Wikipedia

Front zachodni (II wojna światowa): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎We Francji: wikizacja
→‎We Francji: drobne redakcyjne, drobne merytoryczne, wikizacja, poprawa linków
Linia 219:
=== We Francji ===
[[Plik:Falaisegap.jpg|thumb|300px|Amerykańscy żołnierze prezentują zdobytą [[Flaga III Rzeszy|swastykę]] po zwycięstwie pod [[Falaise (Calvados)|Falaise]], sierpień 1944 roku]]
{{osobny artykuł|Bitwa pod Falaise|Operacja Dragoon|Powstanie w Paryżu w 1944paryskie}}
Z plaż zajętych przez Brytyjczyków Montgomery wyruszył na [[Caen]], do którego dotarł już po dwóch dniach, lecz tam napotkał twardy opór 12 Dywizji [[Waffen-SS|SS]]<ref>Chris Bishop: ''Waffen SS. Piekło na froncie zachodnim''.</ref> i chwilowo wstrzymał bitwę. Zaczął dążyć do całkowitego okrążenia miasta, co nie było łatwe m.in. przez silnie bronione wzgórze 112<ref>Nazwane tak ze względu na jego wysokość bezwzględną – 112 m n.p.m.</ref>. Brytyjskie szlaki zaopatrzeniowe były wielokrotnie przerywanie, np. w [[Villers-Bocage (Calvados)|Villers-Bocage]]<ref>[http://www.panzer.punkt.pl/inne/ciekawostki/ciekawostki.htm Panzer Punkt].</ref>.
 
101. DPD ruszyła za północny zachód. Jej głównym celem było miasto [[Carentan]]. Na drodze do niego stało [[Saint-Côme-du-Mont]], zajęte 11 czerwca. Dzień później spadochroniarze osiągnęli Carentan. 13 czerwca Niemcy przypuścili nań kontrnatarcie, które zostało odparte w centrum miasta. Ostateczny atak zniszczonoodparto na wzgórzu 30<ref>[http://www.101airborneww2.com/bandofbrothers4.html Band of Brothers<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. Po walkach w Normandii 101. DPD została wycofana do Wielkiej Brytanii jako pierwsza aliancka dywizja<ref>Stephen E. Ambrose: ''Kompania Braci'', s. 115.</ref>. 82 DPD zatrzymano zaś na froncie, by iść dalej na północ [[Półwysep Cotentin|półwyspu Cotentin]] i oczyścić drogę siłom mającym zaatakować [[Cherbourg-Octeville|Cherbourg]]. Miasto zostało wyzwolone 27 czerwca po całodniowych walkach. Port w tym mieście, choć zniszczony przez niemieckich [[saper]]ów i przywrócony do działalności dopiero po sześciu tygodniach, stał się jednym z głównych miejsc, do których przybywało zaopatrzenie dla wojsk alianckich walczących we Francji<ref>Prowizoryczne porty na plażach nie dawały rady już kilka dni po inwazji.</ref><ref name="Skibiński">Franciszek Skibiński: ''O sztuce wojennej na północno-zachodnim teatrze działań wojennych''.</ref>, aż do zdobycia [[Antwerpia|Antwerpii]].
 
101. DPD została wycofana do Wielkiej Brytanii jako pierwsza aliancka dywizja<ref>Stephen E. Ambrose: ''Kompania Braci'', s. 115.</ref>. 82 DPD została zaś zatrzymana na froncie, by iść dalej na północ [[Półwysep Cotentin|półwyspu Cotentin]] i oczyścić drogę siłom mającym zaatakować [[Cherbourg-Octeville|Cherbourg]]. Miasto zostało wyzwolone 27 czerwca po całodniowych walkach. Port w tym mieście, choć zniszczony przez niemieckich [[saper]]ów i przywrócony do działalności dopiero po sześciu tygodniach, stał się jednym z głównych miejsc, do których przybywało zaopatrzenie dla wojsk alianckich walczących we Francji<ref>Prowizoryczne porty na plażach nie dawały rady już kilka dni po inwazji.</ref><ref name="Skibiński">Franciszek Skibiński: ''O sztuce wojennej na północno-zachodnim teatrze działań wojennych''.</ref>, aż do zdobycia [[Antwerpia|Antwerpii]].
 
Po wyzwoleniu Cherbourga ofensywa skierowała się na południe. 9 lipca Montgomery wreszcie wyzwolił [[Caen]] – miesiąc po planowanym terminie. Na drodze do Paryża stała jednak ciężka do przebycia przeszkoda – wysokie na kilka metrów [[żywopłot]]y. Alianccy żołnierze nie byli szkoleni do walki w takich warunkach, w przeciwieństwie do niemieckich. Naturalna bariera zmniejszyła postępy aliantów do około kilometra dziennie i drastycznie podwyższyła straty własne. Słabo opancerzone i posiadające niezbyt silne działa [[M4 Sherman|Shermany]] straciły z powodu braku mobilności tamtejszego pola walki swój ostatni atut, jakimi była dużą prędkość maksymalna. Starsi żołnierze często porównywali walki wśród żywopłotów z I wojną światową{{r|Skibiński}}.
Linia 238 ⟶ 236:
Niemcy mimo zamknięcia okrążenia przedzierali się z kotła dużymi grupami. Polscy żołnierze prawie zostali zmasakrowani przez napierające na nich kilkanaście dywizji<ref>[http://www.memorial-montormel.org/?id=73 Memorial Montormel – August 20th: the counter-attack of 2nd SS-PanzerKorps<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. Ostatecznie siedem dywizji niemieckich uległo zagładzie, kolejnych siedem wycofało się w szkieletowym składzie. Bitwa skończyła się 22 sierpnia razem z osiemdziesięciojedniodnodniową ''kampanią normandzką''.
 
[[George Patton]], dowódca 3 Armii USA, rozpoczął wtedy błyskawiczny marsz przez Normandię. Jego strategia to [[blitzkrieg]] dostosowany do amerykańskich realiów. Czołgiści na pierwszej linii ataku przekazywali informację o umocnionym wrogu lotnikom. Samoloty niszczyły najważniejsze cele, czołgi unieszkodliwiały większą część nieprzyjacielskich wojsk, a piechota zajmowała się niedobitkami. Taki plan bojowy pozwalał w ciągu kilku godzin zajmować 30-50 kilometrów<ref>Stephen E. Ambrose, ''Obywatele w mundurach'', s. 78.</ref>. Marsz Pattona powstrzymał Eisenhower tuż przez [[Paryż]]em, aby pozwolić francuskiemu sojusznikowi samodzielnie wyzwolić swoją stolicę. 25 sierpnia miasto zostało zajęte w [[powstanie w Paryżu w 1944paryskie|naprędce zorganizowanym powstaniu]]. Brały w nim udział nieregularne oddziały [[Francuski ruch oporu|ruchu oporu]] dowodzone przez [[Marie Pierre Kœnig|Marie Kœniga]], francuska [[2 Dywizja Pancerna (Francja)|2 Dywizja Pancerna]] [[Philippe Marie Leclerc|Philippe Leclerca]] i w ostatniej fazie także wojska amerykańskie. Następnego dnia przez miasto przemaszerowała defilada amerykańsko-francuska, na którą przyjechali przywódcy państw alianckich i znane osobistości, takie jak [[Ernest Hemingway]], który sam brał udział w wyzwalaniu miasta<ref>{{Cytuj stronę | url = http://authorscalendar.info/hemingwa.htm | tytuł = Ernest (Miller) Hemingway (1899-1961) | opublikowany = authorscalendar.info | język = en | data dostępu = 2016-02-16}}</ref>.
 
Po wyzwoleniu Paryża armia Pattona szła przez Francję we wszystkich kierunkach. 6 Grupa Armii generała [[Jacob Devers|Jacoba Deversa]], która wylądowała na południu kraju 15 sierpnia w ramach [[Operacja Dragoon|operacji Dragoon]] i toczyła ''kampanię szampańską'', którejjak największymnazwali sukcesemją byłożołnierze wyzwolenieamerykańscy [[Marsylia|Marsylii]]ze 28względu sierpnia,na dotarłapraktyczny dobrak końcaoporu sierpniaze dostrony prawieNiemców. połowyNajwiększe Francji.miasto Napotykałapołudniowej bardzoFrancji, słaby[[Marsylia]], opórzostało wwyzwolone proniemieckiejbez [[Francjawalki Vichy|Francji28 Vichy]]sierpnia. Dotarłszy do granicy z [[WłochyWłoska Republika Socjalna|Włochami]], 6 Grupa Armii nie przekroczyła jej do końca wojny, zgodnie z wyznaczonymi sektorami dla grup armii<ref>Anthony Beevor: ''Berlin 1945 Upadek'', mapa nr 1.</ref>. Ciężkie walki toczyły się zaś na północy, zwłaszcza w [[Bretania|Bretanii]], gdzie niemiecka 2 Dywizja Spadochronowa generała Ramckego broniła się przez trzydzieści dziewięć dni, do 18 września 1944 roku<ref>[http://www.normandia44.com/ GRH Normandia 44<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>.
 
Po zajęciu Bretanii główne siły aliantów mogły uderzyć na wschód. Ofensywa utknęła jednak w [[Lotaryngia|Lotaryngii]] na skutek braków w zaopatrzeniu. Aby kontynuować ofensywę potrzeba było portu w Antwerpii. Ponadto nawet z wystarczającym zaopatrzeniem alianci nie byliby w stanie przebyć [[Linia Zygfryda|Linii Zygfryda]]. Linia ta, zwana też Wałem Zachodnim, stanowiła sześciuset kilometrowy pas stałych umocnień na granicy III Rzeszy z Belgią, Luksemburgiem i Francją. Złożona była z dwunastu tysięcy żelbetonowych [[Schron|bunkrów]], [[Mina przeciwpiechotna|pól minowych]] i zasieków. We wrześniu 1944 prawie na całej jej długości stały już wojska alianckie, jednak nie były w stanie przesunąć frontu choć o kilometr. 16 września pierwszy raz wojska alianckie weszły na teren III Rzeszy. Rozpoczęła się dziewięćdziesięciodniowa [[bitwa o las Hürtgen]]. Była to najdłuższa oraz najbardziej kosztowna bitwa w historii Stanów Zjednoczonych. Do końca bitwy zginęły 22 tysiące żołnierzy. Była to ofiara daremna. Bitwa pozostała nierozstrzygnięta. Po porażce w Ardenach Niemcy wycofali się z lasu Hürtgen, pozostawiając jedynie dla osłony odwrotu pewne siły na Linii Zygfryda. Jej ostateczne zdobycie nie miało żadnego znaczenia strategicznego<ref>Max von Falkenberg: ''Hürtgenwald ’44/45 – Die Schlacht im Hürtgenwald''.</ref>.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Front_zachodni_(II_wojna_światowa)”