|
[[Plik:Beneluxkaartnw.jpg|thumb|Podział administracyjny państw Beneluksu]]
[[Plik:Languages Benelux.PNG|thumb|Mapa zasięgu poszczególnych języków i dialektów na terenie Beneluksu]]
'''BeneluxBeneluks''', Beneluks'''Benelux''' – region w [[Europa Zachodnia|Europie Zachodniej]] składający się z trzech sąsiadujących ze sobą monarchii: [[Belgia|Belgii]], [[Holandia|Holandii]] i [[Luksemburg]]a. Nazwę tworzą pierwsze litery nazw tych krajów: ''Belgique/België'' (Belgia), ''Nederland'' (Holandia), ''Luxembourg/Luxemburg'' (Luksemburg). Pierwotnie ta nazwa oznaczała jedynie unię celną wspomnianych państw.
== Historia ==
Państwa BeneluxuBeneluksu są jednymi z najbardziej zaludnionych, najbardziej zurbanizowanych i najlepiej rozwiniętych gospodarczo państw świata. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 375 osób na km², natomiast stopień urbanizacji – 85%.
Traktat powołujący Unię Celną Krajów BeneluxuBeneluksu został podpisany 5 września 1944 r. przez rządy na uchodźstwie przebywające w tym czasie w [[Londyn]]ieLondynie. Umowa nabrała mocy prawnej w 1947. Przestała obowiązywać w 1960, kiedy unia celna została zastąpiona Unią Ekonomiczną Krajów BeneluxuBeneluksu. Unia gospodarcza i monetarna łącząca Belgię i Luksemburg została pierwotnie powołana w 1921 roku i wciąż istnieje.
Powołanie tej organizacji przyczyniło się do powstania w późniejszym czasie [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]], której założycielami były właśnie kraje BeneluxuBeneluksu, a także [[Niemcy Zachodnie|RFN]], [[Francja]] i [[Włochy]].
Parlament BeneluxuBeneluksu (pierwotnie Międzyparlamentarna Rada Konsultacyjna) został stworzony w 1955. Zgromadzenie składa się z 21 członków holenderskiego parlamentu, 21 członków parlamentów narodowego i regionalnego Belgii i 7 członków parlamentu luksemburskiego.
Traktat powołujący Unię Ekonomiczną Krajów BeneluxuBeneluksu (Benelux Economische Unie/Union Économique Benelux) został podpisany w 1958, a wszedł w życie w 1960. Jego celem było umożliwienie wolnego przepływu pracowników, kapitału, usług i dóbr w regionie.
17 czerwca 2008 r. podpisano w Hadze nowy traktat, zastępujący poprzedni, który miał wygasnąć w 2010 r. Na mocy nowego traktatu organizacja zmieniła nazwę na Unię BeneluxuBeneluksu (Benelux Unie/Union Benelux).
Organami Unii BeneluxuBeneluksu są:
* Komitet Ministrów – najwyższy organ w strukturze,
* Rada BeneluxuBeneluksu – główny organ wykonawczy
* Międzyparlamentarna Rada Doradcza (zwana także Parlamentem BeneluxuBeneluksu)
* Trybunał Sprawiedliwości BeneluxuBeneluksu
* Sekretariat Generalny BeneluxuBeneluksu
Główna siedziba (sekretariat) organizacji znajduje się w [[Bruksela|Brukseli]].
* Powierzchnia: 30 528 km²
* Ludność: 11,2 mln
* Język: [[język niderlandzki]] na północy, [[język francuski|francuski]] w części południowej oraz [[język niemiecki]] (ok.około 1% mieszkańców).
* Gęstość zaludnienia: 346 mieszkańców/km²
* Stolica: [[Bruksela]] (983,9 tys., zespół miejski – 1 754,5 tys.)
* Stopień urbanizacji: 97%
* Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca: 29 200 USD
* Powierzchnia: 41 526 km²
* Ludność: 17,1 mln
* Język: [[Językjęzyk niderlandzki]] (dialekt niderlandzkiego) oraz na północy [[język fryzyjski|fryzyjski]]
* Gęstość zaludnienia: 390 mieszkańców/km²
* Stolica: [[Amsterdam]] (742,3 tys., zespół miejski – 1,1 mln), rząd urzęduje w [[Haga|Hadze]]
* Powierzchnia: 2586 km²
* Ludność: 500 tys.
* Język: [[język luksemburski]], [[język niemiecki|niemiecki]] oraz [[języki francuski|francuski]]
* Gęstość zaludnienia: 193 mieszkańców/km²
* Stolica: [[Luksemburg (miasto)|Luksemburg]] (79,8 tys.)
== Zobacz też ==
* [[Niderlandy (region historyczny)|Niderlandy]]
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Linki zewnętrzne ==
* Paweł Kołek: [https://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/bitstream/10593/4322/1/439-452.pdf ]Paweł Kołek, ''Unia Beneluksu – nowa odsłona starej współpracy ''], Rocznik„Rocznik Integracji EuropejskiejEuropejskiej” 2011 nr 5, s. 439, 446-449446–449▼* [http://www.benelux.be/en/home_intro.asp Benelux Economic Union] – Oficjalna strona
* [ http://web.archive.org/web/20110902042613/http://www.boip.int :80/en/homepage.php Benelux Office for Intellectual Property] – Oficjalna strona▼* [http://www.benelux-parl.org Benelux Parliament] – Oficjalna strona
* [http://www.courbeneluxhof.info Benelux Court of Justice] – Oficjalna strona
▲* [http://www.boip.int/en/homepage.php Benelux Office for Intellectual Property] – Oficjalna strona
▲* [https://repozytorium.amu.edu.pl/jspui/bitstream/10593/4322/1/439-452.pdf]Paweł Kołek, Unia Beneluksu – nowa odsłona starej współpracy, Rocznik Integracji Europejskiej 2011 nr 5, s. 439, 446-449
{{Kontrola autorytatywna|WORLDCATID=}}
| 