Franciszek Ptak: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
drobne techniczne
Linia 19:
'''Franciszek Ptak''' (ur. [[30 sierpnia]] [[1859]] w [[Bieńczyce (Kraków)|Bieńczycach]], zm. [[29 lipca]] [[1936]] w [[Kraków|Krakowie]]) – polski [[Chłopi|chłop]], karczmarz, działacz [[Ruch ludowy|ruchu ludowego]], polityk [[Polskie Stronnictwo Ludowe|PSL]], wydawca, poseł na galicyjski [[Sejm Krajowy (Galicja)|Sejm Krajowy]] (1908–1913).
 
Ptak był bogatym chłopem, właścicielem karczmy w [[Bieńczyce (Kraków)|Bieńczycach]]. Jego szynk dobrze prosperował dzięki przedsiębiorczości samego gospodarza, mimo konkurencji ze strony karczmarza żydowskiego. Ptak aktywnie działał w ruchu ludowym już w latach 90. XIX wieku. Był członkiem [[Polskie Stronnictwo Ludowe (1895–1913)|Stronnictwa Ludowego]]: pełnił rozmaite funkcje w lokalnych strukturach ugrupowania oraz wydawał czasopisma, które następnie rozprowadzał w swojej karczmie. Kilkakrotnie kandydował na posła do [[Sejm Krajowy (Galicja)|Sejmu Krajowego]] Galicji]], w 1908 uzyskał mandat z gmin wiejskich powiatu krakowskiego. Jego porażka kilka lat wcześniej w wyborach do austriackiej [[Rada Państwa (Austria)|Rady Państwa]] została uwieczniona w jednym z dialogów ''[[Wesele (dramat)|Wesela]]'' [[Stanisław Wyspiański|Stanisława Wyspiańskiego]] (w pierwszym akcie, gdy Gospodarz pyta: ''Toście Ptaka wybierali?''). Wraz z małżonką Ptak był obecny na premierze ''Wesela'' w 1901 roku. Według [[Tadeusz Boy-Żeleński|Boya-Żeleńskiego]] Ptak był w pewnym stopniu prototypem postaci Czepca.
 
Był znany ze swojej charakterności, wielkiej postury i wystawności. [[Wincenty Witos]] wspominał, że był to „mężczyzna któremu z twarzy biła zarówno duma, zadowolenie, pewność siebie, jak i lekceważenie dla otoczenia”, oraz że był nielubiany przez innych chłopów z okolicy, którzy „nie mogli znieść panoszącego się dorobkiewicza”. Przyjaźnił się z artystami, m.in. [[Włodzimierz Tetmajer|Włodzimierzem Tetmajerem]]. Angażował się społecznie, współfinansował inwestycje w obiekty użyteczności publicznej, takie jak Dom [[Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”|„Sokoła”]] i szkoła w Bieńczycach czy krakowski [[Szpital Zakonu Bonifratrów św. Jana Grandego w Krakowie|Szpital Bonifratrów]]. Od 1907 zasiadał w Radzie Naczelnej PSL. Po rozłamie stronnictwa był członkiem kolejno [[Polskie Stronnictwo Ludowe – Lewica|PSL – Lewica]] (1913–1924) i [[Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)|PSL „Piast”]] (1924–1931).