Wikipedia

Front zachodni (II wojna światowa): Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m lit.
Linia 43:
 
== Charakterystyka frontu ==
Front zachodni był całkowitym przeciwieństwem [[Front wschodni (II wojna światowa)|frontu wschodniego]]. Tu liczyła się taktyka pododziałówpododdziałów, siła ognia i życie pojedynczego żołnierza, a nie skala prowadzonych działań. Obie strony konfliktu zazwyczaj przestrzegały [[Konwencje genewskie|konwencji genewskiej]]<ref>[http://www.konflikty.pl/a,1775,Ksiazki,Obywatele_w_mundurach_-_Stephen_E._Ambrose.html Obywatele w mundurach – Stephen E. Ambrose – Książki – Konflikty Zbrojne – www.konflikty.pl<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. Na tym froncie zaistniało tylko kilka przypadków egzekucji jeńców na dużą skalę. Najbardziej kontrowersyjnym było rozstrzelanie w Ardenach w 1944 roku przez Amerykanów kilkuset dywersantów [[Otto Skorzeny|Otto Skorzennego]]<ref>C. Whiting: Ostatni kontratak Hitlera. Ardeny: tajna wojna. Warszawa: Amber, 2008. {{ISBN|978-83-241-2998-0}}.</ref>. Problem [[Dezercja|dezercji]] również był mniejszy, niż na innych frontach. Jego nasilenia następowały, gdy któraś ze strony konfliktu napotykała ciężki opór, lub przegrywała, np. Francuzi pod koniec maja 1940, Amerykanie w Ardenach i Niemcy pod koniec wojny. W latach 1944-1945 Niemcy rozstrzelali pięćdziesiąt tysięcy dezerterów, zaś alianci jednego – szeregowego [[Eddie Slovik|Eddiego Slovika]], który zdezerterował pod [[Bitwa o las Hürtgen|Hürtgen]]. Jego egzekucja miała zapobiec spodziewanej fali dezercji spod Linii Zygfryda<ref>{{Cytuj|autor = William Bradford Huie |tytuł = The Execution of Private Slovik, |data = 2004 |isbn = 1-59416-003-1 |miejsce = Yardley, Pa. |wydawca = Westholme Publishing |oclc = 57243846}}</ref>.
 
Stosunkowy spokój panował również na terytoriach okupowanych. Niemcy we Francji prawie nigdy nie stosowali zasady [[Okupacja wojenna|odpowiedzialności zbiorowej]], co dawało francuskiemu ruchowi oporu pewną swobodę działania. Przez całą wojnę zastosowano w tym kraju tylko cztery razy faktyczny terror okupacyjny. Najbardziej znany przypadek to pacyfikacja wioski [[Oradour-sur-Glane|Oradour]] 10 czerwca 1944 roku w odwecie za zabicie oficera [[Waffen-SS|SS]]<ref>Anthony Beevor: Berlin 1945 Upadek, s. 272.</ref>.
Linia 222:
Z plaż zajętych przez Brytyjczyków Montgomery wyruszył na [[Caen]], do którego dotarł już po dwóch dniach, lecz tam napotkał twardy opór 12 Dywizji [[Waffen-SS|SS]]<ref>Chris Bishop: ''Waffen SS. Piekło na froncie zachodnim''.</ref> i chwilowo wstrzymał bitwę. Zaczął dążyć do całkowitego okrążenia miasta, co nie było łatwe m.in. przez silnie bronione wzgórze 112<ref>Nazwane tak ze względu na jego wysokość bezwzględną – 112 m n.p.m.</ref>. Brytyjskie szlaki zaopatrzeniowe były wielokrotnie przerywanie, np. w [[Villers-Bocage (Calvados)|Villers-Bocage]]<ref>[http://www.panzer.punkt.pl/inne/ciekawostki/ciekawostki.htm Panzer Punkt].</ref>.
 
101. DPD ruszyła za północny zachód. Jej głównym celem było miasto [[Carentan]]. Na drodze do niego stało [[Saint-Côme-du-Mont]], zajęte 11 czerwca. Dzień później spadochroniarze osiągnęli Carentan. 13 czerwca Niemcy przypuścili nań kontrnatarcie, które zostało odparte w centrum miasta. Ostateczny atak odparto na wzgórzu 30<ref>[http://www.101airborneww2.com/bandofbrothers4.html Band of Brothers<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. Po walkach w Normandii 101. DPD została wycofana do Wielkiej Brytanii jako pierwsza aliancka dywizja<ref>Stephen E. Ambrose: ''Kompania Braci'', s. 115.</ref>. 82 DPD zatrzymano zaś na froncie, by iść dalej na północ [[Półwysep Cotentin|półwyspu Cotentin]] i oczyścić drogę siłom mającym zaatakować [[Cherbourg-Octeville|Cherbourg]]. Miasto zostało wyzwolone 27 czerwca po całodniowych walkach. Port w tym mieście, choć zniszczony przez niemieckich [[saper]]ów i przywrócony do działalności dopiero po sześciu tygodniach, stał się jednym z głównych miejsc, do których przybywało zaopatrzenie dla wojsk alianckich walczących we Francji<ref>Prowizoryczne porty na plażach nie dawały rady już kilka dni po inwazji.</ref><ref name="Skibiński">Franciszek Skibiński: ''O sztuce wojennej na północno-zachodnim teatrze działań wojennych''.</ref>, aż do zdobycia [[Antwerpia|Antwerpii]].
 
Po wyzwoleniu Cherbourga ofensywa skierowała się na południe. 9 lipca Montgomery wreszcie wyzwolił [[Caen]] – miesiąc po planowanym terminie. Na drodze do Paryża stała jednak ciężka do przebycia przeszkoda – wysokie na kilka metrów [[żywopłot]]y. Alianccy żołnierze nie byli szkoleni do walki w takich warunkach, w przeciwieństwie do niemieckich. Naturalna bariera zmniejszyła postępy aliantów do około kilometra dziennie i drastycznie podwyższyła straty własne. Słabo opancerzone i posiadające niezbyt silne działa [[M4 Sherman|Shermany]] straciły z powodu braku mobilności tamtejszego pola walki swój ostatni atut, jakimi była dużą prędkość maksymalna. Starsi żołnierze często porównywali walki wśród żywopłotów z I wojną światową{{r|Skibiński}}.
Linia 234:
Przełamawszy główny pas niemieckiej obrony alianci ruszyli dalej. Wojska amerykańsko-brytyjsko-kanadyjsko-polskie dotarły do [[Falaise (Calvados)|Falaise]] 7 sierpnia i [[Bitwa pod Falaise|zamknęły]] niemiecką 7 Armię w potężnym kotle, który nazwano ''normandzkim [[Wołgograd|Stalingradem]]''{{r|Kamiński}}. Okrążenie było jednak nieszczelne i zostało całkowicie zamknięte dopiero 19 sierpnia<ref>[http://www.memorial-montormel.org/?id=69 Memorial Montormel – August 19th, 1944: the closing of the pocket<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref> pod [[Chambois (Orne)|Chambois]]. Ta sytuacja była pierwszym w historii spotkaniem wojsk amerykańskich i polskich na polu bitwy, kiedy to podali sobie dłonie kapitan Laughin Waters i major Władysław Zgorzelski{{r|Kamiński}}.
 
Niemcy mimo zamknięcia okrążenia przedzierali się z kotła dużymi grupami. Polscy żołnierze prawie zostali zmasakrowani przez napierające na nich kilkanaście dywizji<ref>[http://www.memorial-montormel.org/?id=73 Memorial Montormel – August 20th: the counter-attack of 2nd SS-PanzerKorps<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>. Ostatecznie siedem dywizji niemieckich uległo zagładzie, kolejnych siedem wycofało się w szkieletowym składzie. Bitwa skończyła się 22 sierpnia razem z osiemdziesięciojedniodnodniowąosiemdziesięciojednodniową ''kampanią normandzką''.
 
[[George Patton]], dowódca 3 Armii USA, rozpoczął wtedy błyskawiczny marsz przez Normandię. Jego strategia to [[blitzkrieg]] dostosowany do amerykańskich realiów. Czołgiści na pierwszej linii ataku przekazywali informację o umocnionym wrogu lotnikom. Samoloty niszczyły najważniejsze cele, czołgi unieszkodliwiały większą część nieprzyjacielskich wojsk, a piechota zajmowała się niedobitkami. Taki plan bojowy pozwalał w ciągu kilku godzin zajmować 30-50 kilometrów<ref>Stephen E. Ambrose, ''Obywatele w mundurach'', s. 78.</ref>. Marsz Pattona powstrzymał Eisenhower tuż przez [[Paryż]]em, aby pozwolić francuskiemu sojusznikowi samodzielnie wyzwolić swoją stolicę. 25 sierpnia miasto zostało zajęte w [[powstanie paryskie|naprędce zorganizowanym powstaniu]]. Brały w nim udział nieregularne oddziały [[Francuski ruch oporu|ruchu oporu]] dowodzone przez [[Marie Pierre Kœnig|Marie Kœniga]], francuska [[2 Dywizja Pancerna (Francja)|2 Dywizja Pancerna]] [[Philippe Marie Leclerc|Philippe Leclerca]] i w ostatniej fazie także wojska amerykańskie. Następnego dnia przez miasto przemaszerowała defilada amerykańsko-francuska, na którą przyjechali przywódcy państw alianckich i znane osobistości, takie jak [[Ernest Hemingway]], który sam brał udział w wyzwalaniu miasta<ref>{{Cytuj stronę | url = http://authorscalendar.info/hemingwa.htm | tytuł = Ernest (Miller) Hemingway (1899-1961) | opublikowany = authorscalendar.info | język = en | data dostępu = 2016-02-16}}</ref>.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Front_zachodni_(II_wojna_światowa)”