John Monash: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Poprawiam linki wewnętrzne i wykonuję drobne zmiany typograficzne i techniczne. |
różne poprawki |
||
Linia 8:
|opis grafiki =
|stopień grafika =
|stopień = [[
|data urodzenia =
|miejsce urodzenia = [[Melbourne]]
|data śmierci =
|miejsce śmierci = Melbourne
|lata służby = 1884–1920
|siły zbrojne = [[Plik:Australian Army Emblem.JPG|20px]] [[Australian Army]]
|jednostki =
|stanowiska =
|wojny i bitwy = [[I wojna światowa]]<br />• [[bitwa o Gallipoli]]<br />• [[bitwa pod Messines]]<br />•
|późniejsza praca = dyrektor [[
|odznaczenia = {{order|OŚMŚJ|KW}} {{order|OŁ|KK}} [[Plik:Volunteer Decoration (UK) ribbon.png|40px|Volunteer Decoration]] [[Plik:World War I Victory Medal ribbon.svg |40px|Medal Zwycięstwa I Wojny Światowej]] {{order|OL|WO}} {{order|LH|WO}} {{order|KWF|I}}
|commons = Category:John Monash
}}
'''John Monash''' (ur. [[27 czerwca]] [[1865]] w [[Melbourne]], zm. [[8 października]] [[1931]] tamże) –
== Życiorys ==
Pochodził z rodziny o
Po studiach podjął pracę w branży budowlanej, jako inżynier zajmujący się głównie budową mostów i linii kolejowych. Był jednym z pionierów stosowania w Australii [[żelbet]]u. W 1894 wraz ze wspólnikiem założył własną firmę świadczącą usługi budowlane i doradcze. W 1905 spółka została rozwiązana, ale wkrótce potem Monash uruchomił kolejny biznes z innymi partnerami. Już od czasów studenckich służył w ochotniczych milicjach obywatelskich. Jako oficer rezerwy australijskiej armii doszedł do stopnia pułkownika i dowódcy brygady, która jednak w czasach pokoju nie była mobilizowana, a jej żołnierze, łącznie z dowódcą, mogli równolegle pracować w cywilnej gospodarce. Na podobnym modelu opierała się wówczas znaczna część australijskiego wojska.
[[Plik:John Monash portrait 1918.jpg|thumb|left|180px|Gen. John Monash, 1918]]▼
Po wybuchu wojny został żołnierzem służby czynnej i początkowo kierował wojskową [[cenzura|cenzurą]] wojenną. Po utworzeniu Australijskich Sił Imperialnych (wojsk ekspedycyjnych mających wziąć udział w wojnie w Europie i na Bliskim Wschodzie, u boku sił [[Wielka Brytania|brytyjskich]]) został dowódcą 4. Brygady Piechoty, którą skierowano do [[Egipt]]u. Później wraz ze swymi żołnierzami wziął udział w [[bitwa o Gallipoli|bitwie o Gallipoli]], gdzie dowodził jednym z odcinków frontu. Jego niezwykle sprawne dowodzenie podczas tych walk zwróciło na niego uwagę przełożonych i w lipcu 1915 otrzymał szlify generalskie. Po okresie odpoczynku w Egipcie, w 1917 trafił na front zachodni, gdzie objął dowództwo 3. Dywizji Australijskiej. Brał udział w [[Bitwa pod Messines|bitwie pod Messines]] oraz [[bitwa pod Passchendaele|pierwszej bitwie pod Passchendaele]]. ▼
W maju 1918 jako pierwszy Australijczyk został głównodowodzącym sił australijskich biorących udział w wojnie (wszyscy jego poprzednicy byli Brytyjczykami). Równocześnie otrzymał awans na stopień generała dywizji. Pod jego dowództwem Australijczycy wzięli udział w [[bitwa pod Amiens|bitwie pod Amiens]], gdzie przypadło im w udziale przeprowadzenie pierwszego uderzenia na pozycje wroga. Monash nakazał swoim żołnierzom, aby w pierwszej kolejności skupili się na zniszczeniu lub przejęciu [[artyleria|artylerii]] przeciwnika, aby osłabić siłę obrony. Przygniatające zwycięstwo aliantów w tej bitwie uznawane jest za koniec [[wojna pozycyjna|wojny pozycyjnej]] i jedno z wydarzeń kluczowych dla przegranej Niemiec w wojnie. Wkrótce po zakończeniu walk pod Amiens, król [[Jerzy V]] osobiście przybył na pole bitwy, aby wręczyć Monashowi [[Order Łaźni]]. W kolejnych walkach Monash był dowódcą międzynarodowego kontyngentu liczącego łącznie 208 tysięcy żołnierzy, w tym 50 tysięcy Amerykanów. ▼
▲Po wybuchu wojny został żołnierzem służby czynnej i początkowo kierował wojskową [[cenzura|cenzurą]] wojenną. Po utworzeniu Australijskich Sił Imperialnych (wojsk ekspedycyjnych mających wziąć udział w wojnie w Europie i na Bliskim Wschodzie, u boku sił
▲W maju 1918 jako pierwszy Australijczyk został głównodowodzącym sił australijskich biorących udział w wojnie (wszyscy jego poprzednicy byli Brytyjczykami). Równocześnie otrzymał awans na stopień generała dywizji. Pod jego dowództwem Australijczycy wzięli udział w [[bitwa pod Amiens|bitwie pod Amiens]], gdzie przypadło im w udziale przeprowadzenie pierwszego uderzenia na pozycje wroga. Monash nakazał swoim żołnierzom, aby w pierwszej kolejności skupili się na zniszczeniu lub przejęciu
Natychmiast po zakończeniu wojny Monash został pełnomocnikiem rządu Australii do spraw repatriacji żołnierzy do kraju. Sam powrócił tam w Boże Narodzenie 1919 roku. Zrezygnował z dalszej służby wojskowej, wracając do pracy cywilnego inżyniera. Przez wiele lat kierował spółką należącą do rządu stanu [[Wiktoria (stan)|Wiktorii]], mającą monopol na produkcję energii elektrycznej w tej części Australii. Przez osiem lat był wicekanclerzem (odpowiednikiem europejskiego rektora) swojej macierzystej uczelni. W 1927 objął swoim patronatem australijski ruch [[syjonizm|syjonistyczny]]. Brał także udział w wielu inicjatywach na rzecz upamiętnienia poległych w wojnie Australijczyków.
== Pamięć ==
Jego imię nosi wiele instytucji i obiektów w Australii,
== Bibliografia ==
| |||