Juliusz Nagórski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
lit., int., drobne redakcyjne, jęz.
Linia 21:
 
== Życiorys ==
Urodził się w Warszawie, w rodzinie Adama i Walentyny z Kietlińskich. Rodzice posiadali też dom letni w [[Nałęczów|Nałęczowie]], w którym często przebywał. Ukończył rządową szkołę realną (gimnazjum) w Warszawie; już wówczas zauważono jego wyjątkowe uzdolnienia plastyczne i muzyczne. W 1904 rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii i Budownictwa [[Politechnika Warszawska|Instytutu Politechnicznego]] im Mikołaja II, a równolegle rozpoczął naukę w warszawskiej [[Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie|Szkole Sztuk Pięknych]]. Gdy po strajku studentów w 1905 Instytut Politechniczny został zamknięty, J. Nagórski wyjechał do [[Paryż|Francji]]. Rozpoczął studia w zakresie architektury w paryskiej [[École nationale supérieure des beaux-arts|École des Beaux-Arts]], równocześnie uczęszczał na zajęcia do prywatnej szkoły rysunku, tzw. [[Académie Julian]]. W czasie nauki otrzymał pięć medali (rodzaj wyróżnień w EBA). Odbył dwa staże: w 1907 praktykował u [[Bronisław Brochwicz-Rogoyski|Bronisława Brochwicz-Rogoyskiego]] przy budowie centrali telefonicznej [[PAST|Cedergren w Warszawie]], a w 1908 przy budowie teatru w [[Nancy]]. W 1909 otrzymał zaświadczenie :''„CertificatCertificat d’études - section d’architecture”d’architecture'' (posługiwał się nim jako dyplomem, którego formalnie nigdy nie uzyskał).'' Po powrocie do Warszawy rozpoczął pracę samodzielnego architekta (początkowo współpracował z arch. Marianem Kontkiewiczem, z którego siostrą ożenił się). Jego twórczość można podzielić na trzy podstawowe etapy. Początkowo (przed 1914) tworzył w stylu [[Eklektyzm|historyzmu]] m. in. z elementami tzw. stylu narodowego i [[Architektura secesji|secesji]], po 1918 został zwolennikiem neo[[klasycyzmneoklasycyzm]]u w jego najbardziej monumentalnej, państwowotwórczej postaci, a od końca lat 20 - tych wszedł do obozu tzw. umiarkowanego [[Modernizm (architektura)|modernizmu]]. Przez cały okres swojej aktywności zawodowej pozostał jednak wierny kulturze francuskiej. Oprócz prac z obszaru tzw „czystej architektury” zajmował się też scenografią teatralną, urbanistyką; był też cenionym malarzem-portrecistą (wystawiał na Salonach TZSP), a nawet rzeźbiarzem. W lipcu 1935 zamierzał kandydować na senatora RP, a we wrześniu tego roku odbył podróż na [[MS Piłsudski|M/SMS „Piłsudski”]] do Nowego Jorku, gdzie burmistrz La Guardia przyjmował uroczyście swego homologaodpowiednika, prezydenta [[Stefan Starzyński|Stefana Starzyńskiego]]. W październiku 1939 roku odpowiadając na apel S. Starzyńskiego o odbudowę zniszczonego bombardowaniami miasta rozpoczął współpracę z przedsiębiorcą budowlanym, R. Strzeszewskim. Założył też własne biuro projektowe, którym kierował architekt Jan Łukasik. Biuro to wykonało dokumentację projektową szeregu prac adaptacyjnych w obiektach przejętych przez władze okupacyjne (m.in. Pałacu Rady Ministrów, czy [[Pałac Brühla w Warszawie|Pałacu Brühla]]). Sprawa ta z negatywnym wydźwiękiem trafiła na łamy prasy podziemnej (za naganne kontakty z okupantem groziła kara cywilna tzw. infamii, czyli ostracyzmu środowiskowego), ale po wyjaśnieniach została anulowana (nie było więc ani procesu, ani wyroku). Zostało to szczegółowo opisane w obszernej monografii architekta, która ukazała się w 2016 roku. Nagórski zginął 7 sierpnia 1944 w egzekucji ludności cywilnej, najprawdopodobniej na terenie tzw. Bazaru Janasza przylegającego do [[Hale Mirowskie w Warszawie|Hali Mirowskiej]]. W 2013 roku Muzeum Politechniki Warszawskiej zorganizowało wystawę poświęconą J. Nagórskiemu, której komisarzem był dr Marek Tomiczek, autor w.www. monografii.
 
=== Życie prywatne ===
Linia 60:
 
== Bibliografia ==
* „Czy''Czy wiesz kto to jest?”.'', praca zbiorowa pod redakcją Stanisława Łozy, Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej Warszawa 1938, s. 514;.
* Marek Tomiczek, „Juliusz''Juliusz Nagórski - monografia architekta'', Lokomobila, Warszawa 2015, s. 40 - 4540–45.
* Marek Rudzki, „Ferowanie''Ferowanie fałszywych wyroków - Sprawa architekta Juliusza Nagórskiego'', Przegląd„Przegląd Polski, Nowy DziennikDziennik”, Nowy Jork, 14 stycznia 2000, s. 12-1312–13.
 
== Przypisy ==