Marcin Poczobutt-Odlanicki: Różnice pomiędzy wersjami

|imię i nazwisko = Marcin Poczobutt-Odlanicki

|imię i nazwisko oryginalne =

|imię przybrane =

|imię przybrane oryginalne =

|tytuł =

|grafika = Marcin Poczobutt-Odlanicki 1.PNG

|opisherb grafiki = POL COA Pogonia.svg

|herb dewiza = POL COA Pogonia.svg

|dewiza - j. polski =

|dewizapaństwo - j. polski = [[Wielkie Księstwo Litewskie]]

|państwo data urodzenia = [[Wielkie Księstwo Litewskie]]{{Dts|30|10|1728}}

|datamiejsce urodzenia = [[Słomianka (obwód = {{Dts|30|10grodzieński)|1728}}Słomianka]]

|miejsce1. funkcja śmierci = rektor [[DyneburgUniwersytet Wileński|DźwińskSzkoły Głównej Litewskiej]]

|1. funkcja - okres = rektor [[Uniwersytet Wileński|Szkoły Głównej Litewskiej1780]]–[[1799]]

|12. funkcja - okres = [[1780]]–[[1799]] =

|2. funkcja - okres =

|2.wyznanie funkcja - okres = [[Kościół katolicki|katolickie]]

|wyznaniekościół = [[Kościół katolickiłaciński|katolickierzymskokatolicki]]

|kościół inkardynacja = [[Kościół łaciński|rzymskokatolickiJezuici]]

|data ślubówdiakonatu zakonnych = <nowiki></nowiki> =

|data diakonatu ordynacji =

|data ordynacjiświęceń = =

|data święceń nominacji =

|data nominacjisakry = =

|data sakry patriarchatu =

|data patriarchatukreacji = =

|data kreacji papież kreujący =

|papież kreujący kościół tytularny =

|kościółdata tytularnypontyfikatu =

|dataodznaczenia pontyfikatu = {{order|OOB}} {{order|PL-OŚS|1}}

|podpiscommons = Category:Marcin = Poczobutt-Odlanicki

|odznaczeniawikiźródła = {{order|OOB}} {{order|PL-OŚS|1}}

|commons wikicytaty = Category:Marcin Poczobutt-Odlanicki

|wikiźródławikinews = =

|wikicytatywww = =

'''Marcin Poczobutt-Odlanicki''' herbu [[Pogonia]], [[Jezuici|SJ]], inna forma nazwiska: ''Poczobut'', (ur. [[30 października]] [[1728]] w [[Słomianka (obwód grodzieński)|Słomiance]], zm. [[20 lutego]] [[1810]] w [[Dyneburg|Dźwińsk]]u) – polski [[matematyka|matematyk]], [[astronomia|astronom]], poeta, [[Jezuici|jezuita]], dziekan kapituły smoleńskiej w [[1789]] roku<ref> Kalendarz wileński na rok 1789, [b.n.s]</ref>.

Nauki pobierał m.in. w Polsce (od roku 1738 w kolegium jezuitów w Grodnie, tam też wstąpił do ich nowicjatu w roku 1745), Pradze (1754-1756: greka, matematyka i astronomia), [[Berlin]]ie (1760), Francji ([[Marsylia]] 1761-1762, gdzie współpracował z astronomem E. Pézénas oraz Awinion 1763) i we Włoszech (prawdopodobnie [[Rzym]]). W latach 1751-1753 nauczał w szkołach zakonnych w [[Połock]]u i Wilnie. W roku 1756 powrócił do Wilna, gdzie nauczał greckiego i matematyki, studiując równocześnie teologię. W roku 1760 wyjechał ponownie za granicę, aby kontynuować swą edukację. W roku 1764 powrócił do Polski przez Florencję, Wenecję i Wiedeń. Wkrótce potem otrzymał tytuł profesora matematyki i astronomii, a w latach 1780–1799 był rektorem [[Uniwersytet Wileński|Szkoły Głównej Litewskiej]]. Przebudował w latach 1770-1772 [[obserwatorium astronomiczne]] w [[Wilno|Wilnie]] (budowę rozpoczął w 1753 [[Tomasz Żebrowski]])<ref>Środki na budowę obserwatorium pochodziły z fundacji Elżbiety z Ogińskich Puzyniny. Pisze o tym [[Adam Mickiewicz]] w ''Panu Tadeuszu'' (VIII, 142 - 150).</ref>. Pod jego kierownictwem (od 1764) obserwatorium stało się znane w całej Europie. Prowadził regularne obserwacje astronomiczne, z których najważniejsze (m.in. 60 wyznaczeń pozycji [[Merkury|Merkurego]]) wykorzystał [[Francja|francuski]] astronom [[Jérôme Lalande]] do obliczenia orbit i stworzenia tablic ruchu planet. Reformator Szkoły Głównej Litewskiej. Przed powrotem do jezuitów białoruskich przekazał (1807) kierownictwo obserwatorium [[Jan Śniadecki|Janowi Śniadeckiemu]]. Następnie wyjechał do [[Dyneburg|Dźwińsk]]a, gdzie odnowił śluby zakonne<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko=Janowski|imię=Maciej|tytuł=Narodziny inteligencji 1750-1831 |data=2008 |wydawca=Nertion|miejsce=Warszawa|strony=58|isbn=978-83-7543-027-1}}</ref>.