Po [[Atak Niemiec na ZSRR|agresji III Rzeszy na ZSRR]] (22 czerwca 1941) rząd [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] związany [[s:Układ o pomocy wzajemnej między Polską a Wielką Brytanią (1939)|sojuszem politycznym i wojskowym z Polską]] pośredniczył w rozmowach zmierzających do normalizacji polsko-radzieckich stosunków dyplomatycznych. Było to elementem brytyjskiej gry dyplomatycznej zmierzającej do utworzenia faktycznej [[alianci (II wojna światowa)|koalicji antyhitlerowskiej]]<ref>Wielka Brytania była po kapitulacji Francji w czerwcu 1940 faktycznie izolowana, [[Stany Zjednoczone|USA]] przystąpiły do wojny po ataku Japonii na [[Joint Base Pearl Harbor-Hickam|Pearl Harbor]] (9 grudnia 1941) i wypowiedzeniu wojny [[Stany Zjednoczone|USA]] przez [[III Rzesza|III Rzeszę]] 11 grudnia 1941.</ref>.
Pierwsza bezpośrednia rozmowa Sikorski – Majski, z udziałem polskiego ministra spraw zagranicznych, [[August Zaleski|Augusta Zaleskiego]], w obecności stałego sekretarza stanu w Foreign Office, [[Alexander Cadogan|Aleksandra Cadogana]] odbyła się 5 lipca 1941 roku<ref> {{cytuj pismo | nazwisko = Ślusarczyk| imię =Jacek| tytuł =Układ polsko-radziecki z 30.7.1941 r.| czasopismo =[[Przegląd Historyczno-Wojskowy|Wojskowy Przegląd Historyczny]] | wolumin =3/1981| strony =5-24}}</ref>. Rokowania prowadzone za pośrednictwem brytyjskim w [[Londyn]]ie zakończyły się podpisaniem międzypaństwowego porozumienia pokupapomiędzy sikiPolską kupaa sikiZSRR w dniu 30 lipca 1941 roku. Układ przewidywał przywrócenie stosunków dyplomatycznych między obydwoma krajami oraz budowę [[Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1941–1942)|armii polskiej]] w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckim]] pod dowództwem polskim. Układ podpisany został przez [[Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie|premiera rządu RP na uchodźstwie]] generała [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]] i ambasadora ZSRR w Londynie [[Iwan Majski|Iwana Majskiego]] – stąd jego [[kolokwializm|kolokwialna]] nazwa. W artykule 1 układu Rząd ZSRR uznał, kupaże siki[[s:Traktat o granicach i przyjaźni III Rzesza-ZSRR 28 września 1939 r. z tajnymi protokołami|ietraktaty radziecko-niemieckie z 1939 roku]] tracą moc<ref>Art. 1 Rząd Związku Socjalistycznych Republik Rad uznaje, ze traktaty radziecko-niemieckie z 1939 roku, dotyczące zmian terytorialnych w Polsce, utraciły swoją moc. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej oświadcza, ze Polska nie jest związana z jakimkolwiek trzecim państwem żadnym układem zwróconym przeciwko Związkowi Socjalistycznych Republik Rad.</ref>, zaś Rząd RP stwierdzał, że nie jest związany żadnym układem skierowanym przeciw ZSRR. W protokole dodatkowym rząd ZSRR zagwarantował [[Amnestia dla obywateli polskich w ZSRR|„amnestię”]] dla obywateli polskich: więźniów politycznych i zesłańców pozbawionych wolności na terenie ZSRR w więzieniach i obozach [[Gułag]]u, a także [[Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)|jeńców]]<ref>Sprawę wojny Polski z ZSRR układ pomijał, jednak mówiąc o "amnestii" dla jeńców (pomimo osobliwości takiego połączenia wyrazów) pośrednio stan ten uznawał. 17 lipca 1942 r. Szef Sądownictwa Wojskowego [[Stanisław Szurlej]] w okólniku nr 12 postanawiał, by ZSRR poczynając od 30 lipca 1941 r. nie traktować jako [[nieprzyjaciel]]a, co ''a contrario'' oznaczało, że do chwili zawarcia układu państwo to było nieprzyjacielem. [https://pk.gov.pl/wp-content/uploads/2016/07/a9be4a06bd6354fd3d926d1330949802.pdf ''Dylematy wojskowej temidy. Problemy orzecznicze sądów wojennych Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w latach II wojny światowej''] s. 23.</ref>.
Układ spisano w [[język autentyczny|językach]] [[polski]]m i [[rosyjski]]m, bez potrzeby [[ratyfikacja|ratyfikacji]] (art. 5).
