Falanga: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Two hoplites.jpg|thumb|Dwaj hoplici w szyku – widok z boku]]

[[Plik:Makedonische phalanx.png|thumb|Falanga macedońska ([[sarissoforoi]])]]

'''Falanga''' ({{greka|φάλαγξ}} ''phalanks'', dopełniacz {{grc|φάλαγγος}} ''phalangos'') – zwarty oddział bojowy [[Piechota|piechoty]] [[Starożytna Grecja|greckiej]], a potem [[Starożytna Macedonia|macedońskiej]] i [[Epoka hellenistyczna|hellenistycznej]]. Powstała w [[VII wiek p.n.e.|VII wieku p.n.e.]]

 

Kres stosowaniu falangi przyniosły starcia z rzymskimi [[legion]]ami, walczącymi w bardziej elastycznym szyku [[Manipuł|manipularnym]]. Klęski armii hellenistycznych pod [[Bitwa pod Kynoskefalaj (197 p.n.e.)|Kynoskefalają]] ([[197 p.n.e.|197 rok p.n.e.]]), [[Bitwa pod Magnezją|Magnezją]] ([[190 p.n.e.|190 rok p.n.e.]]) i [[Bitwa pod Pydną|Pydną]] ([[168 p.n.e.|168 rok p.n.e.]]) zakończyły wielowiekowe panowanie falangi na polach starożytnych bitew.

 

W [[Anatomia|anatomii]] kości palców, czyli tak zwane [[paliczki]], noszą łacińską nazwę ''phalanx'' (liczba mnoga ''phalanges''), czyli ''falanga''. Nazwa ta pierwotnie została nadana przez [[Arystoteles]]a, któremu uszykowanie paliczków w trzy rzędy skojarzyło się z ustawieniem hoplitów w falandze<ref>[[Krzysztof Zieliński (lekarz)|Krzysztof Włodzimierz Zieliński]]: ''Słownik pochodzenia nazw i określeń medycznych'', Bielsko-Biała 2004, s. 440.</ref>.

 

{{Wikisłownik|falanga}}

{{Commonscat|Phalanxes}}

* [[schiltron]]