Język meglenorumuński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
int.
m poprawa przek., WP:SK, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Język infobox
| kolor = 000099| barwa=ffffff
| nazwa oryginalna = Vlăheşte, Влахесте, Βλαεστε
| kraj, region1 = [[Grecja]], [[Macedonia Północna]], [[Rumunia]]
| liczba = 5 000–12 000
| pozycja =
| rodzina = [[Języki indoeuropejskie]]<br />[[Języki italskie]]<br />[[Języki romańskie]]<br /> [[Języki wschodnioromańskie]]<br />Język meglenorumuński
| rodzaj = [[alfabet łaciński|łacińskie]], [[cyrylica]], [[alfabet grecki|greka]]
| kraj, region2 = nigdzie
| agencja =
| iso1 = | iso2=roa| iso3=ruq| sil=
| kod = | przymiotnik=meglenorumuńska
| język = meglenorumuński|przymiotnik2=meglenorumuńskiego
}}
'''Język meglenorumuński''' (nazwa własna ''vlaheşte'', [[język grecki|gr.]] ''vlachomoglenítika'', [[język angielski|ang.]] ''Moglenitic'') – [[język (mowa)|język]] (właściwie [[etnolekt]]) z podgrupy [[języki wschodnioromańskie|języków wschodnioromańskich]] [[grupa językowa|grupy]] [[języki romańskie|romańskiej]] [[języki indoeuropejskie|języków indoeuropejskich]]. Przez część językoznawców uznawany za dialekt [[język rumuński|języka rumuńskiego]].
 
Językiem meglenorumuńskim posługuje się nieliczny [[Grupa etniczna|etnos]] [[Meglenorumuni|Meglenorumunów]], osiadły obecnie w kilku wsiach w kotlinie [[Meglena]] i górach [[Pajak]] na granicy [[Grecja|grecko]]-[[Macedonia Północna|macedońskiej]], w okolicach [[Antalya|Antalyi]] i [[Isparta|Isparty]] w [[Turcja|tureckiej]] [[Anatolia|Anatolii]] oraz w rozproszeniu w [[Rumunia|Rumunii]] (najwięcej w okolicach [[Tulcza|Tulczy]]). Szacunki mówią o kilku-kilkunastu tysiącach osób potrafiących wypowiadać się w tym języku.
'''Język meglenorumuński''' (nazwa własna ''vlaheşte'', [[język grecki|gr.]] ''vlachomoglenítika'', [[język angielski|ang.]] ''Moglenitic'') – [[język (mowa)|język]] (właściwie [[etnolekt]]) z podgrupy [[języki wschodnioromańskie|języków wschodnioromańskich]] [[grupa językowa|grupy]] [[języki romańskie|romańskiej]] [[języki indoeuropejskie|języków indoeuropejskich]]. Przez część językoznawców uznawany za dialekt [[język rumuński|języka rumuńskiego]].
 
Język meglenorumuński został naukowo opisany na przełomie XIX i XX wieku przez rumuńskich lingwistów podczas badań nad etnolektami romańskimi na Bałkanach. Na początku XX wieku pod wpływem czynników ideologicznych – koncepcji "Wielkiej„Wielkiej Rumunii"Rumunii” – rumuńscy językoznawcy uznali język meglenorumuński za [[dialekt]] rumuńskiego. Zastosowaniem tej idei w praktyce było utworzenie przez rząd rumuński na terenach zamieszkanych przez [[Wołosi|Wołochów]] licznych szkół podstawowych nauczających języka rumuńskiego, mających na celu "rumunizację"„rumunizację” wszystkich Arumunów. Rzeczywiście, po zakończeniu wojen bałkańskich, I wojny światowej i wojny grecko-tureckiej część Meglenorumunów wyemigrowała do Rumunii (głównie do Dobrudży). Obecnie większość z ich potomków uważa się już za Rumunów, choć nadal kultywują swoje arumuńskie tradycje.
Językiem meglenorumuńskim posługuje się nieliczny [[etnos]] [[Meglenorumuni|Meglenorumunów]], osiadły obecnie w kilku wsiach w kotlinie [[Meglena]] i górach [[Pajak]] na granicy [[Grecja|grecko]]-[[Macedonia|macedońskiej]], w okolicach [[Antalya|Antalyi]] i [[Isparta|Isparty]] w [[Turcja|tureckiej]] [[Anatolia|Anatolii]] oraz w rozproszeniu w [[Rumunia|Rumunii]] (najwięcej w okolicach [[Tulcza|Tulczy]]). Szacunki mówią o kilku-kilkunastu tysiącach osób potrafiących wypowiadać się w tym języku.
 
W Grecji język meglenorumuński, w wyniku konsekwentnej i brutalnej akcji hellenizacji, wobec braku własnego szkolnictwa czy chociażby standaryzacji, jest obecnie językiem wymierającym, stosowanym sporadycznie jako tzw. "język„język domowy"domowy”.
Język meglenorumuński został naukowo opisany na przełomie XIX i XX wieku przez rumuńskich lingwistów podczas badań nad etnolektami romańskimi na Bałkanach. Na początku XX wieku pod wpływem czynników ideologicznych – koncepcji "Wielkiej Rumunii" – rumuńscy językoznawcy uznali język meglenorumuński za [[dialekt]] rumuńskiego. Zastosowaniem tej idei w praktyce było utworzenie przez rząd rumuński na terenach zamieszkanych przez [[Wołosi|Wołochów]] licznych szkół podstawowych nauczających języka rumuńskiego, mających na celu "rumunizację" wszystkich Arumunów. Rzeczywiście, po zakończeniu wojen bałkańskich, I wojny światowej i wojny grecko-tureckiej część Meglenorumunów wyemigrowała do Rumunii (głównie do Dobrudży). Obecnie większość z ich potomków uważa się już za Rumunów, choć nadal kultywują swoje arumuńskie tradycje.
 
Do zapisu języka meglenorumuńskiego stosuje się, w zależności od miejsca, trzy alfabety - macedońską wersję [[cyrylica|cyrylicy]] w Macedonii Północnej, rumuńską wersję [[alfabet łaciński|alfabetu łacińskiego]] w Rumunii i [[alfabet grecki]] w Grecji.
W Grecji język meglenorumuński, w wyniku konsekwentnej i brutalnej akcji hellenizacji, wobec braku własnego szkolnictwa czy chociażby standaryzacji, jest obecnie językiem wymierającym, stosowanym sporadycznie jako tzw. "język domowy".
 
Do zapisu języka meglenorumuńskiego stosuje się, w zależności od miejsca, trzy alfabety - macedońską wersję [[cyrylica|cyrylicy]] w Macedonii, rumuńską wersję [[alfabet łaciński|alfabetu łacińskiego]] w Rumunii i [[alfabet grecki]] w Grecji.
 
== Zobacz też ==