Felicjan Sławoj Składkowski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: poprawki błędów z Specjalna:LintErrors/missing-end-tag
Gruzin (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 40:
'''Felicjan Sławoj Składkowski''', właściwie: ''Sławoj Felicjan Składkowski'' (ur. [[9 czerwca]] [[1885]] w [[Gąbin]]ie, zm. [[31 sierpnia]] [[1962]] w [[Londyn]]ie) – [[generał|generał dywizji]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]], [[premier]] [[II Rzeczpospolita|II RP]], [[doktor (stopień naukowy)|doktor]] [[medycyna|medycyny]], [[wolnomularstwo|wolnomularz]], członek [[loża wolnomularska|loży wolnomularskiej]] [[Wielka Loża Narodowa Polski|Wielkiej Loży Narodowej Polski]]{{odn|Leżeński|2003|s=15}}.
 
Był lekarzem legionowym, dowódcą Okręgu Wojskowego w Zagłębiu Dąbrowskim (11-2811–28 listopada 1918), uczestnikiem [[wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]], zwolennik sanacji, po [[przewrót majowy|przewrocie majowym]] komisarz rządu na miasto stołeczne Warszawę (od 13 maja do 1 października 1926). Trzykrotny minister spraw wewnętrznych (od 2 października 1926 do 7 grudnia 1929, od 3 czerwca 1930 do 23 czerwca 1931 i od 15 maja 1936 do 30 września 1939), drugi wiceminister spraw wojskowych i szef Administracji Armii (od 24 czerwca 1932 do 15 maja 1936). Premier rządu RP (od 15 maja 1936 do 30 września 1939). Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] internowany w [[Rumunia|Rumunii]], przebywał następnie w [[Turcja|Turcji]] i w [[Palestyna|Palestynie]]. Od 1947 w [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]], gdzie zmarł.
 
== Wczesne lata ==
Urodził się 9 czerwca 1885 w Gąbinie (obecnie [[województwo mazowieckie]]) w ówczesnym [[Zabór rosyjski|zaborze rosyjskim]], w domu przy ul. Rynek 6<ref name="Gąbin">{{cytuj stronę| url =http://archive.li/MEW2r | tytuł =Sławoja Składkowskiego związki z Gąbinem | data dostępu = 17 kwietnia 2010| autor =Lech Łukaszewski | opublikowany =Towarzystwo Miłośników Ziemi Gąbińskiej | praca = | data =październik 2005 | język =pl}}</ref>. Był synem Wincentego, [[sędzia pokoju|sędziego pokoju]] w Gąbinie i Anny z domu Wójcickiej. Rodzina pochodziła z okolic [[Zambrów|Zambrowa]]. Jego ojciec w wieku 16 lat brał udział w [[powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]], przez pół roku służył także jako ochotnik w [[Pińczów|pińczowskim]] 21 Jamborskim Pułkupułku Ułanówułanów<ref name="Gąbin" />. Felicjan Sławoj Składkowski miał piątkę rodzeństwa: Bożywoja, Dobrosławę, Tomiłę, Mirosławę (późniejszą matkę [[Rafał Niedzielski|Rafała Niedzielskiego]]) oraz Wincencję zmarłą jako niemowlę. Ochrzczony w parafii rzymskokatolickiej Gąbin. Rodzice planowali nadać mu imię „Sławoj”, jednak gąbiński proboszcz, ks. Ksawery Czarnowski, nie wyraził na to zgody – w kościelnym wykazie nie figurowało takie imię. Wobec tego w akcie chrztu wpisano „Sławoj Felicjan”. Rodzicami chrzestnymi zostali Józef Rychłowski i Teofila Grudzińska<ref name="Gąbin" />.
 
Uczęszczał do gimnazjum realnego w [[Łowicz]]u<ref name="Gąbin" />. Był absolwentem [[I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Kielcach|Męskiego Gimnazjum Rządowego]] w [[Kielce|Kielcach]]; w trakcie nauki angażował się w [[strajk szkolny w Kielcach (1905)|wystąpienia skierowane przeciwko rusyfikacji]]<ref name="Szabat">[[Barbara Szabat|B. Szabat]], ''Ku niepodległości'', w: ''Kielce przez stulecia'', red. nacz. J. Główka, Kielce 2014, s. 293.</ref>. Po [[matura|maturze]], w 1904 podjął studia medyczne na Wydziale Lekarskim [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]]. 13 listopada 1904 uczestniczył w manifestacji niepodległościowej na [[Plac Grzybowski w Warszawie|placu Grzybowskim w Warszawie]]. Jesienią 1904 został za to aresztowany i osadzony przez władze rosyjskie na [[Pawiak]]u. Po miesięcznym śledztwie został zwolniony i odesłany do [[Kielce|Kielc]] pod nadzór policyjny. Następstwem tych wydarzeń było relegowanie go z uczelni. Aby móc kontynuować studia i uniknąć rozprawy sądowej, wyjechał do [[Kraków|Krakowa]] w [[zabór austriacki|zaborze austriackim]], gdzie dotarł w marcu 1906.
Linia 56:
 
== Legiony Polskie ==
Po wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] przedarł się wraz z jednym z organizatorów [[Związek Strzelecki|Związku Strzeleckiego]] w [[Zagłębie Dąbrowskie|Zagłębiu Dąbrowskim]], [[Stanisław Sław-Zwierzyński|Stanisławem Sławem-Zwierzyńskim]], do [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionów Polskich]] organizujących się w [[Miechów|Miechowie]]. Wstąpił do nich 13 sierpnia 1914. Początkowo służył jako lekarz w V batalionie, [[1 Pułk Piechoty Legionów(LP)|1 Pułkupułku Piechotypiechoty Legionów]]. W tym czasie po raz pierwszy zetknął się z [[Józef Piłsudski|Józefem Piłsudskim]]. 9 października 1914 został mianowany [[podporucznik]]iem lekarzem. Od 20 grudnia 1914 był naczelnym lekarzem 1 Pułkupułku Piechotypiechoty Legionów. 1 stycznia 1915 został mianowany [[porucznik]]iem lekarzem. Jednak 26 stycznia 1915 w stopniu szeregowego przeszedł do 3 kompanii 3III batalionu 1 Pułkupułku Piechotypiechoty Legionów. Wkrótce potem ciężko zachorował i trafił do szpitala w [[Kęty|Kętach]]<ref name="Stankiewicz" />.
 
1 lutego 1915 Składkowski wrócił do służby sanitarnej. Objął stanowisko lekarza 1I batalionu 1 Pułkupułku Piechotypiechoty Legionów. Potem, od 28 kwietnia do 7 maja 1915 sprawował funkcję naczelnego lekarza [[5 Pułk Piechoty Legionów(LP)|5 Pułkupułku Piechotypiechoty Legionów]]. Następnie od 11 maja 1915 był naczelnym lekarzem [[7 Pułk Piechoty Legionów(LP)|7 Pułkupułku Piechotypiechoty Legionów]]. 10 maja 1915 otrzymał awans na [[Kapitan (ranga)|kapitana]] lekarza. Wraz z [[I Brygada Legionów Polskich|I Brygadą]] przeszedł niemal cały szlak legionowy. W lipcu 1916 wyróżnił się podczas [[Bitwa pod Kostiuchnówką|bitwy pod Kostiuchnówką]]. Od 1 października 1916, po rozwiązaniu 7 Pułkupułku Piechotypiechoty Legionów, został naczelnym lekarzem 5 Pułkupułku Piechotypiechoty Legionów<ref name="Stankiewicz" />.
 
16 lipca 1917, podczas [[kryzys przysięgowy|kryzysu przysięgowego]], jako poddany rosyjski, został zwolniony ze służby w Legionach Polskich. Później, od 22 lipca 1917 do 2 sierpnia 1918 był internowany w obozie oficerskim w [[Beniaminów (województwo mazowieckie)|Beniaminowie]]. Założył wówczas Beniaminowskie Towarzystwo Lekarskie, w którym prowadził odczyty. Pisywał też w ''Biuletynie Beniaminowskim''. Po opuszczeniu obozu pracował jako lekarz w [[Kopalnia Węgla Kamiennego Saturn|kopalni „Saturn”]] w [[Czeladź (miasto)|Czeladzi]].
Linia 71:
29 sierpnia 1920 został delegatem rządowym przy [[Polski Czerwony Krzyż|Polskim Towarzystwie Czerwonego Krzyża]]. Następnie 31 października 1920 przeniesiony do warszawskiego [[Szpital Ujazdowski w Warszawie|Szpitala Ujazdowskiego]], a następnie do Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych, na stanowisko szefa Wydziału Organizacyjnego{{odn|Chojnowski|Wróbel|1992|s=360}}.
 
Od stycznia 1921 był inspektorem oddziałów sanitarnych Wojska Polskiego. 3 maja 1922 zweryfikowany został w stopniu pułkownika lekarza ze starszeństwem z 1 czerwca 1919. W 1923 w [[Rembertów|Rembertowie]] odbył trzymiesięczny kurs dla wyższych dowódców. W styczniu 1924 Składkowski został skierowany na kilkumiesięczny kurs we francuskiej Wyższej Szkole Wojennej (franc. ''École Supérieure de Guerre'') w [[Paryż]]u. 3 kwietnia 1924 mianowany został pełniącym obowiązki szefa Departamentu VIII Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych ''„z pozostawieniem na odkomenderowaniu, na studiach we Francji”''<ref>Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 36 z 09.04.1924 r.</ref>. Po powrocie do Polski, od 21 października 1924 pełnił funkcję szefa Departamentu VIII Sanitarnego M.S.WojskMSWojsk.<!-- kropka dobrze z lewej --><ref>Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 121 z 15.11.1924 r.</ref> 1 grudnia 1924 mianowany został [[generał|generałem brygady]] ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i ósmą lokatą w korpusie generałów.
 
W listopadzie 1924 roku był jednym z oficerów, którzy podali się do dymisji w ramach tzw. [[Strajk generałów|strajku generałów]]<ref name=rawicz>{{cytuj książkę | autor = Jerzy Rawicz| tytuł = Do pierwszej krwi| wydawca = Czytelnik| miejsce = Warszawa| rok = 1974| strony = 99–115| isbn =}}</ref><ref name=stomma>{{cytuj książkę |autor = [[Ludwik Stomma]]| tytuł = Skandale polskie| wydawca = Demart| miejsce = Warszawa| rok = 2008| strony = 131–136| isbn = 978-83-7427-422-7}}</ref>.