Zagłada Żydów na ziemiach polskich podczas okupacji niemieckiej: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ytabak (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz wykonuje inne drobne zmiany.
Linia 6:
 
== Historia ==
Pośród ofiar [[Zagłada Żydów|HolokaustuHolocaustu]] polscy Żydzi stanowili największą grupę. Liczyła ona około 3 miliony osób. Zostali zamordowani w niemieckich [[Narodowy socjalizm|nazistowskich]] [[obóz zagłady|obozach zagłady]], w [[Auschwitz-Birkenau]], [[Obóz zagłady w Treblince|Treblince]], [[Lublin (KL)|Majdanku]], [[Obóz zagłady w Bełżcu|Bełżcu]], [[Obóz zagłady w Sobiborze|Sobiborze]], [[Obóz zagłady w Chełmnie nad Nerem|Chełmnie]] lub zmarli z głodu w gettach. Wielu zginęło na skutek działalności na Wschodzie hitlerowskich szwadronów śmierci, ''[[Einsatzgruppen]]''.
 
Niektóre z masakr były tylko inspirowane przez Niemców, a przeprowadzane z pomocą, lub nawet przez samych Polaków. Przykładem może być tutaj [[pogrom w Jedwabnem]], podczas którego zginęło (według późniejszych ustaleń [[Instytut Pamięci Narodowej|IPN]]) co najmniej 340 Żydów<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.ipn.gov.pl/portal.php?serwis=pl&dzial=365&id=4643|tytuł=Komunikat dot. postanowienia o umorzeniu śledztwa w sprawie zabójstwa obywateli polskich narodowości żydowskiej w Jedwabnem w dniu 10 lipca 1941 r.|autor=Instytut Pamięci Narodowej|opublikowany=|data=|język=pl|data dostępu=7 października 2009}}</ref>. Przykładem morderstwa z inicjatywy Polaków jest [[zbrodnia w Lesie Siekierzyńskim]] dokonana w sierpniu 1944 przez żołnierzy z oddziału [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://opinie.wp.pl/piotr-zychowicz-o-zbrodni-w-suchedniowem-partyzanci-z-ak-zamordowali-grupe-zydow-6126037753546881a |tytuł = Piotr Zychowicz o zbrodni w Suchedniowem. Partyzanci z AK zamordowali grupę Żydów |opublikowany = wp.pl |data = 7 października 2016 |data dostępu = 2018-02-08}}</ref>.
Linia 25:
Los warszawskiego getta był podobny do tego, co spotkało inne getta w których koncentrowano ludność żydowską. Wraz z decyzją hitlerowców o podjęciu ''Ostatecznego Rozwiązania (Endlösung)'' – eksterminacji europejskich Żydów – rozpoczęła się w 1942 ''[[Einsatz Reinhardt|Akcja Reinhard]]'', podczas trwania której (tj. do października 1943) zamordowano ok. 2 mln Żydów<ref>W czasie Akcji Reinhard wymordowano 1,28 mln Żydów z 4 dystryktów Generalnego Gubernatorstwa, 530 tys. Żydów z dystryktu Galicja (włączony do GG 1 sierpnia 1941), 130 tys. Żydów z rejonu białostockiego których przewieziono do Treblinki oraz wiele mniejszych grup z obszaru GG ({{cytuj książkę|nazwisko=Madajczyk|imię=Czesław|tytuł=Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce|wydawca=Państwowe Wydawnictwo Naukowe|miejsce=Warszawa|rok=1970|strony=328|tom=2|isbn=}}).</ref>.
 
{{CytatD|''Społeczeństwo polskie, choć samo pada ofiarą straszliwego terroru, spogląda z przerażeniem i głębokim współczuciem na mordowanie przez Niemców ocalałej jeszcze ludności żydowskiej w Polsce. Przeciwko tej zbrodni jasno wyraziliśmy swój protest, który rozpowszechniono na całym świecie, zaś Żydom zbiegłym z getta lub z obozów koncentracyjnych udzielamy tak znacznej pomocy, że okupant ogłosił dekret grożący śmiercią Polakom, którzy pomogą ukrywającym się Żydom. Mimo to są jednostki wyzbyte ludzkich uczuć i sumienia, które znalazły sobie źródło specyficznego dochodu szantażując Polaków ukrywających Żydów bądź samych Żydów. [[Kierownictwo Walki Cywilnej]] ostrzega, że przypadki takiego szantażu są odnotowywane i będą karane z całą surowością prawa jak tylko to będzie możliwe w istniejących warunkach, a bezwzględnie w przyszłości''. „Rzeczpospolita Polska” (oficjalny organ [[Delegatura Rządu na Kraj|Delegatury Rządu na Kraj]]<ref>Aleksandra Pietrowicz, Sekcja Zachodnia Departamentu Informacji i Prasy Delegatury Rządu RP – zarys struktury organizacyjnej i działalności (wrzesień 1942–lipiec 1944 r.), w: „Pamięć i Sprawiedliwość” 2005, nr 2, s. 284.</ref>) numer z maja 1943 roku<ref>Richard C. Lukas, Zapomniany Holokaust. Polacy pod okupacją niemiecką 1939-19451939–1945, Poznań 2012, s. 203.</ref>}}
 
== Polska pomoc Żydom ==
{{Osobny artykuł|Polska pomoc Żydom w czasie II wojny światowej}}
 
Polska, obok Jugosławii i ZSRR, była jedynym krajem okupowanym przez Niemcy w czasie II wojny światowej, w którym formalnie wprowadzono [[kara śmierci|karę śmierci]] dla każdego, kto ukrywa lub pomaga w inny sposób Żydom<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Lukas |imię = Richard C. |autor link = Richard Lukas |tytuł = Zapomniany Holokaust. Polacy pod okupacją niemiecką 1939–1945|wydawca = Dom Wydawniczy Rebis„Rebis” |miejsce = Poznań |rok = 2012 |strony =249 i 252| isbn = 978-83-7510-832-3}}</ref>. Pomimo tego, [[Polacy]] stanowią największą grupę pośród [[Sprawiedliwy wśród Narodów Świata|Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.holocaustforgotten.com/yadvashem.htm|tytuł=Jad Waszem – The Righteous Among the Nations|autor=Edward Lucaire|opublikowany=|data=1 stycznia 2007|język=en|data dostępu=10 października 2009}}</ref>.
 
{{osobny artykuł|Rada Pomocy Żydom}}
Linia 40:
 
== Konsekwencje prawne ==
Holocaust spowodował wiele następstw, m.in. w zakresie stosunków prawnych, w ramach których jednym z głównych zagadnień jest regulacja prawna mienia pozostałego po ofiarach Zagłady, w tym tzw. mienia bezspadkowego. Kwestia ta jest przedmiotem kontrowersji m.in. w ramach [[Stosunki izraelsko-polskie|międzypaństwowych relacji polsko-izraelskich]]. Od 2018 toczy się dyskusja na temat skutków ''[[Deklaracja Terezińskaterezińska|Deklaracjideklaracji Terezińskiejterezińskiej]]'' i [[Ustawa JUST|amerykańskiej ustawy JUST (tzw. ustawy 447)]] dla Polski<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/holokaust-reprywatyzacja-odszkodowania,227,0,2396387.html |tytuł = Co z mieniem ofiar Holokaustu? Polska na cenzurowanym |autor = Hubert Orzechowski |opublikowany = money.pl |data = 16 stycznia 2018 |data dostępu = 2019-05-22}}</ref>.
 
== Galeria ==
Linia 57:
* [http://zapisyterroru.pl/dlibra/results?action=AdvancedSearchAction&type=-3&search_attid1=65&search_value1=%C5%BBydzi Zeznania dotyczące zagłady Żydów w okupowanej Polsce składane przed Główną Komisją Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce]
 
{{Kontrola autorytatywna}}
{{ka}}
 
[[Kategoria:Holocaust w okupowanej Polsce 1939–1945| ]]