Wikipedia

Wolfsburg: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
nieweryfikowalne, encyklopedycznie nieistotne
Linia 1:
{{Inne znaczenia|miasta|[[Wolfsburg (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}
{{Miejscowość infobox
|nazwa = Wolfsburg
|nazwa oryginalna =
|zdjęcie =
|opis zdjęcia =
|herb = Wappen Wolfsburg.svg
|flaga =
|dopełniacz nazwy =
|państwo = DE-NI
|stanowisko zarządzającego = burmistrz
|zarządzający = [[Klaus Mohrs]]
|powierzchnia = 204,02
|wysokość =
|rok = 31.12.2012
|liczba ludności = 123 144
|gęstość zaludnienia = 591
|numer kierunkowy =
|kod pocztowy =
|tablice rejestracyjne = WOB
|współrzędne = 52 25N 10 47E
|commons = Wolfsburg
|www = https://www.wolfsburg.de/
}}
[[Plik:Wolfsburg VW-Werk.jpg|thumb|FabrykaZakłady Volkswagena w Wolfsburgu]]
'''Wolfsburg''' – miasto na prawach powiatu w środkowych [[Niemcy|Niemczech]] w [[kraj związkowy|kraju związkowym]] [[Dolna Saksonia]], na wschód od [[Hanower]]u i na północ od [[Brunszwik]]u. Leży na trasie szybkiej kolei [[Intercity-Express|ICE]] (Hanower-[[Berlin]]), przy [[autostrada A39 (Niemcy)|autostradzie A39]] i nad ważną drogą wodną ''Mittellandkanal'' – [[Kanał Śródlądowy|Kanałem Śródlądowym]] umożliwiającym bezpośrednie połączenie miasta z systemem wodnym [[Łaba|Łaby]] i [[Odra|Odry]]. Liczy ok. 120,5 tys. mieszkańców (2008). Ośrodek przemysłu samochodowego – zakłady [[Volkswagen]]a.
 
== Historia ==
Wolfsburg jako duże miasto przemysłowe powstał w czasach niemieckiego [[Narodowy socjalizm|narodowego socjalizmu]]. Pierwszą nazwą miasta była nazwa '''Stadt des KdF Wagens – Wolfsburg'''. Termin ''KdF'' jest skrótem od nazistowskiego ruchu [[Kraft durch Freude]] ([[język polski|pol.]] ''Siła poprzez radość''). Termin ''KdF'' połączony z terminem ''Wagen'' (pol. ''samochód'') oznacza [[Volkswagen Garbus|Garbusa]].
 
Fabryka samochodów w Wolfsburgu została przez niemieckich nazistów tak zaplanowana, by mogła się błyskawicznie przestawić na produkcję zbrojeniową, także „Garbusa” w wersji wojskowej, jako tzw. [[VW typ 82 Kübelwagen|Kübelwagen]]. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] leżący w Brytyjskiejbrytyjskiej Strefiestrefie Okupacyjnejokupacyjnej ''Stadt des KdF Wagens – Wolfsburg'' stał się ''Wolfsburgiem''.
 
Produkcja ''Garbusów'' ruszyła pod kontrolą Brytyjczyków. Na początku lat 70. Wolfsburg poprzez konflikt paliwowy na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]] został dotknięty kryzysem [[bezrobocie|bezrobocia]]. Miasto powiększyło się o tereny sąsiednich miejscowości, w tym miast [[Fallersleben (Wolfsburg)|Fallersleben]] i [[Vorsfelde]], stając się po raz pierwszy miastem stutysięcznym.
 
== Sport ==▼
Miasto jest siedzibą klubu [[piłka nożna|piłkarskiego]] [[VfL Wolfsburg]] oraz klubu [[Hokej na lodzie|hokejowego]] [[Grizzlys Wolfsburg|Grizzly Adams Wolfsburg]].▼
 
Zawodnikami tutejszego klubu piłkarskiego byli [[Andrzej Juskowiak]], [[Waldemar Kryger]], [[Jacek Krzynówek]] i [[Krzysztof Nowak (piłkarz)|Krzysztof Nowak]]. Polskie korzenie posiadał także grający tu Argentyńczyk [[Diego Klimowicz]]. W sezonie 2016/2017 grał w nim również były kapitan polskiej kadry [[Jakub Błaszczykowski]].
 
== Polskie akcenty ==▼
W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w Wolfsburgu pracowały tysiące polskich pracownic i pracowników przymusowych ([[język niemiecki|niem.]] ''Zwangsarbeiter''). Wielu z nich jest pochowanych na cmentarzu w Wolfsburgu. W okolicach miasta ''KdF'' znajdowało się przedszkole i żłobek przyzakładowy dla dzieci pracownic przymusowych (śmiertelność dzieci i niemowlaków sięgała tu 90%). Na cmentarzu dla dzieci przeważają nazwiska (często tylko imiona) o polskim brzmieniu.▼
 
Po wojnie pierwszymi Polakami byli tu [[dipisi]] niezgadzający się na powrót do Polski pod rządami komunistycznymi. Niektórzy z nich znaleźli zatrudnienie w znajdującej się pod zarządem [[Brytyjczycy|Brytyjczyków]] fabryce samochodów. Później koncern Volkswagena przejął [[FSR Tarpan|Fabrykę Samochodów Rolniczych Tarpan]] z [[Poznań|Poznania]] i wielu Polaków pracuje dziś w macierzystych zakładach Volkswagena w Wolfsburgu.▼
 
[[Plik:Wolfsburgskyline2.jpg|thumb|Panorama Wolfsburga z Schillerteich-Center. W głębi czerwone kominy fabryki Volkswagena, a po prawej widok na stadion VfL Wolfsburg – Volkswagen Arena]]▼
 
== Zabytki i atrakcje turystyczne ==
Linia 52 ⟶ 40:
* Planetarium Wolfsburg,
* Muzeum Sztuki ''Kunstmuseum''.
 
== Transport ==
Miasto leży na trasie kolei dużych prędkości [[Intercity-Express|ICE]] (Hanower – [[Berlin]]), przy [[autostrada A39 (Niemcy)|autostradzie A39]] i nad ważną drogą wodną ''Mittellandkanal'' – [[Kanał Śródlądowy|Kanałem Śródlądowym]] umożliwiającym bezpośrednie połączenie miasta z systemem wodnym [[Łaba|Łaby]] i [[Odra|Odry]].
 
▲== Sport ==
▲[[Plik:Wolfsburgskyline2.jpg|thumb|Panorama Wolfsburga z Schillerteich-Center. W głębi czerwone kominy fabryki Volkswagena, a po prawej widok na stadion VfL Wolfsburg – Volkswagen Arena]]
▲Miasto jest siedzibą klubu [[piłka nożna|piłkarskiego]] [[VfL Wolfsburg]] oraz klubu [[Hokej na lodzie|hokejowego]] [[Grizzlys Wolfsburg|Grizzly Adams Wolfsburg]].
 
▲== Polskie akcenty ==
▲W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w Wolfsburgu pracowały tysiące polskich pracownic i pracowników przymusowych ([[język niemiecki|niem.]] ''Zwangsarbeiter''). Wielu z nich jest pochowanych na cmentarzu w Wolfsburgu. W okolicach miasta ''KdF'' znajdowało się przedszkole i żłobek przyzakładowy dla dzieci pracownic przymusowych (śmiertelność dzieci i niemowlaków sięgała tu 90%). Na cmentarzu dla dzieci przeważają nazwiska (często tylko imiona) o polskim brzmieniu.
 
▲Po wojnie pierwszymi Polakami byli tu [[dipisi]] niezgadzający się na powrót do Polski pod rządami komunistycznymi. Niektórzy z nich znaleźli zatrudnienie w znajdującej się pod zarządem [[Brytyjczycy|Brytyjczyków]] fabryce samochodów. Później koncern Volkswagena przejął [[FSR Tarpan|Fabrykę Samochodów Rolniczych Tarpan]] z [[Poznań|Poznania]] i wielu Polaków pracuje dziś w macierzystych zakładach Volkswagena w Wolfsburgu.
 
== Współpraca ==
Linia 68:
* [http://www.birdstage.net/images/entbindungsheim.pdf Entbindungsheim]
* [http://www.kloster-ettal.de/dokumentation/20000731spiegel.htm Dokumentation]
* ''Nach einem Erlass vom Sommer 1943 zur „Behandlung schwangerer ausländischer Arbeiterinnen und der im Reich von ausländischen Arbeiterinnen geborenen Kinder” seien, so Hohnsbein, etwa „im Raum Braunschweig/Wolfsburg/ Gifhorn annähernd 1000 Säuglinge von 'Ostarbeiterinnen'‘Ostarbeiterinnen’ umgekommen”. Als „rassisch minderwertig” eingestuft, starben sie, von ihren Müttern getrennt, systematisch unterversorgt in Barackenlagern''.
 
== Linki zewnętrzne ==
Linia 76:
{{Kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:Wolfsburg|! ]]▼
[[Kategoria:Miasta w Dolnej Saksonii]]
▲[[Kategoria:Wolfsburg|!]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Wolfsburg”