Brugia: Różnice pomiędzy wersjami

'''Brugia''' ([[język niderlandzki|nider.]] ''Brugge'', wym. {{IPA|ˈbrʏʝə}}; [[język francuski|fr.]] ''Bruges'') – [[miasto]] w północno-zachodniej [[Belgia|Belgii]], ośrodek administracyjny [[Podział administracyjny Belgii|prowincji]] [[Prowincja Flandria Zachodnia|Flandria Zachodnia]]. Z powodu obfitości kanałów w historycznej części miasta nazywane jest flamandzką Wenecją<ref>[http://www.polskieradio.pl/10/485/Artykul/639262,Flamandzka-Wenecja-z-czekolada Flamandzka Wenecja z czekoladą].</ref>.

* Liczba mieszkańców: 117 224 ([[2006]])

Pierwsze fortyfikacje powstały po podboju przez [[Gajusz Juliusz Cezar|Juliusza Cezara]] plemienia Menapii w I wieku przed Chrystusem, które miały chronić wybrzeże przed piratami. [[Frankowie]] przejęli ten obszar od starożytnych Rzymian około [[IV wiek]]uwieku. W [[IX wiek]]uwieku [[wikingowie]] najechali te ziemie zmuszając [[Baldwin I Żelazne Ramię|Baldwina I]], [[władcy Flandrii|hrabiego Flandrii]] do wzmocnienia fortyfikacji. Wkrótce wznowiono handel z [[Anglia|Anglią]] i [[Skandynawia|Skandynawią]]. Mniej więcej w tym okresie pojawiły się monety z nazwą ''Bryggia'' – które może mieć to samo pochodzenie co norweskie [[Bryggen]].

Brugia otrzymała prawa miejskie [[27 lipca]] [[1128]] roku. Wtedy też zbudowane zostały nowe mury i kanały. Od mniej więcej roku [[1050]] stopniowe zamulanie spowodowało iż miasto utraciło bezpośredni dostęp do morza. Odzyskało go dzięki sztormowi w [[1134]] roku, który stworzył naturalny kanał w [[Zwin]].

W [[1302]] mieszkańcy Brugii dołączyli do hrabiego Flandrii i walczyli przeciwko [[Francuzi|Francuzom]]. Zakończeniem tego powstania była [[bitwa pod Courtrai]], stoczona w pobliżu [[Kortrijk]]u [[11 lipca]]. Pomniki [[Jan Breydel|Jana Breydela]] i [[Pieter de Coninc|Pietera de Coninca]], przywódców powstania, stoją ciągle na rynku miasta.

W [[XV wiek]]uwieku [[Filip III Dobry]], [[władcy Burgundii|książę Burgundii]] ustanowił w Brugii, [[Bruksela|Brukseli]] i [[Lille]] swoje dwory, co przyciągnęło wielu artystów, bankierów i innych wybitne osobistości z całej [[Europa|Europy]]. Nowa szkoła flamandzka, prezentująca techniki malowania olejem, zyskała światową sławę. Pierwsza angielska książka była wydrukowana w Brugii przez [[William Caxton|Williama Caxtona]]. Również w tym czasie [[Edward IV York|Edward IV]] i [[Ryszard III York|Ryszard III]] przebywali tu na wygnaniu.

Od około [[1500]] roku kanał Zwin, który był źródłem potęgi miasta, zaczął się zamulać. Niedługo miasto straciło znaczenie handlowe na rzecz [[Antwerpia|Antwerpii]]. W [[XVII wiek]]uwieku koronkarstwo upadło i podjęto wiele wysiłków by przywrócić dawną świetność miasta. Port został zmodernizowany, zbudowano nowe połączenie z morzem, ale i to niewiele pomogło. Brugia nadal ubożała i traciła na znaczeniu. [[George Rodenbach]] nazwał miasto ''[[Bruges-la-Morte]]'', co oznacza ''Martwe Bruges''. W drugiej połowie XIX wieku Brugia stała się miastem turystycznym, przyciągającym bogatych brytyjskich i francuskich turystów. W drugiej połowie XX wieku miasto zaczęło odzyskiwać dawną sławę. Port [[Zeebrugge]], pierwotnie zbudowany przez Niemców dla ich [[U-Boot]]ów podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]], został powiększony w latach 70. i 80. Nastąpił boom turystyczny i w 2002 roku Brugia została wybrana [[Europejska Stolica Kultury|Europejską Stolicą Kultury]].

Brugia jest kolebką malarstwa flamandzkiego. Działali w niej wybitni malarze i miniaturzyści. Największy rozkwit szkoły brugijskiej miał miejsce w [[XV wiek]]uwieku. W [[1430]] roku osiedlił się tutaj, ożenił i mieszkał aż do śmierci malarz [[Jan van Eyck]]. Pracowali tu także tacy artyści jak [[Petrus Christus|Petrus Cristus]], [[Hugo van der Goes]], [[Hans Memling]] (''Relikwiarz św. Urszuli'' w Szpitalu św. Jana) czy [[Gerard David]]. Brugijskie iluminatorstwo rozwinęło się za sprawą [[Guillaume Vrelant|Vrelanta]] i [[Loyset Liédet|Liédeta]], a zasłynęło dzięki rodzinie [[Bening]]. W XVI wieku środowisko artystyczne Brugii ubożeje. W [[XVII wiek]]uwieku pojawia się tu jeszcze wielki talent – [[Jacob van Oost]]. Brugia ma dziś duże znaczenie ze względu na duże zbiory sztuki dawnej. W 1930 roku zostało otworzone muzeum Groeninge.

* [[Katedra Świętego Zbawiciela w Brugii|katedra Św. Salwatora]] (St.-Salvatorskathedraal) z [[XII wiek|XII]] w. (wielokrotnie przebudowywana m.in. w [[XV wiek|XV]]-[[XVI wiek|XVI]] i [[XIX wiek|XIX]])

* szpital Św. Jana ufundowany w [[1188]] r.

* [[Bazylika Świętej Krwi]] (''Heilig-Bloed Basiliek'') z [[XII wiek]]uwieku, posiada rzekomą [[fiolka|fiolkę]] z krwią [[Jezus Chrystus|Chrystusa]]

* na rynku (Grote Markt) – hale targowe ([[XIII wiek|XIII]]-[[XIV wiek|XIV]] i [[1561]]-661561–66) oraz wieża ([[beffroi]], XIII-[[XV wiek|XV]], [[XIX wiek|XIX]] w.) z [[carillon]]em składający się z 47 dzwonów

* kościół [[Kościół Najświętszej Marii Panny w Brugii|Najświętszej Marii Panny]] z [[XIII wiek|XIII]]-[[XVI wiek|XVI]] w. (w środku [[rzeźba]] [[Michał Anioł|Michała Anioła]] [[Madonna z Brugii|Madonna z Dzieciątkiem]]) ze 122 metrową wieżą kościelną

* [[architektura gotycka|gotycki]] [[ratusz]] z bogato rzeźbioną [[fasada|fasadą]] ([[XIV wiek|XIV]]-[[XV wiek|XV]])

* [[renesans]]owa kancelaria miejska ([[1535]]-371535–37)

* kościół Św. Walpurgii (Sint-Walburgakerk) ([[1619]]-411619–41)

* ratusz (Stadhuis) z [[XIV wiek]]uwieku

* [[beginaż]] (Begijnhof Ten Wijngaerde) z [[1245]] roku

| I<br /><br /><br /><br /><br /> ||align="left"| Brugge <small>(deelgemeente)</small><br />– Centrum<br />– [[Kristus-Koning]]<br />– [[Sint-Jozef]]<br />– [[Sint-Pieters]] ||<br /><br />1,01<br /><br /><br /> || 37. 164<br />19. 822<br />4.4804480<br />5.3495349<br />7.5137513

| II ||align="left"| [[Koolkerke]] || 4,17 || 3.2173217

| III ||align="left"| [[Sint-Andries]] || 20,65 || 19. 427

| IV ||align="left"| [[Sint-Michiels]] || 11,62 || 12. 286

| V ||align="left"| [[Assebroek]] || 8,52 || 19. 257

| VI ||align="left"| [[Sint-Kruis]] || 13,77 || 16. 113

| VII ||align="left"| [[Dudzele]] || 21,92 || 2.5782578

| VIII<br /><br /><br /><br /> ||align="left"| [[Lissewege]]<br />– Lissewege<br />– [[Zeebrugge]]<br />– [[Zwankendamme]] ||<br />11,44<br /><br /><br /> || 7.058<br />2.4702470<br />3.8653865<br />723

* {{Cytuj książkę | nazwisko = Murray| imię = James M. | autor link = | tytuł = Brugia. Kolebka kapitalizmu | wydanie = | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = | data = | rok = 2011| strony = | isbn = 978-83-01-16710-3| język =}}