Wały Chrobrego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Zdjęcia: Zdjęcia tego budynku brakowało w artykule - dodano.
→‎Historia: drobne merytoryczne
Linia 21:
W latach 1906–1912 w północnej części tarasu zbudowano według projektu Paula Kieschke kompleks architektoniczny dla ówczesnej [[Rejencja szczecińska|rejencji szczecińskiej]], w którym obecnie ma swoją siedzibę [[Budynek Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie|Urząd Wojewódzki]]. W centrum rozpoczęto budowę gmachu Muzeum Miejskiego według projektu Wilhelma Meyera-Schwartau – obecnie [[Muzeum Narodowe w Szczecinie]]. Zbudowano skrzydło od strony od strony Odry i elewacje boczne. Budowę przerwano w 1913 – planowanego skrzydła od strony miasta nigdy nie wzniesiono. Dalej na południe od muzeum zbudowano dwa gmachy: w latach 1902–1905 Zakład Ubezpieczeń Społecznych projektowany przez Emila Drewsa oraz Naczelna Dyrekcję Ceł zaczętą przez K. Hinckledeyna, zakończoną w latach 1918–1921 przez Osterwolda. Planowano na skraju nigdy nie zbudowaną wieżę. Dzisiaj obydwa połączone gmachy są siedzibą [[Akademia Morska w Szczecinie|Akademii Morskiej]]. Za muzeum rozciąga się w kierunku miasta regularny, prostokątny plac, z kompleksem tarasów wyrównujących różnicę między placem a wyżej położonym terenem miasta. Na ich szczycie znajduje się [[Park im. Stefana Żeromskiego w Szczecinie|Park im. Stefana Żeromskiego]] o nieregularnym planie. W centrum tarasu znajdował się pierwotnie pomnik cesarza [[Fryderyk III Hohenzollern|Fryderyka III]]. Obecnie wznosi się tam betonowy pomnik [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]] dłuta Sławomira Lewińskiego, odsłonięty w 1960.
 
Hakenterrasse przetrwało działania wojenne bez większych uszkodzeń. Powojenne ingerencje dotyczyły przede wszystkim wnętrz budynków. Część gmachu Muzeum adaptowano na potrzeby [[Teatr Współczesny w Szczecinie|Teatru Współczesnego]], zmieniono zwieńczenia wieży i zlikwidowano narożne pawiloniki na dachu. W niszach po obu stronach fontanny postawiono figury [[Jan z Kolna|Jana z Kolna]] i [[Wyszak]]a. Nazwy miast zachodniopomorskich zamieniono na polskie. Od zachodniej strony Akademii Morskiej dobudowano basen i salę gimnastyczną. W podziemia północnego pawilonu i przylegającą skarpę wbudowano restaurację Chrobry. Na krańcach promenady mieszczą się drewniane budynki restauracji Columbus i Colorado. Po 1989 oczyszczono zszarzałe elewacje tarasów, latarń i [[Gmach Główny Muzeum Narodowego w Szczecinie|Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w Szczecinie]] oraz Urzędu Wojewódzkiego oraz częściowo zrekonstruowano dawne malatury hallów w obydwu budynkach. Odrestaurowano też w murze oporowym tarasu tablicę dedykacyjną ku czci Hermanna Hakena.
 
Całe założenie jest jednym z najciekawszych i najbardziej monumentalnych kompleksów urbanistyczno-architektonicznych z początku XX w. w tej części Europy. W centrum znajduje się symetryczna osiowa kompozycja łącząca taras centralny, gmach [[Muzeum Narodowe w Szczecinie|Muzeum]] i plac miejski. Budynki po bokach Muzeum mają już mniej regularne rzuty. Ich historyzujące [[neorenesans]]owe elewacje, nawiązujące do [[renesans]]u niderlandzkiego, z czerwonej cegły i bielą kamiennych obramień otworów, kontrastują z wczesnomodernistycznym budynkiem Muzeum, i murem oporowym tarasu, wyłożonych piaskowcem. Najbardziej na południe wysunięty budynek dawnego Zakładu Ubezpieczeń zbudowano w stylu [[Architektura neobarokowa|neobarokowym]]. Od strony miasta kompozycję zamyka swobodnie zakomponowany park. Dawne Hakenterasse zostały więc zaprojektowane jako kompleks różnorodny stylowo łączący nowoczesność z tradycją. Symetryczny rygor centrum jest stopniowo łagodzony przez flankującą zabudowę i park o coraz bardziej rozluźnionej kompozycji, płynnie łączącej centralne założenie osiowe z typową zabudową miejską.