Dubaj (emirat): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m wstawiam parametr wikisłownik=Dubaj w {{Państwo infobox}}
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz wykonuje inne drobne zmiany
Linia 62:
|wikisłownik = Dubaj
}}
 
'''Dubaj''' ([[język arabski|arab.]] دبيّ ''Dubayy'') – jeden z siedmiu [[emirat]]ów tworzących [[Zjednoczone Emiraty Arabskie]] na [[Półwysep Arabski|Półwyspie Arabskim]]. Dubaj jest najbardziej zaludnionym i drugim co do wielkości emiratem w ZEA po [[Abu Zabi (emirat)|Abu Zabi]]. Dubaj wyróżnia się spośród innych członków ZEA niskim dochodem z wydobycia ropy naftowej w wysokości 6% [[Produkt krajowy brutto|PKB]]. Główne dochody emirat czerpie z [[Jebel Ali Free Zone]] oraz coraz więcej z turystyki. Dubaj przyciągnął uwagę świata dzięki nowatorskim i ambitnym projektom budowlanym, imprezom sportowym, konferencjom i [[Księga rekordów Guinnessa|rekordom Guinnessa]].
 
== Historia ==
Tereny dzisiejszego miasta były zamieszkane już [[XXX wiek p.n.e.|3 tys. lat]] [[przed naszą erą|p.n.e.]] Najstarsze miejsce, gdzie został wspomniany Dubaj to arabska książka ''Majam Ma Ostojam men Asmae Al beelad wal Mawadhea'' z roku [[1095]]. Z czasem, gdy coraz większą rolę zaczął odgrywać [[handel]] [[perła]]mi łowionymi na miejscu, statki tutejszych kupców zaczęły docierać do [[Chińska Republika Ludowa|Chin]], skąd wracały wyładowane [[jedwab]]iem i [[porcelana|porcelaną]], które z kolei stąd docierały do [[Europa|Europy]]. Największy rozkwit handlu i [[żegluga|żeglugi]] nastąpił między [[VIII wiek|VIII]] a [[XIII wiek]]iem. W [[XVIII wiek]]u Al Abu Falasa, linia klanu Bani Yas, uzależniła Dubaj od Abu Zabi aż do roku [[1833]]. [[8 stycznia]] [[1820]] roku [[Szejkowie Dubaju|szejk Dubaju]] został sygnatariuszem brytyjskiego ''Generalnego Pokojowego Paktu''. W 1833 roku dynastia Al Maktoum wyzwoliła miasto spod zależności od Abu Zabi, od tego czasu Dubaj stał się wolnym emiratem. Od [[1892]] roku Dubaj znalazł się pod protekcją [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]]. W marcu 1892 roku został utworzony [[Oman Traktatowy]]. Podobnie jak inne miasta Dubaj przez dłuższy czas był wioską rybacką oraz perłową, zmieniło się to po odkryciu ropy w [[Lata 60. XX wieku|latach 60.]]
Po dewaluacji Zatokowej Rupii w [[1966]] roku, Dubaj dołączył do nowego niepodległego stanu [[Katar]]u, aby utworzyć nową jednostkę monetarną Katar/Dubaj riyal.
 
[[2 grudnia]] [[1971]] roku Dubaj razem z Abu Zabi i 5 innymi emiratami utworzyli ZEA po opuszczeniu Zatoki Perskiej przez Brytyjczyków w 1971. w [[1973]] roku Dubaj przyjął nową walutę [[diram]]. W [[XX wiek]]u miasto skorzystało na stabilnych warunkach stworzonych przez dwóch długo urzędujących emirów: szejka [[Saeed Bin Maktoum]] od [[1912]] do [[1958]] oraz szejka [[Rashid Bin Saeed al-Maktoum]]. Szejk Rashid odgrywał główną rolę w rządzeniu emiratem. Przez ten czas rozwinął miasto z małej wioski do nowoczesnego miasta ze świetną komunikacją oraz infrastrukturą przemysłową. Od [[1990]] roku z powodu choroby szejk odgrywa mało znaczącą rolę w rządzeniu, przejęło ją jego czterech synów.
 
Władcy Dubaju od 1833 roku:
Linia 90 ⟶ 89:
Dubaj leży nad Zatoką Perską, na południowy zachód od [[Szardża (emirat)|Szardży]] i na północny wschód od Abu Zabi. Do Dubaju należy także [[enklawa]] otoczona przez [[Oman]], [[Adżman (emirat)|Adżman]] i [[Ras al-Chajma (emirat)|Ras al-Chajma]], o nazwie [[Hatta]]. Emirat jest podzielony na 9 sektorów: 1-4,6 są zurbanizowane, 7-9 przemysłowe, 5 to Jebel Ali, 7 – Hatta. Większość Dubaju to pustynia oraz góry [[Hajar]] na wschodzie, znajdują się także liczne zielone oazy i doliny.
 
W przeciwieństwie do Abu Zabi i Szardży, Dubaj ma tylko jedno miasto. Chociaż emirat ma powierzchnię 3900  km² populacja (889 518 w 1990) jest skoncentrowana w mieście. Wpłynęło to na atrakcyjność [[oaza (geografia)Oaza|oaz]] jako miejsc na weekendowy wypoczynek poza miastem.
 
Rezerwy ropy naftowej w Dubaju stanowią mniej niż 1/20 zasobów Abu Zabi. Wpływy z wydobycia ropy stanowią niewielką część dochodów emiratu.