Pomnik Aleksandra II w Częstochowie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
definicja:popr./prawd. wpierw obiekt wzniesiono,dopiero później został zniszczony…zdemontowany/, popr.data odsłonięcia pomnika/kilka poważnych książkowych źródeł podaje datę 29.04.1889 (kal.gregoriańskiego)/,+źródło/przypis, przeniesienie refów na koniec, +/-kulejąca int. w definicji, lit., wikizacja, -"śp." /prędzej czy później przy każdym nazwisku w artykułach Wikipedii będzie można postawić ten "prefiks"…/,typo,było dwu Józefów Proszowskich rzeźbiarzy /syn i ojciec/
m b.dr.
Linia 23:
'''Pomnik Aleksandra II w Częstochowie''' – pomnik „Cara-Wyzwoliciela” [[Aleksander II Romanow|Aleksandra II Romanowa]] w [[Częstochowa|Częstochowie]], który wzniesiono w 1889 roku na [[Jasna Góra (Obniżenie Górnej Warty)|Jasnej Górze]] w sąsiedztwie zespołu klasztornego [[Jasna Góra]] z inicjatywy naczelnika powiatu częstochowskiego Michała Konesynowa{{r|:0}}.
 
Budowę pomnika sfinansowano z dobrowolnych, jak i wymuszonych przez władze, składek [[Chłopi w Polsce|chłopów]], doceniających wagę [[Uwłaszczenie chłopów w Polsce|uwłaszczenia włościan w Królestwie Polskim]], które przeprowadzono w 1864 roku na mocy carskiego dekretu{{r|Andrzej Szwarc Marek Urbański}}, oraz gminnych. W 1917 roku rzeźba zostałzostała usunięta.
 
Koncepcja wzniesienia monumentalnego pomnika Aleksandra II pojawiła się tuż po jego śmierci na skutek zamachu (1881). Nie licząc się z uczuciami religijnymi polskich katolików, jako miejsce budowy pomnika prawosławnego władcy jednego z państw zaborczych wybrano Częstochowę – miejsce stanowiące cel wielotysięcznych pielgrzymek Polaków do [[Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej|obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej]]. Monument został wzniesiony według projektu [[Aleksandr Opiekuszyn|A. M. Opiekuszyna]] i I. W. Majewskiego. Figura cara została odlana w fabryce Morana w [[Petersburg]]u, zaś ozdobny postument przygotowała firma Kuźmina. Wzniesienie monumentu razem z aranżacją otoczenia kosztowało 76.817 [[Rubel|rubli]].
Linia 29:
Gotowy pomnik został odsłonięty 29 kwietnia 1889 roku{{r|Beylin-s251}}, w przeddzień urodzin Aleksandra II. Posąg miał nadnaturalne rozmiary – figura władcy mierzyła 3,5 m wysokości. Car został na nim ukazany w płaszczu generalskim i w mundurze. Lewą ręką podtrzymywał swój płaszcz, zaś prawą wskazywał na wyrzeźbiony jako element [[postument]]u arkusz z datą [[Reforma uwłaszczeniowa Aleksandra II|uwłaszczenia chłopów]] – 2 marca 1864. Nad arkuszem wyrzeźbiono koronę carską, jabłko i szablę. [[Cokół]] z szarego i czerwonego granitu, w którym wykuto herby guberni [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego]], wznosił się na wysokość 5,3 m. Na jego przedniej ścianie znajdował się [[herb Rosji]].
 
Na czterech ścianach pomnika rozmieszczono inskrypcje w [[język rosyjski|języku rosyjskim]] i [[język polski|polskim]]. Na przedniej pojawił się napis ''Carowi„Carowi Wyzwolicielowi Aleksandrowi II''II” po rosyjsku, zaś na tylnej jego tłumaczenie polskie. Ściana lewa zawierała napis rosyjski ''Dekret''„Dekret” 2 marca ''1864„1864 – niech ten dzień zostanie na wieczną pamięć chłopom Królestwa jako dzień ponownego ich dobrobytu''dobrobytu”, zaś prawa jego polski odpowiednik. W dolnej części zawarto tekst ''Wybudowany„Wybudowany w 1889 przez wiejską społeczność Królestwa Polskiego''Polskiego”. Cokół posągu był dodatkowo podwyższony, prowadziły do niego szerokie na 12 metrów granitowe schody. Obiekt był stale strzeżony przez stróża, dla którego wzniesiono osobne pomieszczenie za monumentem.
 
Po odsłonięciu pomnika, Konesynow odwołany został ze stanowiska. „Jak się okazało, z «zabezpieczonych» pieniędzy mógł wybudować drugi, ale już prywatny pomnik, podobny w cenie i wielkości do pierwszego”{{r|:0}}.
 
W 1904 roku została podjęta nieudana próba wysadzenia pomnika. W 1917 roku Komitet dla uczczenia pamięci [[Tadeusz Kościuszko|Tadeusza Kościuszki]] powołał specjalną komisję w składzie: Feliks Ebert, Marian Jurkowski i inż. Leon Mańkowski, która zajęła się sprawą demontażu pomnika cara. Ostatecznie zdemontowano go 11 listopada 1917 roku, ustawiając na kamiennej podstawie drewniany posąg Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia. Autorem rzeźby był [[Józef Baltazar Proszowski]], a darczyńcami Firma „Bracia Proszowscy”{{r|mbc.malopolska-49525}}. Część postumentu z czerwonego granitu została wykorzystana przy wykonaniu balustrad dla [[Bazylika archikatedralna Świętej Rodziny w Częstochowie|kościoła Świętej Rodziny]] w Częstochowie.
 
== Przypisy ==