Pesach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Historia święta: int. |
m →Przebieg święta: drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 54:
[[Plik:Israeli Jewish Passover.jpg|thumb|Izraelska rodzina przed rozpoczęciem Pesach]]
[[Plik:The National Library of Israel - Mah Nishtanah 931072 cd-03249 mzsdt047b.ogg|thumb|''Ma Nisztana'' ze zbiorów ''The National Library of Israel'']]
Święto rozpoczyna się 15 dnia miesiąca [[nisan]]. W [[Izrael]]u (''[[Ziemia Izraela|Erec Jisrael]]'') i [[Judaizm reformowany|judaizmie reformowanym]] trwa 7 dni{{r|żih|pwn}}, natomiast w [[diaspora (naród)|diasporze]] – ze względu na brak pewności, czy w danym kraju nów księżyca przypada w tym samym czasie co w [[Palestyna|Palestynie]] – 8 dni (''jom tow szeni szel galujot''){{r|żih}}{{odn|Greenwald|2005|s=383}}. Główne uroczystości odbywają się w pierwszym (w diasporze także i w drugim) dniu, a raczej podczas rozpoczynającej go – nocy sederowej (''
Podczas obchodów święta ściśle przestrzegane są rytuały opisane w Misznie i zasady koszerności na Pesach. Szczegóły tradycji Żydów mieszkających w Izraelu i poza nim mogą się różnić{{r|Słownik}}.
=== 1. Przygotowanie ===
Linia 66:
Podczas uczty sederowej konieczne jest opowiedzenie historii Wyjścia z Egiptu. Jej opowiadanie jest wypełnieniem przykazania zapisanego w Księdze Wyjścia (Szemot), by opowiedzieć synowi (''wehigadta lewincha'') o Wyjściu z Egiptu (''sipur jeciat Micrajim''): „[Musisz] powiedzieć swojemu synowi w tym dniu: To ze względu na to, co Bóg uczynił dla mnie, gdy wychodziłem z Egiptu” (Szemot 13:8){{r|Jędrzejewski}}. Z tego powodu wiele elementów uczty sederowej, a szczególnie Hagada, ukierunkowuje się na dzieci. Dlatego opowiada się ją w języku lokalnym – arabskim, rosyjskim, angielskim czy polskim. Z założenia Hadaga winna być przekazywana w sposób lekki, radosny, tak by dzieci z chęcią słuchały i się dobrze bawiły. Hagada może być mówiona wierszem jak poemat{{r|Pash}}.
Podczas tej części Pesach odczytuje się cztery opowiadania. Każde z opowiadań składa się z trzech stałych części: pytanie – odpowiedź – wychwalanie Boga. Część pierwsza zaczyna się od zadnia przez najmłodszego uczestnika (lub najmłodszych uczestników) słynnych czterech pytań (''Ma
# . „[Dlaczego] W czasie wszystkich innych nocy możemy jeść ''chamec'' i macę, a tej nocy tylko macę?”
# . „[Dlaczego] W czasie wszystkich innych nocy możemy jeść wszystkie warzywa, a tej nocy tylko ''maror'' (gorzkie)?”
Linia 108:
[[Plik:Elijah cup (4570671265).jpg|thumb|Kielich [[Eliasz]]a]]
Wspomniane cztery kielichy wina{{#tag:ref|Kielich powinien mieć objętość nie mniejszą niż 1 ''[[rewiit]]''. Według rabina [[Abraham Jeszajahu Karelic|Abrahama Jeszajahu Karelica]] znanego jako Chazon Isz, 1 ''rewiit'' ma 150 cm³. Z kolei w opinii raw chajima Nae 1 ''rewiit'' to 86 cm³{{odn|Greenwald|2005|s=385}}.|group=uwaga|name=uwaga1}} i towarzyszące im rytuały w tej samej liczbie symbolizują cztery obietnice Boga ([[Księga Wyjścia]] 6:6-7){{r|Jędrzejewski}}{{odn|Greenwald|2005|s=385}}:<br />
„'''Wyprowadzę''' (''hoceti'') was spod ciężaru robót w Egipcie i <br />
'''wyratuję''' (''hicalti'') was z niewoli. <br />
| |||