Ruch Młodej Polski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ytabak (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz wykonuje inne drobne poprawki
Linia 1:
'''Ruch Młodej Polski''' – ugrupowanie polskiej opozycji antykomunistycznej, skupione wokół [[Aleksander Hall|Aleksandra Halla]] i pisma "[[Bratniak (czasopismo)|Bratniak]]", powstałe w 1979, nawiązujące do prawicowej myśli politycznej, podkreślające jako swój pierwszoplanowy cel kwestię odzyskania przez Polskę pełnej niepodległości.
 
== Początki ==
RMP utworzony został w lipcu 1979 przez środowisko niektórych młodszych uczestników [[Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela|Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela]], częściowo w reakcji na kryzys organizacyjny i personalny w ROPCiO<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko=Borowik | imię=Bogdan | autor= Bogdan Borowik | tytuł= Partie Konserwatywne w Polsce 1989–2001 | data=2011 | wydawca=Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej | miejsce=Lublin| strony=30| isbn = 9788322731581}}</ref>. Planowane na 25-26 lipca w Hucie Kalnej spotkanie założycielskie zostało uniemożliwione przez Służbę Bezpieczeństwa, która zatrzymała większość uczestników. O powołaniu Ruchu poinformowano pod koniec lipca 1979, antydatując komunikat z tym związany na 19 lipca 1979.
 
Deklarację założycielską RMP ogłoszono 18 sierpnia 1979. Podpisało ją 25 osób: [[Aleksander Hall]], [[Arkadiusz Rybicki]], [[Mirosław Rybicki]], [[Bożena Rybicka-Grzywaczewska|Bożena Rybicka]], [[Magdalena Modzelewska-Rybicka|Magdalena Modzelewska]], [[Jan Samsonowicz (działacz Solidarności1944–1983)|Jan Samsonowicz]], [[Dariusz Kobzdej]], [[Piotr Dyk]], [[Andrzej Słomiński]], [[Grzegorz Grzelak]], [[Danuta Grzelak]], [[Ireneusz Gust]], [[Zofia Kruszyńska-Gust]], [[Gabriela Turzyńska]], [[Andrzej Jarmakowski]], [[Zbigniew Dulkiewicz]], [[Izabella Dulkiewicz]], [[Piotr Bystrzanowski]], [[Leszek Jankowski]] (wszyscy Trójmiasto), [[Maciej Grzywaczewski]] (Warszawa, ale pochodzący z Gdańska), [[Jacek Bartyzel]] (Łódź), [[Marek Jurek]], [[Piotr Mierecki]], [[Krzysztof Nowak (ur. 1959)|Krzysztof Nowak]] i [[Edward Maliszewski (działacz RMP)|Edward Maliszewski]] (wszyscy Poznań)<ref name="ReferenceA">{{Cytuj książkę | nazwisko=Borowik | imię=Bogdan | autor= Bogdan Borowik | tytuł= Partie Konserwatywne w Polsce 1989–2001 | data=2011 | wydawca=Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej | miejsce=Lublin| strony=31| isbn = 9788322731581}}</ref>.
 
W deklaracji podkreślono jako główne cele: kwestię obrony praw człowieka oraz odzyskanie przez Polskę pełnej suwerenności. Jej twórcy odwoływali się przy tym do inspiracji narodowo-katolickiej oraz personalizmu chrześcijańskiego. Inspiracją koncepcji politycznej była myśl [[endecja|endecji]] [[Roman Dmowski|Romana Dmowskiego]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko=Borowik | imię=Bogdan | autor= Bogdan Borowik | tytuł= Partie Konserwatywne w Polsce 1989–2001 | data=2011 | wydawca=Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej | miejsce=Lublin| strony=34| isbn = 9788322731581}}</ref><ref>Jarosław Tomasiewicz, ''Ugrupowania neoendeckie w Trzeciej Rzeczpospolitej'', Toruń, Wyd. Adam Marszałek, 2003, {{ISBN|83-7322-668-0}}, s. 61-62</ref>. Zagadnienia ustrojowe i gospodarcze zostały w zasadzie pominięte. Podkreślono jedynie konieczność doboru realistycznych środków w dążeniu do postawionych celów.
Linia 15:
Swoim autorytetem i radą wspierał działaczy RMP [[Wiesław Chrzanowski (1923–2012)|Wiesław Chrzanowski]].
 
Ruch organizował razem z innymi środowiskami niezależnymi Trójmiasta, przed wszystkim z [[Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża|Wolnymi Związkami Zawodowymi]] manifestacje z okazji rocznic: odzyskania niepodległości 11 listopada 1918, Konstytucji 3 Maja, wydarzeń grudnia 1970. Inne ważne inicjatywy to tworzenie grup samokształceniowych dla młodzieży licealnej (Gdańsk), prowadzenie klubu dyskusyjnego (Łódź). Sekcję techniczną, która zajmowała się drukiem i kolportażem ulotek związanych z działalnością ugrupowania stworzył Mirosław Rybicki, kierował nią następnie [[Sławomir Soból]]. Z ugrupowaniem związane było pismo "Bratniak"„Bratniak” oraz [[Wydawnictwo „Młoda Polska”]].
 
Po wybuchu strajków w sierpniu 1980 członkowie RMP włączyli się aktywnie w działalność [[Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”|NSZZ Solidarność]]. Arkadiusz Rybicki, Grzegorz Grzelak, Maciej Grzywaczewski, Sławomir Czarlewski, Andrzej Jarmakowski i Bożena Rybicka pracowali np. w strukturach Komisji Krajowej NSZZ Solidarność"Solidarność”<ref>Jarosław Tomasiewicz, ''Ugrupowania neoendeckie w Trzeciej Rzeczpospolitej'', Toruń, Wyd. Adam Marszałek, 2003, {{ISBN|83-7322-668-0}}, s. 63-64</ref>.
 
W grudniu 1980 w miejsce M. Grzywaczewskiego i J. Samsonowicza rzecznikami RMP zostali Marian Piłka, Lech Jeziorny i Piotr Ogiński. W lipcu 1981 powołano nową radę rzeczników, której członkami zostali Aleksander Hall, Jacek Bartyzel, Zdzisław Bradel, Lech Jeziorny, Krzysztof Nowak, Janusz Majewski i Piotr Ogiński oraz radę programową (w składzie Aleksander Hall, Jacek Bartyzel, Zdzisław Bradel, Piotr Mierecki, Janusz Pierzchała, Marian Piłka, Arkadiusz Rybicki, Wiesław Urbański i Tomasz Wołek). Ta ostatnia nie odegrała większej roli.
 
W styczniu 1982 pozostający na wolności działacze Ruchu zawiesili jego działalność, ogłaszając, że oddają się do dyspozycji podziemnej "Solidarności"„Solidarności”<ref name="ReferenceA"/>. m.in. Aleksander Hall został członkiem podziemnych władz Regionu Gdańskiego związku. W 1983 większość ukrywających się członków zdecydowała się na wyjście z podziemia i zrezygnowała z angażowania się w działalność "Solidarności"„Solidarności”, poszukując innych form aktywności.
 
Środowisko RMP wydawało w latach 80. periodyk "[[Polityka Polska]]", angażowało się w klub polityczny "Dziekania"„Dziekania”, Klub im. Lecha Bądkowskiego (Gdańsk), Wielkopolski Klub "Ład„Ład i Wolność"Wolność” (Poznań)<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko=Borowik | imię=Bogdan | autor= Bogdan Borowik | tytuł= Partie Konserwatywne w Polsce 1989–2001 | data=2011 | wydawca=Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej | miejsce=Lublin| strony=53| isbn = 9788322731581}}</ref><ref>Jarosław Tomasiewicz, ''Ugrupowania neoendeckie w Trzeciej Rzeczpospolitej'', Toruń, Wyd. Adam Marszałek, 2003, {{ISBN|83-7322-668-0}}, s. 85-86</ref>. Wśród nowych członków RMP byli m.in. [[Marek Gadzała]], [[Jarosław Sellin]], [[Rafał Matyja]], Kazimierz Michał Ujazdowski. Do Ruchu należał także [[Michał Wojciechowicz]]<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.newsweek.pl/polska/spoleczenstwo/historia-michala-wojciechowicza-kiedys-strajkowal-w-stoczni-dzis-pod-sejmem/k16bq9z | autor = Elżbieta Turlej | tytuł = Ze Stoczni pod Sejm. Najmłodszy ze strajkujących w Stoczni Gdańskiej dziś znów wychodzi na ulice | opublikowany = newsweek.pl | data = 19 lipca 2017 | data dostępu = 2018-12-30}}</ref>.
 
Po 1989 członkowie RMP nie stworzyli jednego wspólnego środowiska, natomiast wielu jego członków było aktywnych w polskiej polityce w ramach nowo powstałych ugrupowań (ZChN, Forum Prawicy Demokratycznej)<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko=Borowik | imię=Bogdan | autor= Bogdan Borowik | tytuł= Partie Konserwatywne w Polsce 1989–2001 | data=2011 | wydawca=Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej | miejsce=Lublin| strony=53-55| isbn = 9788322731581}}</ref>.
Linia 33:
* Sławomir Cenckiewicz ''Oczami bezpieki'', wyd. Arcana, Kraków 2004
* Tomasz Sikorski, ''O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo-polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979-1989)'', Toruń 2011
* ''Polska naszych pragnień, Polska naszych możliwości. Antologia "Polityki„Polityki Polskiej"Polskiej”'' (red.) Wołek, Artur; (red.) Bartyzel, Małgorzata, Muzeum Historii Polski, Warszawa 2013, dostęp w repozytorium NGOteki: https://ngoteka.pl/handle/item/286
 
== Przypisy ==