Celuloza: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:1,4-glycosidic Cellulose V1.svg|thumb|300px|Budowa łańcucha celulozy. Podstawową jednostką strukturalną celulozy jest [[celobioza]]. Sztywny łańcuch celulozy zbudowany jest z reszt β-glukoz połączonych wiązaniami β–1,4–glikozydowymi i stabilizowany dodatkowo wiązaniami wodorowymi (<span style="color:blue;">'''niebieska linia przerywana'''</span>).]]

'''Celuloza''' (z [[łacina|łac.]] ''cellula'' – „komórka”) – nierozgałęziony [[biopolimery|biopolimer]], strukturalny [[polisacharydy|polisacharyd]] (wielocukier) o wzorze ogólnym (C₆H₁₂O₆)_n zbudowany liniowo z 3000–14&nbsp;000 cząsteczek D-[[glukoza|glukozy]] połączonych [[Wiązanie O-glikozydowe|wiązaniami β-1,4-glikozydowymi]]{{r|Gnozja}}{{refn|grupa=uwaga|W [[skrobia|skrobi]], zbudowanej również z reszt glukozy, występują łańcuchy z wiązaniami α-1,4-glikozydowymi oraz odgałęzienia α-1,6-glikozydowe{{r|McMurry}}.}} (masa molowa 160–560 kg/mol{{r|NIOSH}}). Łańcuchy te mają długość około siedmiu mikrometrów. Wiązanie β przyczynia się do utworzenia sztywnych, długich nitek, które układają się równolegle, tworząc [[Micela|micele]] połączone [[Wiązanie wodorowe|mostkami wodorowymi]]{{r|Sznita}}.

W&nbsp;czystej postaci celuloza jest białą, pozbawioną smaku i zapachu, nierozpuszczalną w wodzie substancją. W środowisku wodnym rozpuszcza się w [[Odczynnik Schweizera|odczynniku Schweizera]]{{r|Chemia}}. Ulega [[estryfikacja|estryfikacji]] (podobnie jak [[alkohole]]), co wykorzystuje się do wytwarzania [[nitroceluloza|azotanu]] oraz [[octan celulozy|octanu celulozy]] (acetyloceluloza) rozpuszczalnego w odczynniku Cross-Bevana<ref>W 1894 roku dwaj chemicy angielscy Charles F. Cross i Edward J. Bevan estryfikując celulozęJej [[bezwodnik octowy|bezwodnikiem octowymtrawienie]] otrzymali acetylocelulozę, którą następnie rozpuścili w mieszaninieprzez [[acetonprzeżuwacze|przeżuwaczy]]u (85%)umożliwia igrupa enzymów zwanych [[alkohol etylowycelulazy|alkoholu etylowegocelulazami]] (15%)</ref>.