Stefan Rowecki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎II wojna światowa: drobne merytoryczne
KJS63 (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 81:
 
== Okres powojenny ==
W latach [[stalinizm]]u w Polsce (1945-1956) oficjalna ocena działalności Roweckiego była skrajnie i jednostronnie negatywna<ref name="Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny">{{Cytuj książkę|tytuł=Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny|wydawca=Oficyna Wydawnicza Ajaks|miejsce=Pruszków|data=2001|isbn = 83-87103-81-0|strony = 135 (tom 2)}}</ref>. Ówczesna historiografia, posługując się oskarżeniami nie popartymi faktami<ref name="Stefan Rowecki. Wspomnienia i notatki autobiograficzne 1906-1939" />, twierdziła iż dowództwo Armii Krajowej współpracowało z Niemcami. Rowecki również był prezentowany w tym kontekście, dominowało jednak przedstawianie go w opozycji do [[sanacja|sanacyjnych]] oficerów z Komendy Głównej Armii Krajowej (w szczególności [[Tadeusz Komorowski|Tadeusza Komorowskiego]] i [[Tadeusz Pełczyński (generał)|Tadeusza Pełczyńskiego]]), a w konsekwencji jako ich ofiarę – działania te wpisywały się w politykę prześladowania członków Armii Krajowej, która oficjalnie zakończyła się wraz ze śmiercią [[Bolesław Bierut|Bieruta]] w 1956. Dopiero w następnych latach, kiedy rozpoczął się etap [[Rehabilitacja prawna|rehabilitacji]] bezpodstawnie skazanych żołnierzy AK, podjęto próby obiektywnych ocen jego dokonań – pierwszy biogram Roweckiego opublikowano dopiero w Encyklopedii Współczesnej z 1959. W późniejszym okresie publikowano również wspomnienia ludzi, z którymi współpracował ([[Jan Rzepecki|Jana Rzepeckiego]], Józefa Szyrmera, Antoniego Sikorskiego i [[Stanisław Kozicki (polityk)|Stanisława Kozickiego]]).
 
== Rehabilitacja i upamiętnienie ==
Linia 88:
[[Plik:Tablica Stefan Grot Rowecki ul. Chocimska 22.JPG|thumb|220px|Tablica pamiątkowa przy ul. [[Ulica Chocimska w Warszawie|Chocimskiej]] 22 w Warszawie]]
 
Dopiero w następnych latach, kiedy rozpoczął się etap [[Rehabilitacja prawna|rehabilitacji]] bezpodstawnie skazanych żołnierzy AK, podjęto próby obiektywnych ocen jego dokonań. Pierwszy biogram Roweckiego opublikowano dopiero w Encyklopedii Współczesnej z 1959. W późniejszym okresie publikowano również wspomnienia ludzi, z którymi współpracował ([[Jan Rzepecki|Jana Rzepeckiego]], Józefa Szyrmera, Antoniego Sikorskiego i [[Stanisław Kozicki (polityk)|Stanisława Kozickiego]]).
Ograniczone przemiany ustrojowe w Polsce po protestach społecznych z roku 1980, które dotyczyły także zmian w postrzeganiu historii najnowszej, spowodowały wzrost zainteresowania postacią Roweckiego i próby przywrócenia pamięci o jego dokonaniach. Zaczęły się ukazywać reportaże i publikacje, które przedstawiały postać generała w bardziej pozytywnym świetle, w dalszym ciągu jednak pozostawały zniekształcone przez propagandę PRL.
 
1 sierpnia 1980 na ścianie budynku przy ul. Spiskiej 14 w Warszawie, gdzie Rowecki został aresztowany, odsłonięto tablicę pamiątkową<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Ciepłowski | imię = Stanisław | tytuł = Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w. | wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe | miejsce = Warszawa | data = 1987 | strony = 207 | isbn = 83-01-06109-X}}</ref>. We wrześniu 1981 umieszczono kolejną tablicę w jego rodzinnym mieście, Piotrkowie Trybunalskim (mszę z tej okazji sprawował biskup [[Józef Rozwadowski]], a tablicę odsłaniała córka – Irena wraz z bratem – Stanisławem)<ref>AWER, JOL, ''W Piotrkowie Trybunalskim odsłonięto tablicę upamiętniającą gen. Grota-Roweckiego'', w: ''[[Słowo Powszechne]]'', 8.9.1981, s.1</ref>. W marcu 1983 odsłonięto tablicę przy ul. Marszałkowskiej 4 w Warszawie (dawny lokal konspiracyjny „Grota”). W lutym 1997 tablicę pamiątkową umieszczono także przy ul. [[Ulica Chocimska w Warszawie|Chocimskiej]] 22, gdzie znajdowało się jedno z warszawskich mieszkań generała<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Ciepłowski | imię = Stanisław | tytuł = Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w. | wydawca = Argraf | miejsce = Warszawa | data = 2004 | strony = 47 | isbn = 83-912463-4-5}}</ref>.