Sejm Rozbiorowy (1773–1775): Różnice pomiędzy wersjami

== Tło historyczne ==

{{Osobny artykuł|Historia Polski (1764–1795)}}

 

Sejm Rozbiorowy oraz [[I rozbiór Polski]] nastąpiły w wyniku zmiany [[Równowaga sił|równowagi sił]] w Europie będącej następstwem rosyjskich zwycięstw nad [[Imperium Osmańskie|Osmanami]] w [[Wojna rosyjsko-turecka (1768–1774)|wojnie rosyjsko-tureckiej (1768–1774)]]. Przyczyniły się one do wzmocnienia Rosji i w efekcie zagroziły interesom [[Habsburgowie|Habsburgów]] w tym regionie (zwłaszcza w [[Mołdawia (kraina historyczna)|Mołdawii]] i [[Wołoszczyzna|Wołoszczyźnie]]). Austria Habsburgów rozważała nawet wojnę z Rosją<ref name=":1">[http://www.britannica.com/place/Poland/History#toc28181 Poland, Partitions of.] (2008). Encyclopædia Britannica Online, dostęp 2015-11-26.</ref><ref>{{Cytuj|autor = Richard Little |tytuł = The Balance of Power in International Relations |data = 2007 |isbn = 978-0-521-87488-5 |miejsce = New York |wydawca = Cambridge University Press |oclc = 122526177 }}</ref>.

Już 16 kwietnia, 60 przekupionych posłów i 9 senatorów zawiązało [[konfederacja (historia Polski)|konfederację]]<ref>Bezprawną, gdyż niezapowiedzianą w porę, [[Paweł Jasienica]], ''Rzeczpospolita Obojga Narodów. Dzieje agonii'', PIW, Warszawa 1982, s. 350, {{ISBN|83-06-00788-3}}.</ref>, aby nie dopuścić do zerwania sejmu poprzez zastosowanie zasady ''[[liberum veto]]'' (uchwały konfederacji stanowione były większością głosów)<ref name=":5" /><ref name=":7" /><ref>Michalski, Jerzy (1988), „Tadeusz Rejtan”, ''Polski Słownik Biograficzny'', XXXI/2, s. 231–237.</ref><ref>{{Cytuj |url = http://portalwiedzy.onet.pl/65901,,,,rejtan_tadeusz,haslo.html |tytuł = Rejtan Tadeusz – WIEM, darmowa encyklopedia |opublikowany = portalwiedzy.onet.pl |data dostępu = 2015-11-26}}</ref>. Marszałkiem konfederacji [[Korona Królestwa Polskiego#Korona jako określenie państwa|koronnej]] został całkowicie oddany Rosji [[Adam Poniński (zm. 1798)|Adam Poniński]]. Jako marszałka konfederacji [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]] wyznaczono [[Michał Hieronim Radziwiłł|Michała Hieronima Radziwiłła]]. Marszałkami sejmu byli Adam Poniński i Michał Hieronim Radziwiłł<ref>''Konstytucye publiczne seymu extraordynaryinego warszawskiego pod węzłem generalney Konfederacyi oboyga narodow trwaiącego roku 1773, dnia 19 kwietnia zaczętego a [...] w roku 1775 [...] skonczonego. Za zgodą zgromadzonych i skonfederowanych stanow uchwalone'', T. 1, [b.n.s.]</ref>. Obradom sejmu przewodniczył Poniński, który jako [[jurgielt]]nik otrzymywał z ambasady rosyjskiej stałą roczną pensję w wysokości 24 000 [[dukat]]ów.

 

 

Znanymi zwolennikami przeprowadzenia rozbioru byli: Adam Poniński, [[Michał Hieronim Radziwiłł]], biskupi [[Andrzej Stanisław Młodziejowski|Andrzej Młodziejowski]] oraz [[Ignacy Jakub Massalski]], a także [[prymas Polski]] [[Antoni Kazimierz Ostrowski]]<ref name=":4" />.