Łazienki Królewskie w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Lata 1798–1918: przypis, drobne techniczne
Anulowanie wersji 55313733 autorstwa Darpaw (dyskusja)
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 50:
 
=== Lata 1798–1918 ===
Po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego (1798) Łazienki przeszły na własność jego bratanka [[Józef Poniatowski|Józefa Poniatowskiego]]<ref name="Kwiatkowski"142/>.
 
W latach 1801–1805 w [[Biały Domek|Białym Domku]] mieszkał w okresie letnim przebywający na wygnaniu [[Władcy Francji|król Francji]] [[Ludwik XVIII]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Zychowicz | imię = Izabela | tytuł = Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie | wydawca = Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie | miejsce = Warszawa | data = 2013 | strony = 132 | isbn = 978-83-935584-3-8 | nazwisko2 = Abramowicz | imię2 = Jadwiga}}</ref>.
 
W 1808 Józef Poniatowski przekazał Belweder za długi Onufremu Kickiemu<ref name="Kwiatkowski"142>{{cytuj książkę | nazwisko = Kwiatkowski | imię = Marek | tytuł = Wielka księga Łazienek | wydawca = Prószyński i S-ka | miejsce = Warszawa | data = 2000 | strony = 142 | isbn = 83-7255-684-9}}</ref>. Po śmierci księcia (1813) Łazienki stały się własnością jego siostry, Marii Teresy z Poniatowskich Tyszkiewiczowej<ref name="Kw143" />. Ta w 1817 sprzedała je carowi [[Aleksander I Romanow|Aleksandrowi I]]<ref name="Kw143">{{cytuj książkę | nazwisko = Kwiatkowski | imię = Marek | tytuł = Wielka księga Łazienek | wydawca = Prószyński i S-ka | miejsce = Warszawa | data = 2000 | strony = 143 | isbn = 83-7255-684-9}}</ref>. W 1818 wydzielono z nich północno-zachodnią część ogrodu z przeznaczeniem na [[Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego|Ogród Botaniczny]]<ref name="Encyklopedia449">{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 449 | isbn = 83-01-08836-2}}</ref>. Po zakupie w tym samym roku przez rząd [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego]] Belwederu z przeznaczeniem na siedzibę [[Konstanty Romanow (1779–1831)|wielkiego księcia Konstantego]], został on ponownie połączony z Łazienkami<ref name="Kw143" />.
 
[[Romanowowie]] kontynuowali prace w Łazienkach. Wzniesiono m.in. [[Świątynia Sybilli w Warszawie|Świątynię Sybilli]] (ok. 1820), [[Świątynia Egipska w Warszawie|Świątynię Egipską]] (1822) i [[Koszary Kantonistów]] (1826) oraz przebudowano [[Nowa Kordegarda|Nową Kordegardę]] (1830). W 1846 w przebudowanym zachodnim pawilonie pałacu Na Wyspie powstała [[Cerkiew św. Aleksandra Newskiego w Warszawie (Łazienki Królewskie)|cerkiew św. Aleksandra Newskiego]]. Do Łazienek przywieziono z [[Nieborów (województwo łódzkie)|Nieborowa]] zakupioną przez cara [[Aleksander II Romanow|Aleksandra II]] od [[Zygmunt Radziwiłł (1822-1892)|Zygmunta Radziwiłła]] kolekcję drzew egzotycznych, na potrzeby której wzniesiono specjalny pawilon<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Jabłoński | imię = Krzysztof | tytuł = Nieborów. Arkadia | wydawca = Sport i Turystyka | miejsce = Warszawa | data = 1988 | strony = 16, 36 | isbn = 83-217-2539-2 | nazwisko2 = Piwkowski | imię2 = Włodzimierz}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Tatarkiewicz | imię = Władysław | tytuł = Łazienki Warszawskie | wydawca = Wydawnictwo Arkady | miejsce = Warszawa | data = 1968 | strony = 133}}</ref>. Jej najważniejszą część stanowił największy w Europie zbiór [[Pomarańcza|drzew pomarańczowych]] (ponad 100 sztuk, z których ok. 70 liczyło 300–400 lat)<ref name="prz110">{{Cytuj książkę | tytuł = Ilustrowany przewodnik po Warszawie na rok 1892 (reprint) | wydawca = Wydawnictwo Sowa | miejsce = Warszawa | data = 2009 | strony = 110 | isbn = 978-83-60660-38-6}}</ref><ref name="Kaczkowski18">{{Cytuj książkę | nazwisko = Kaczkowski | imię = Adam | tytuł = Czy drzewa prędko obiecują liście w Łazienkach.. | wydawca = Wydawnictwo „Sport i Turystyka” | miejsce = Warszawa | data = 1979 | strony = 18 | isbn = 83-217-2220-2}}</ref>. Pochodzącą z [[Drezno|Drezna]] kolekcję Radziwiłłowie otrzymali od [[August II Mocny|Augusta II Mocnego]]<ref name="prz110" />.