|
|grafika = Aerial view of a US helicopter as it flies over a Mogadishu residential area.JPEG
|opis grafiki = Śmigłowiec Bell 212 amerykańskiej piechoty morskiej nad Mogadiszu podczas operacji „Przywrócić nadzieję”
|czas = [[9 grudnia]] [[1992]]-[[ – 4 maja]] [[1993]]
|miejsce = [[Mogadiszu]]<br />{{Państwo|Somalia}}
|terytorium = {{Państwo|Somalia}}
|commons = Category:Operation Restore Hope
}}
'''Operacja „Przywrócić nadzieję”''' (ang. '''Operation Restore Hope''') – nazwa operacji humanitarnej, prowadzonej od 9 grudnia 1992 roku do maja 1993 roku w [[Mogadiszu]]. Głównym celem operacji było zabezpieczenie dostaw humanitarnych i ich dystrybucja wśród mieszkańców [[Somalia|Somalii]].
== Przyczyny i przygotowania do operacji ==
W wyniku kradzieży żywności przez milicję [[Mohamed Farrah Aidid|Mohameda Farraha Aidida]] zmarło około 500 tys. Somalijczyków{{R|globalsecurity}}. Pomysł na operację wojskową, zabezpieczającą rozdział żywności powstał w [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]]. [[prezydenci Stanów Zjednoczonych|Prezydent Stanów Zjednoczonych]] [[George H.W. Bush]] wahał się z przyjęciem propozycji i przeprowadzeniem misji{{R|stosunki}}. Działanie militarne wydawało się wówczas jedynym rozwiązaniem, które mogło zabezpieczyć organizację pomocy humanitarnej. 3 grudnia 1992 roku uchwalono Rezolucję [[Rada Bezpieczeństwa ONZOrganizacji Narodów Zjednoczonych|Rady Bezpieczeństwa]] nr 794, która upoważniła państwa członkowie do podjęcia wszelkich działań w celu stworzenia odpowiednich i bezpiecznych warunków dla operacji humanitarnej w Somalii{{R|problem}}.
== Przebieg ==
Operacja pod kryptonimem „Przywrócić nadzieję”, z mandatem [[Rada Bezpieczeństwa ONZOrganizacji Narodów Zjednoczonych|Rady Bezpieczeństwa ONZ]], rozpoczęła się 9 grudnia 1992 roku lądowaniem na plażach niedaleko Mogadiszu [[United States Marine Corps|jednostek amerykańskiej piechoty morskiej]]{{R|stosunki}}. Misję podzielono na dwa etapy. W pierwszym etapie wojsko miało przejąć kontrolę nad lotniskami, portami i drogami w celu dokonania bezpiecznego rozładunku i dystrybucji pomocy humanitarnej. W drugiej części misji armia ONZ miała przywrócić funkcjonowanie państwa i doprowadzić do pogodzenia skłóconych frakcji politycznych, aby powstał rząd jedności narodowej{{R|problem}}.
Do przeprowadzonych zadań powołano siły [[UNITAF]], w skład których weszło ok. 37 tys. żołnierzy spośród 24 państw{{R|problem}}. W operacji wzięli udział żołnierze z Arabii Saudyjskiej, Australii, Belgii, Botswany, Egiptu, Francji, Grecji, Indii, Kanady, Kuwejtu, Maroko, Niemiec, Norwegii, Nowej Zelandii, Pakistanu, Stanów Zjednoczonych, Szwecji, Tunezji, Turcji, Wielkiej Brytanii, Włoch, Zimbabwe i Zjednoczonych Emiratów Arabskich{{R|un}}. Większość żołnierzy pochodziła ze Stanów Zjednoczonych. Żołnierzy rozmieszczono w środkowej i południowej Somalii, obejmując w ten sposób około 40% powierzchni państwa.
W grudniu 1992 roku powołano wojskowe centrum operacyjne [[CMOC]] (''Civil-Military Operations Center''). Głównym zadaniem CMOC stała się koordynacja wojsk i organizacji humanitarnych w celu sprawnego i bezpieczeństwa przekazania pomocy humanitarnej dla Somalijczyków{{R|problem}}.
3 marca 1993 roku [[Sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych|Sekretarz Generalny ONZ]] przedstawił sprawozdanie zalecające przekształcenie UNITAF do [[UNOSOM II]]{{R|problem}}. Operacja zakończyła się 4 maja 1993 roku.
== „Bieg po kawałek chleba” ==
{{osobny artykuł|Bieg po kawałek chleba}}
Jednym z symboli operacji „Przywrócić nadzieję” stało się zdjęcie zrobione przez francuskiego fotoreportera Joël Robine'aRobine’a. „Bieg po kawałek chleba” przedstawia małego chłopca biegnącego z chlebem oraz francuskiego legionistę pilnującego konwoju z pomocą humanitarną. Zdjęcie uhonorowano nagrodą [[World Press Photo of the Year]] w kategorii „Children's„Children’s Award” (tłum. nagroda dzieci) za 1992 rok{{R|worldpressphoto}}.
== Zobacz też ==
* [[Operacja „Dostarczyć Pomoc”]]
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name="awm">{{Cytuj stronę | url = http://www.awm.gov.au/units/unit_20244.asp | tytuł = United Nations Operation in Somalia (UNOSOM) 1992 | opublikowany = awm.gov.au | język = en | data dostępu = 2016-01-23 | archiwum = https://web.archive.org/web/20080209024455/http://www.awm.gov.au/units/unit_20244.asp | zarchiwizowano = 2008-02-09 |data dostępu = 2016-01-23}}</ref>
<ref name="fas">{{Cytuj stronę | url = https://fas.org/sgp/crs/natsec/RL32492.pdf | tytuł = American War and Military Operations Casualties: Lists and Statistics | data = 2015-01-02 | opublikowany = Congressional Research Service | język = en | data dostępu = 2016-01-18}}</ref>
<ref name="globalsecurity">{{Cytuj stronę | url = http://www.globalsecurity.org/military/ops/restore_hope.htm | tytuł = Operation Restore Hope | opublikowany = globalsecurity.org | język = en | data dostępu = 2016-01-15}}</ref>
<ref name="problem">{{Cytuj książkę | nazwisko = Kłosowicz | imię = pod redakcją: Robert | tytuł = Problem upadku państw w stosunkach międzynarodowych | wydawca = UJ | data = 2012-09-01 | strony = 255-256 | nazwisko2 = Mania | imię2 = Andrzej | rozdział = Współpraca cywilno-wojskowa w ramach wielonarodowych misji wojskowych | data dostępu = 2016-01-19 | url = https://books.google.pl/books?id=lQwACwAAQBAJ&pg=PA255&lpg=PA255&dq=operacja+przywr%C3%B3ci%C4%87+nadziej%C4%99+somalia&source=bl&ots=rJFkZK7exV&sig=iXoeN-q1DSiYFEgNQRqAlvo5_eg&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwimvOe-5rXKAhWp_nIKHWfVCeE4ChDoAQgkMAE#v=onepage&q=operacja%20przywr%C3%B3ci%C4%87%20nadziej%C4%99%20somalia&f=false|wydawca = UJ |data = 2012-09-01 |strony = 255–256 |nazwisko2 = Mania |imię2 = Andrzej |rozdział = Współpraca cywilno-wojskowa w ramach wielonarodowych misji wojskowych |data dostępu = 2016-01-19}}</ref>
<ref name="stosunki">{{Cytuj stronę | url = http://stosunki.pl/?q=content/interwencja-mi%C4%99dzynarodowa-w-somalii-w-latach-1991-1994 | tytuł = Interwencja międzynarodowa w Somalii w latach 1991 - 19941991–1994 | nazwisko = Stokwiszewski | imię = Dariusz | data = 2010-09-10 | opublikowany = Stosunki Międzynarodowe | język = pl | data dostępu = 2016-01-15}}</ref>
<ref name="un">{{Cytuj stronę | url = http://www.un.org/Depts/DPKO/Missions/unosomi.htm | tytuł = UNITED NATIONS OPERATION IN SOMALIA I | opublikowany = un.org | język = en | data dostępu = 2016-01-23}}</ref>
<ref name="worldpressphoto">{{Cytuj stronę | url = http://www.worldpressphoto.org/collection/photo/1993/others/jo%C3%ABl-robine | tytuł = Children'sChildren’s Award, prize singles | opublikowany = [[World Press Photo]] | język = en | data dostępu = 2016-01-15}}</ref>
}}
| 