== Symbole pułku ==
=== Chorągwie pułkowe ===
{{osobny artykuł|Polskie sztandary wojskowe}}
23 stycznia 1921 roku w [[Zambrów|Zambrowie]] wręczono pułkowi
5 lipca 1925 roku społeczeństwo łowickie ofiarowało pułkowi nowy sztandar. Sztandar, na Rynku Starego Miasta w Łowiczu, wręczył Prezydent Rzeczypospolitej [[Stanisław Wojciechowski]]. Stary sztandar został przekazany do [[Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie|Muzeum Wojska w Warszawie]]{{odn|Satora|1990|s=41}}. ▼
▲5 lipca 1925 roku społeczeństwo łowickie ofiarowało pułkowi
Na prawej stronie sztandaru widniał czerwony krzyż kawalerski, pośrodku umieszczono haftowanego srebrną nicią orła wz. 1919 w wieńcu z [[Wawrzyn|gałązek wawrzynu]], pomiędzy ramionami krzyża umieszczono mniejsze wieńce, w których znajduje się liczba „10”. Na lewej stronie płata krzyż kawalerski. Pośrodku, w [[Wawrzyn|wieńcu laurowym]], umieszczono napis „HONOR I OJCZYZNA”. W rogach, w tarczach herbowych, umieszczono symbole: w prawym górnym rogu [[Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej|wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej]]; w lewy górnym orła białego w koronie, w prawym dolnym [[Herb Łowicza|herb Łowicza;]] w lewym dolnym [[herb Cieszyna]]. Na górnym ramieniu krzyża umieszczono daty utworzenia 10 pułków piechoty, do których tradycji nawiązywał pułk: „1775-1806-1830-1917-1.XI.1918". Na pozostałych ramionach krzyża znajdują się napisy przypominające miejsca związane z walami pułku w okresie 1919-1920: na prawym: „TREMBOWLA 13.VI.1919" na lewym: „GOŁOGÓRY 27.VI.1919"; na dolnym: „SŁAWECZNO 23.III.1920"{{odn|Muzeum WP, sztandar 10 pp}}{{odn|Wysocki|1997|s=87}}.▼
▲Na prawej stronie
W końcu sierpnia 1959 syn dowódcy pułku Andrzej Krudowski przekazał do Muzeum WP miniaturę sztandaru 10 pp{{refn|grupa=uwaga|Miniatura sztandaru 10 pp została ona wręczona płk. Marianowi Krudowskiemu, długoletniemu dowódcy 10 pp, w 1936 lub 1937. Miniaturę przechowywała podczas okupacji żona płk. Krudowskiego, a po śmierci rodziców syn Andrzej{{odn|Satora|1990|s=42}}.}}. Po opublikowaniu notatki prasowej o tym zdarzeniu oficer 10 pp Jerzy Gołębiowski pojechał do Leontynowa i odnalazł sztandar w zagrodzie rolnika Bolesława Pakuły. Jak się okazało, odnalazł on sztandar wiosną 1940 i przechowywał go w swej zagrodzie. 8 grudnia 1959 symbol 10 pp został przekazany do Muzeum WP. Sztandar był częściowo zniszczony i bez drzewca{{odn|Satora|1990|s=42}}.▼
[[Plik:Odznaka oficerska 10 p p.jpg|240px|thumb|Odznaka pułkowa emaliowana]]▼
;Odznaka pamiątkowa▼
Od 28 stycznia 1938 roku chorągiew pułkowa zaczęła być oficjalnie nazywana [[sztandar]]em<ref>Dekret Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 listopada 1937 r. o znakach wojska i marynarki wojennej w: {{Dziennik Ustaw|1938|5|32}}.</ref>.
14 grudnia 1928 roku minister spraw wojskowych marszałek Polski [[Józef Piłsudski]] zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 10 pułku piechoty<ref>Dz.Rozk. MSWojsk. Nr 35 z 14 grudnia 1928 roku, poz. 379.</ref>. Odznaka o wymiarach 42x42 mm ma kształt krzyża pokrytego granatową emalią z żółtym obramowaniem. Na skrzyżowaniu ramion znajduje się okrągła tarcza otoczona srebrnym wieńcem laurowym z cyfrą pułkową „10”. Między ramionami stylizowana tarcza z nabojami karabinowymi, na której wpisane historyczne daty „1775”, „1806”, „1830” i „1918”. Jednoczęściowa - oficerska, srebro lub tombak srebrzony, emaliowana. Wykonawcami odznaki byli Wiktor Gontarczyk i Bronisław Szulecki, obaj z Warszawy{{odn|Sawicki|Wielechowski|2007|s=40}}.▼
▲W czasie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] sztandarem opiekowali się: sierż. Stanisław Kowalczyk oraz st. sierż. Henryk Wałaszczyk. W warunkach [[Okrążenie|okrążenia]] obaj podoficerowie zdecydowali się ukryć sztandar i zakopali go w lesie nieopodal wsi [[Leontynów]]. Sierż.Kowalczyk 21 września spotkał się z dowódcą pułku już w niewoli, w Żyrardowie i poinformował dowódce o miejscu zakopania sztandaru. Potem, skierowany do obozu jenieckiego na Śląsku, Kowalczyk uciekł z niego w lecie 1941 i wrócił do Łowicza. St. sierż. Wałaszczyk zginął, w obozie zagłady w [[Auschwitz-Birkenau|Oświęcimiu]] w lecie 1941. Przed aresztowaniem zdążył wskazać jednak synowi na mapie miejsce ukrycia sztandaru. W końcu maja 1942 syn Ryszard odnalazł wskazane miejsce, lecz sztandaru tam nie było{{odn|Satora|1990|s=41-42}}. Po wojnie sztandaru szukali sierż. Kowalczyk i sierż. Malec. W [[Giżyce (województwo mazowieckie)|Giżycach]], dowiedzieli się, że sztandar 10 pp został przypadkowo odkopany i przechowywany jest przez jednego z mieszkańców. W końcu sierpnia 1959 syn dowódcy pułku Andrzej Krudowski przekazał do Muzeum WP miniaturę sztandaru 10 pp{{refn|grupa=uwaga|Miniatura sztandaru 10 pp została ona wręczona płk. Marianowi Krudowskiemu, długoletniemu dowódcy 10 pp, w 1936 lub 1937. Miniaturę przechowywała podczas okupacji żona płk. Krudowskiego, a po śmierci rodziców syn Andrzej{{odn|Satora|1990|s=42}}.}}. Po opublikowaniu notatki prasowej o tym zdarzeniu oficer 10 pp Jerzy Gołębiowski pojechał do Leontynowa i odnalazł sztandar w zagrodzie rolnika Bolesława Pakuły. Jak się okazało, odnalazł on sztandar wiosną 1940 i przechowywał go w swej zagrodzie. 8 grudnia 1959 symbol 10 pp został przekazany do Muzeum WP. Sztandar był częściowo zniszczony i bez drzewca{{odn|Satora|1990|s=42}}.
▲[[Plik:Odznaka oficerska 10 p p.jpg|240px|thumb|Odznaka pułkowa emaliowana]]
▲14 grudnia 1928 roku minister spraw wojskowych marszałek Polski [[Józef Piłsudski]] zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 10 pułku piechoty<ref>Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 35 z 14 grudnia 1928 roku, poz. 379.</ref>. Odznaka o wymiarach 42x42 mm ma kształt krzyża pokrytego granatową emalią z żółtym obramowaniem. Na skrzyżowaniu ramion znajduje się okrągła tarcza otoczona srebrnym wieńcem laurowym z cyfrą pułkową „10”. Między ramionami stylizowana tarcza z nabojami karabinowymi, na której wpisane historyczne daty „1775”, „1806”, „1830” i „1918”. Jednoczęściowa - oficerska, srebro lub tombak srebrzony, emaliowana. Wykonawcami odznaki byli Wiktor Gontarczyk i Bronisław Szulecki, obaj z Warszawy{{odn|Sawicki|Wielechowski|2007|s=40}}.
Regulamin odznaki stanowił{{odn|Wysocki|1997|s=91-92}}:
| |||