Niemieckie okręty podwodne: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
rozbudowa - Iwś |
||
Linia 9:
[[Kaiserliche Marine]] rozpoczęła budowę okrętów podwodnych później niż marynarki wojenne innych krajów<ref name=Miller-Ogólnie>Möller, E., Brack, W.: 'The Encyclopedia of U-Boats'', s 229-231</ref>. Powodem tego był fakt że Staatssekretär im Reichsmarineamt [[grossadmiral]] [[Alfred von Tirpitz]] za priorytet uznawał budowę dla [[Wilhelm II Hohenzollern|cesarza]] oceanicznej floty nawodnej, która mogłaby rywalizować z [[Royal Navy]] w zakresie rozmiarów i siły<ref name=Miller-Ogólnie/>. Niefortunnie, początkowo okręty podwodne Kaiserliche Marine wyposażone zostały w [[Silnik o zapłonie iskrowym|silniki benzynowe]] do napędu na powierzchni, które zostały zainstalowane na wszystkich jednostkach podwodnych od [[SM U-1]], aż po [[SM U-18]]<ref name=Miller-Ogólnie/>. I chociaż niemiecka marynarka zdecydowała się zmienić rodzaj napędu wraz z jednostkami typu [[Okręty podwodne typu U-19|U-19]], ponowna niefortunna decyzja o podziale zamówienia na silniki [[Silnik czterosuwowy|czterosuwowe]] z [[MAN SE|MAN]] w [[Augsburg]]u i [[Silnik dwusuwowy|dwusuwowe]] od [[Friedrich Krupp Germaniawerft|Germaniawerft]] w [[Kilonia|Kilonii]], spowodowała że w przededniu wybuchu wojny jednostki [[SM U-31|U-31]] do [[SM U-41|U-41]] z silnikami dwusuwowymi nie były de facto zdolne do służby<ref name=Miller-Ogólnie/>. W rezultacie, gdy wybuchły działania wojenne, niemiecka flota podwodna dysponowała jedynie okrętami U-1 do [[SM U-30|U-30]], lecz sprawność wielu z nich była kwestionowana<ref name=Miller-Ogólnie/>.
[[Plik:Stöwer U-Boot Truppentransporter.jpg|thumb|300px|Statek transportowy zatopiony przez u-boota na obrazie prof. [[Willy Stöwer|Williego Stöwera]]]]
[[Plik:German submarine U-9, on return Wilhelmshaven, Germany, Artwork by Willy Stower, 1914 (30175417300).jpg|thumb|left|300px|Triumfalny powrót [[SM U-9|U-9]] do [[Wilhelmshaven]] po rejsie zakończonym zatopieniem trzech krążowników. Rysunek prof. Williego Stöwera.]]
Podobnie jak członkowie [[Ententa|ententy]], Niemcy nie miały jasnej doktryny wykorzystania okrętów podwodnych<ref name="Font_ww1_central">Paul E. Fontenoy: ''Submarines''. s. 14-18.</ref>. Przyjęły jednak strategię ''kleinkriegu'', starając się postawić jednostki [[Grand Fleet]] w niekorzystnej sytuacji i zmniejszyć brytyjską flotę za pomocą min i okrętów podwodnych<ref name="Font_ww1_central" />. W 1914 roku niemieckie U-Booty zademonstrowały większą zdolność bojową niż wskazywały na to przedwojenne ćwiczenia, odnosząc znaczące sukcesy. 5 września 1914 roku [[SM U-21|U-21]] zatopił należący do Royal Navy [[krążownik lekki|lekki krążownik]] [[HMS Pathfinder (1904)|HMS „Pathfinder”]], co stanowiło pierwsze w historii zatopienie wrogiego okrętu za pomocą samobieżnej [[torpeda|torpedy]]<ref name="Font_ww1_central" />.
Najbardziej spektakularnym sukcesem tego okresu było [[Zatopienie brytyjskich krążowników przez U-9|zatopienie 22 września trzech brytyjskich krążowników pancernych]] [[HMS Aboukir (1900)|HMS „Aboukir”]], „[[HMS Hogue (1900)|Hogue]]” i „[[HMS Cressy (1899)|Cressy]]”<ref name="Font_ww1_central" />. Dowodzony przez [[Otto Weddigen|Ottona Weddigena]] [[SM U-9|U-9]] zatopił je w ciągu nieco ponad godziny<ref name=UBcentrGen>Jak M. Showell: ''The U-Boat Century'', s. 40-45</ref>. Royal Navy szybko doszła do przekonania, że niemieckie okręty podwodne są największym zagrożeniem dla jej prymatu<ref name="Font_ww1_central" />. Niezależnie od tego sukcesu, już w 1915 roku stało się jasnym, że strategia ''kleinkriegu'' nie jest skuteczna. Przyjęta przez Royal Navy strategia dalekiej blokady efektywnie zamykała bowim Niemcom dostęp do większości zagranicznych linii komunikacyjnych, podczas gdy Great Fleet – trzymając się daleko od pułapek zastawianych przez niemieckie okręty – skutecznie odcinała Hochseeflotte, poważnie jej szkodząc<ref name="Font_ww1_central" />.
Niemieckie okręty podwodne nie przeprowadziły żadnej skoordynowanej kampanii przeciw statkom handlowym aliantów: transport do Francji [[Brytyjski Korpus Ekspedycyjny|Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego]], a następnie zaopatrzenia dla niego, został przeprowadzony praktycznie bez przeszkód ze strony niemieckiej floty<ref name="Font_ww1_central" />. Niemieckie okręty podwodne zademonstrowały jednak, że U-Booty mogą być efektywne w tej roli, nawet uwzględniając ograniczenia wynikające z [[Deklaracja londyńska|Deklaracji Londyńskiej]] z 1909 roku, która nakładała na okręty wojenne obowiązek brania na pokład załóg statków i pasażerów, bądź zapewnienia im bezpieczeństwa w inny sposób<ref name="Font_ww1_central" />.
=== Nieograniczona wojna podwodna ===
Wzrastająca liczba oficerów niemieckiej marynarki, podobnie jak polityków i biznesmenów, zaczęła postulować „kontrblokadę” Wielkiej Brytanii, z użyciem okrętów podwodnych do ataku i zatapiania wszystkich brytyjskich i neutralnych statków dowożących towary na wyspy. Rząd niemiecki zdawał sobie sprawę z reperkusji wiążących się z atakowaniem jednostek państw naturalnych, zwłaszcza [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], uznał jednak w końcu że idea warta jest podjęcia ryzyka<ref name="Font_ww1_central" />. 4 lutego 1915 roku wody wokół Wielkiej Brytanii i [[Irlandia|Irlandii]], włączając w to cały [[La Manche|kanał La Manche]] i zachodnią część [[Morze Północne|Morza Północnego]], ogłoszone zostały „strefą wojny”, wewnątrz której zatopiony zostanie każdy statek transportowy, brytyjski bądź neutralny, bez zastosowania środków niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa załogom i pasażerom<ref name="Font_ww1_central" />. W ten sposób, dysponując bardzo ograniczonymi zasobami, marynarka niemiecka rozpoczęła swoja pierwszą nieograniczona wojnę podwodną przeciw żegludze handlowej, zaś skierowane do wszystkich państw i armatorów wyraźne ostrzeżenie przed wpływaniem w zamknięty obszar wokół wysp brytyjskich, dawało się prawnie pogodzić z postanowieniami Deklaracji Londyńskiej i zdaniem wielu zaspakajało wynikające z niej wymagania<ref name=Stern>Robert C. Stern: ''The Hunter Hunted'', s. 6-8</ref>.
[[Plik:Bundesarchiv DVM 10 Bild-23-61-17, Untergang der "Lusitania".jpg|thumb|300px|„[[RMS Lusitania|Lusitania]]” tonąca po storpedowaniu przez [[U-20 (1912)|U-20]]]]
Niemiecka flota rozpoczęła nieograniczoną wojnę podwodną dysponując zasadniczo nie więcej niż 25 operacyjnymi okrętami podwodnymi, z których jedynie około 1/3 była w każdym czasie na swoich pozycjach bojowych, inne zaś w drodze z lub do rejonów operacji, bądź też odtwarzały zdolność bojową w portach<ref name="Font_ww1_central" />. Kampania rozpoczęła się 28 lutego i niezależnie od małej liczby dostępnych okrętów przebiegała bardzo dobrze. Tylko w marcu Niemcy zatopili 29 statków o łącznym tonażu 89 500 BRT, 33 statki (38 600 BRT) w kwietniu, 53 (126 900 BRT) w maju, 114 (115 291 BRT) w czerwcu, 86 (98 005 BRT) w lipcu, 107 (182 772 BRT) w sierpniu i 58 statków (136 048 BRT) we wrześniu<ref name="Font_ww1_central" />. Brytyjska flota zatopiła wprawdzie 15 U-Bootów, w tym samym czasie jednak Niemcy wprowadzili do służby 25 nowych okrętów<ref name="Font_ww1_central" />.
Niemieckie poczynania wywołały ostre reperkusje w stosunkach z państwami neutralnymi, toteż Niemcy zaproponowały niektórym krajom neutralnym odszkodowania, a następnie zakazały ataków na ich jednostki<ref name="Font_ww1_central" />. Największym jednak ciosem dla niemieckiej nieograniczonej wojny podwodnej było zatopienie bez ostrzeżenia liniowca „[[RMS Lusitania|Lusitania]]”. Dowodzony przez [[Walter Schwieger|Waltera Schwiegera]] [[SM U-20|U-20]], 7 maja 1915 roku zatopił pasażerski [[Transatlantyk (statek)|transatlantyk]], w wyniku czego śmierć poniosło 1201 pasażerów i członków załogi, w tym 128 obywateli USA, co spowodowało wielki zatarg dyplomatyczny z tym krajem, wzmocniony jeszcze przez storpedowanie bez ostrzeżenia amerykańskiego statku „Nebraskan”<ref name="Font_ww1_central" />. W efekcie [[Kanclerze Niemiec|kanclerz]] [[Theobald von Bethmann-Hollweg|Bethmann-Hollweg]] zakazał wszelkich ataków na duże statki pasażerskie bez względu na banderę, pod jaką płyną<ref name="Font_ww1_central" />. Kiedy dowódcą niemieckiej marynarki został [[Henning von Holtzendorff]], 18 września 1915 roku zatrzymał on większość operacji niemieckich U-Bootów przeciwko statkom. Ograniczył on także wszelkie inne operacje do zasad wynikających z Deklaracji Londyńskiej, kończąc nieograniczoną wojnę podwodną<ref name="Font_ww1_central" />. Do września 1915 roku Brytyjczycy stracili statki o łącznym tonażu 1 294 000 BRT, jednak tonaż nowo wybudowanych do tego czasu statków wyniósł 1 233 000 BRT, a zajęte statki nieprzyjacielskie dodały do tego bilansu dodatkowe 682 000 ton<ref name="Font_ww1_central" />. W ograniczonej kampanii podwodnej między październikiem 1915 a lutym 1916 roku, U-Booty zatopiły 209 statków o łącznym tonażu 506 026 BRT<ref name="Font_ww1_central" />. 29 lutego, zezwolono niemieckim okrętom na ataki bez ostrzeżenia na uzbrojone statki handlowe, przez co wojna morska ponownie uległa zaostrzeniu. Zatopienie bez ostrzeżenia francuskiego parowca „Sussex”, w wyniku czego śmierć poniosło 50 pasażerów i członków załogi, ponownie zaostrzyło stosunki ze Stanami Zjednoczonymi, w związku z czym 24 kwietnia Holtzendorff przywrócił swój rozkaz nakazujący niemieckim okrętom działanie zgodnie z postanowieniami Deklaracji Londyńskiej<ref name="Font_ww1_central" />.
Decyzja o ponownym rozpoczęciu kampanii nieograniczonej zapadła 9 stycznia 1917 roku, po brytyjskiej odmowie zawarcia pokoju w Europie Zachodniej. Tym razem w kampanii wzięło udział już około 120 okrętów podwodnych, a straty brytyjskie natychmiast wzrosły dramatycznie, do 564 497 BRT w marcu i 860 334 BRT w kwietniu, przy stracie zaledwie niemieckich 9 okrętów podwodnych<ref name="Font_ww1_central" />. Wprowadzenie przez Wielką Brytanię 10 maja 1917 roku<ref name=UBcentrKalend>Jak M. Showell: ''The U-Boat Century'', s. 202-207</ref> systemu konwojów spowodowało znaczny spadek strat, z 696 725 ton w czerwcu do 302 599 BRT w listopadzie 1917 roku<ref name="Font_ww1_central" />. Rosły niemieckie straty – w 1918 roku, aż do zawieszenia broni 11 listopada, niemieckie okręty zatopiły łącznie 2 753 882 BRT przy stratach własnych wynoszących 120 jednostek. Sytuacja ta doprowadziła do załamania się niemieckiej kampanii nieograniczonej wojny podwodnej<ref name="Font_ww1_central" />.
Nieograniczona wojna podwodna początkowo przynosiła spore efekty, jednak wprowadzenie 10 maja 1917 roku systemu [[konwój morski|konwojów]] przez brytyjską Admiralicję spowodowało znaczny spadek liczby zatapianych alianckich jednostek<ref name="Font_ww1_central" />. Strategia „zagłodzenia” Wysp Brytyjskich okazała się nieskuteczna. Zawieszenie broni z 11 listopada 1918 spowodowało poddanie pozostałości niemieckiej floty podwodnej: z 360 U-Bootów, które zostały zbudowane, 178 zostało zatopionych podczas działań wojennych; zatopiono alianckie jednostki o łącznej pojemności przekraczającej 11 mln BRT. Te, które skapitulowały, zostały później złomowane lub wcielone do flot zwycięskiej strony.▼
▲Nieograniczona wojna podwodna początkowo przynosiła spore efekty, jednak wprowadzenie systemu [[konwój morski|konwojów]] spowodowało znaczny spadek liczby zatapianych alianckich jednostek. Strategia „zagłodzenia” Wysp Brytyjskich okazała się nieskuteczna. Zawieszenie broni z 11 listopada 1918 spowodowało poddanie pozostałości niemieckiej floty podwodnej: z 360 U-Bootów, które zostały zbudowane, 178 zostało zatopionych podczas działań wojennych; zatopiono alianckie jednostki o łącznej pojemności przekraczającej 11 mln BRT. Te, które skapitulowały, zostały później złomowane lub wcielone do flot zwycięskiej strony.
'''Typy U-Bootów podczas I wojny światowej'''
Linia 315:
{{commonscat|World War I submarines of Germany|U-Booty I wojny światowej}}
{{commonscat|World War II submarines of Germany|U-Booty II wojny światowej}}
* {{cytuj książkę
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Friedman | imię = Norman | tytuł = Naval Weapons Of World War One; Guns, Torpedoes, Mines And ASW Weapons Of All Nations. An Illustrated Directory | wydawca = Naval Institute Press | isbn = 978-1-84832-100-7}}
* {{Cytuj książkę|autor =Eberhard Möller |autor2 =Werner Brack|tytuł =The Encyclopedia of U-Boats From 1904 to the Present Day|wydawca =Greenhill Books|miejsce =London|rok =2004|strony =|isbn =1-85367-623-3}}
* {{Cytuj książkę|nazwisko=Rőssler|imię =Eberhard|autor link=|tytuł=The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines |wydawca=Naval Institute Press|miejsce =Annapolis|rok=1989|strony=|isbn=0-87021-966-9}}
* {{Cytuj książkę|nazwisko=Showell|imię=Jak Mallmann|tytuł=The U-Boat Century|wydawca=Naval Institute Press|miejsce=Annapolis|data=2006|isbn=1-59114-892-8}}
{{Niemieckie okręty wojenne 2WŚ}}
| |||