Ken’ichi Fukui: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam Szablon:Przypisy i dodaję nagłówek
Wipur (dyskusja | edycje)
różne poprawki
Linia 1:
{{nihongo|'''Ken’ichi Fukui'''|福井謙一|Fukui Ken’ichi|ur. [[4 października]] [[1918]] w [[Nara (miasto w Japonii)|NaraNarze]], zm. [[9 stycznia]] [[1998]] w [[Kioto]]}} – [[Japończycy|japoński]] [[chemia|chemik]], laureat [[Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie chemii|laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii]] w roku 1981, wspólnie z [[Roald Hoffmann|Roaldem Hoffmannem]], za niezależnie wykonane teoretyczne badania reaktywności [[związek chemiczny|związków chemicznych]] współtwórca teorii [[HOMO/LUMO|orbitali frontalnych]] (granicznych).
 
Urodził się w [[Nara (miasto w Japonii)|Nara]]. W roku 1941 ukończył chemię na [[Uniwersytet w Kioto|Imperialnym Uniwersytecie]] w [[KiotoKiotyjskim]], po czym zajął się badaniami [[Paliwo syntetyczne|paliw syntetycznych]] w Wojskowym Laboratorium Paliwowym. W roku 1943 wrócił na macierzystą uczelnię, gdzie został wykładowcą na Wydziale Chemii Paliw. W latach 1951–1982 był profesorem [[chemia fizyczna|chemii fizycznej]] na Uniwersytecie w KiotoKiotyjskim. W latach 1982–1988 był prezesem Instytutu TechnologiiTechnicznego w Kioto.
 
Zaczynając pracę eksperymentalną, Fukui stworzył grupę teoretyków, z którymi kontynuował badania w dziedzinie [[chemia organiczna|chemii organicznej]]. Wyniki były publikowane głównie w czasopismach japońskich. W roku 1952 odniósł sukces, odkrywając związek pomiędzy aktywnością chemiczną [[Węglowodory aromatyczne|węglowodorów aromatycznych]] i ich [[Gęstość elektronowa|gęstością elektronową]]. Starał się też sformułować dokładną drogę [[reakcja chemiczna|reakcji chemicznych]]. W pierwszej publikacji dotyczącej tej problematyki (1970) w prosty sposób wyjaśnił znaczenie geometrycznego kształtu reagujących cząsteczek. Równocześnie wykazał istotną rolę orbitali frontalnych w reakcjach{{r|NNDB|Fukui}}.
Linia 8:
* ''HOMO'' – najwyższy zajęty orbital cząsteczkowy (od [[język angielski|ang.]] ''highest occupied molecular orbital''),
* ''LUMO'' – najniższy niezajęty orbital cząsteczkowy (od ang. ''lowest unoccupied molecular orbital'').
Niezależnie od Fukai, który publikował swoje prace w języku japońskim, tego samego odkrycia dokonali dwaj uczeni [[Amerykanie|amerykańscy]], [[Roald Hoffmann]] ([[CornellUniwersytet University|CornellCornella]]) i [[Robert Woodward]] ([[HarvardUniwersytet University|HarvardHarvarda]], laureat Nagrody Nobla z roku 1965, który zmarł przed przyznaniem jej za teorię orbitali frontalnych){{r|NNDB|Fukui}}.
 
Ken’ichi Fukui został członkiem{{r|NNDB|Fukui}}:
* 1983 – [[AmericanAmerykańska AcademyAkademia ofSztuk Artsi and SciencesNauk]] (członek zagraniczny),
* 1981 – [[EuropeanEuropejska AcademyAkademia ofNauk Sciencesi andSztuk ArtsPięknych]],
* 1970 – [[International Academy of Quantum Molecular Science]],
* 1983 – [[The Japan Academy]],
* 1981 – [[National Academy of Sciences]] (członek zagraniczny),
* 1970 – [[National Science Foundation]] (członek zagraniczny),
* 1985 – [[Papieska Akademia Nauk|Pontifical Academy of Sciences]],
* 1989 – [[Royal Institution of Great Britain]] (członek zagraniczny),
* 1989 – [[Royal Society]] (członek zagraniczny),.
 
W latach 1983-19841983–1984 pełnił funkcję prezesa ''[[Chemical Society of Japan|Japońskiego Towarzystwa Chemicznego]]''.
 
== Przypisy ==