Demiurg: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
początek przebudowy
Linia 4:
== Geneza pojęcia ==
[[Plik:Attica, kylix con fabbro che martella, 510-500 ac ca., 02.JPG|thumb|250px|Kowal ([[kyliks]] [[styl czerwonofigurowy|czerwonofigurowy]] z VI w. p.n.e.)]]
Słowo jest połączeniem starogreckich słów ''δῆμος'' (lud) i ''ἔργον'' (praca)<ref>[http://www.slownik-online.pl/kopalinski/20849E1FC46D4ACE412565B700796CCC.php ''Słownik Wyrazów Obcych'']</ref>{{odn|Bianchi|2005|s=2272}} i było w językuużyciu greckim było słowem pospolitympotocznym, używanym w dwóch podstawowych znaczeniach: rzemieślnika (osoby wykonującej fizyczną pracę wytwórczą), oraz urzędnika (osoby "pracującej dla ludzi"){{odn|Bianchi|2005|s=2272}}. Filozoficzne znaczenie nadał pojęciu dopiero [[Platon]].
 
Oba potoczne znaczenia pojawiają się u [[Homer]]a w ''[[Odyseja|Odysei]]''. W pierwszym fragmencie "demiurgowie" to wróżbici, lekarze i pracownicy fizyczni<ref>Homer, Odyseja, 17:383 </ref>{{odn|Bianchi|2005|s=2272}}. W późniejszym okresie pojęciem tym zaczęto określać rzemieślników, takich jak kowale, stolarze czy garncarze{{odn|Bambrought|2006|s=698}} i ogólnie osoby zajmujące się działalnością wytwórczą. W tym znaczeniu słowo pojawia się u [[Sofokles]]a, [[Herodot]]a czy [[Arystofanes]]a (który odnosi je do [[Hermes]]a). Późniejsze, filozoficzne, teksty często odwoływały się do metafory rzemieślnika wydobywającego kształt z nieuformowanej materii takiej jak glina czy kamień{{odn|Bianchi|2005|s=2272}}.
 
U Homera występuje również drugie znaczenie słowa demiurg, jako urzędnika czy osoby sprawującej funkcje publiczne<ref>Homer, Odyseja, 19:135</ref>{{odn|Bianchi|2005|s=2272}}. W tym znaczeniu używane jest m.in. u [[Tukidydes]]a. W niektórych [[polis|poleis]] (np. [[Dorowie|doryckich]]) tym mianem określano pewne ustalone urzędy. W [[Związek Achajski|Związku Achajskim]] ważną rolę odgrywało kolegium 10 demiurgów.
 
== Filozofia ==