Thomas Pelham-Holles: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: {{Lordowie Tajnej Pieczęci}} jest redirectem {{Lordowie tajnej pieczęci}} |
drobne merytoryczne, Potrzebne źródło, int., jęz. |
||
Linia 22:
'''Thomas Pelham-Holles, 1. książę Newcastle''' [[Order Podwiązki|KG]] (ur. [[21 lipca]] [[1693]] w [[Londyn]]ie, zm. [[17 listopada]] [[1768]] tamże) – [[Wielka Brytania|brytyjski]] arystokrata i polityk, dwukrotny [[premierzy Wielkiej Brytanii|premier]] w latach [[1754]]–[[1756]] i [[1757]]–[[1762]].
Wywodził się z partii [[Brytyjska Partia Wigów|Wigów]], którzy dominowali na brytyjskiej stronie politycznej od [[1714]] do [[1760]] r. Przez około 10 lat współpracował ze swym bratem [[Henry Pelham|Henrym
== Wczesne lata życia ==
[[Plik:Thomas-Pelham-Holles-arms.gif|thumb|left|Herb Thomasa Pelham-Holles|120px]]
Thomas Pelham był najstarszym synem [[Thomas Pelham, 1. baron Pelham|Thomasa Pelhama, 1. barona Pelham]]. Jego matką była lady Grace Holles, córka [[Gilbert Holles, 3. hrabia Clare|3. hrabiego Clare]], druga żona ojca. Jego wuj ([[John Holles, 1. książę Newcastle|książę Newcastle-upon-Tyne]]) zmarł w [[1711]] r., a ojciec w [[1712]]. Obaj zostawili mu wielkie majątki. Studiował w [[Westminster School]] i w [[Clare College (Cambridge)|Clare College]] na [[University of Cambridge|Uniwersytecie Cambridge]]{{odn|ACAD}}.
Gdy w [[1714]] r. Thomas osiągnął
== Początki kariery politycznej ==
Po śmierci królowej Anny w [[1714]] r. Pelham uczynił wiele, aby londyńczycy poparli Jerzego I. Zorganizował nawet grupy mieszkańców stolicy,
W [[1717]] r. Newcastle otrzymał pierwsze stanowisko urzędowe Lorda Szambelana.
== Sekretarz stanu ==
W [[1724]] r. premier [[Robert Walpole]] mianował Newcastle'a ministrem południowego departamentu. Początkowo był zastępcą faktycznego kierownika brytyjskiej polityki zagranicznej, [[Charles Townshend (2. wicehrabia Townshend)|lorda Townshenda]], [[ministrowie północnego departamentu|ministra północnego departamentu]]. Lubił przyjmować
[[Plik:ThomasPelham-Holles.jpg|thumb|170px|Thomas Pelham-Holles (1693–1768)]]
* ''We have one minister that does everything with the same seeming ease and tranquillity as if he were doing nothing[;] we have another that does nothing in the same hurry and agitation as if he did everything.'' ("Mamy jednego ministra, który czyni wszystko spokojnie i powoli tak jakby nic nie robił [...] i drugiego, który czyni wszystko w pośpiechu jakby wszystko było jego dziełem").
Newcastle pozostał trzecią najważniejszą osobą w gabinecie (po Walpole'u i Townshendzie) do [[1730]] r. [[1729|Rok wcześniej]] wybuchł wewnątrzgabinetowy spór o kształt brytyjskiej polityki zagranicznej. Townshend uważał, że największym wrogiem Wielkiej Brytanii jest
W [[1731]] r. w [[Houghton Hall]], wiejskiej rezydencji Walpole’a w Norfolk, Newcastle i książę Lotaryngii (późniejszy cesarz [[Franciszek I Lotaryński|Franciszek Stefan]]), zostali uczynieni mistrzami [[Wolnomularstwo|masonerii]] przez arcymistrza lorda Lovella, szefa loży "Occasional Lodge". W [[1739]] r. Newcastle był współzałożycielem słynnego londyńskiego szpitala dla
Newcastle podzielał pogląd Walpole’a, że Wielka Brytania nie powinna angażować się w wojny na kontynencie
Tzw. [[wojna o ucho Jenkinsa]] trwała do [[1748]] r., jednak szybko została zepchnięta na dalszy plan wobec wybuchu w [[1740]] r. [[wojna o sukcesję austriacką|wojny o sukcesję austriacką]]. W [[1742]] r. Brytyjczycy ponieśli ciężką klęskę podczas oblężenia hiszpańskiej kolonii Cartagenty w obecnej [[Kolumbia|Kolumbii]]. Spowodowało to upadek rządu Walpole’a. Newcastle, którzy odpowiadał za przygotowanie ekspedycji, pozostał na stanowisku w nowym gabinecie [[Spencer Compton|lorda Wilmingtona]]. Kiedy w [[1743]] r. jego brat, [[Henry Pelham]], został premierem, Newcastle stał się jednym z najbardziej wpływowych ludzi w kraju. W [[1744]] r. został przewodniczącym [[Izba Lordów|Izby Lordów]], a w [[1748]] r. objął kierownictwo nad ministerstwem północnego departamentu.
Po zakończeniu austriackiej wojny sukcesyjnej Newcastle poświęcił się budowie systemu równowagi europejskiej, opartego na sojuszu Austrii i Wielkiej Brytanii. Wywoływało to krytykę ze strony [[William Pitt (1. hrabia Chatham)|Williama Pitta Starszego]] i patriotycznych wigów, którzy uważali, że Wielka Brytania powinna skupić swoją uwagę na koloniach.
== Premier ==
Henry Pelham zmarł w [[1754]] r.,
Gabinet Newcastle'a upadł w listopadzie [[1756]] r. Po odejściu ze stanowiska były premier otrzymał tytuł 1. księcia Newcastle-under-Lyne. W lipcu [[1757]] r. ponownie stanął jednak na czele rządu, chociaż to William Pitt grał pierwsze skrzypce w jego gabinecie. Pitt nie radził sobie jednak jako lider frakcji wigów i potrzebował talentu Newcastle'a do zdobywania sojuszników politycznych, jak i pieniędzy księcia. Pisarz i polityk [[Horatio Walpole (4. hrabia Orford)|Horace Walpole]] rzekł, że "Mr. Pitt robi wszystko, Książę zaś daje wszystko". Pod tym rządem zwanym: "Broad bottom government" (Gabinet szerokiego tyłka), Wielka Brytania zdobyła francuską Kanadę i założyła tzw. pierwsze [[Imperium brytyjskie|Imperium Brytyjskie]].
== Ostatnie lata ==
Nowy król [[Jerzy III Hanowerski|Jerzy III]] (od [[1760]] r.) nie lubił Pitta i podważywszy jego pozycję, uczynił premierem [[John Stuart (3. hrabia Bute)|lorda Bute]], który zastąpił
Do czynnego życia publicznego Newcastle powrócił w [[1765]] r., kiedy
== Przypisy ==
|