Została założona przez społeczność [[Indianie|indiańską]] stanu [[Chiapas]] w 1983 roku. Pierwotnie pełniła funkcję samoobrony, która miała chronić ludność przed uzbrojonymi bandami, zatrudnianymi przez właścicieli ziemskich<ref name="no">{{Cytuj stronę | url = https://nowyobywatel.pl/2015/05/06/rewolta-zapatystow-w-meksyku-wojowniczy-indianie-czy-swiadomi-obywatele/| tytuł = Rewolta zapatystów w Meksyku – wojowniczy Indianie czy świadomi obywatele?| autor = Marcin Rzepa| opublikowany = nowyobywatel.pl| data = | język = pl| data dostępu = 2017-09-28}}</ref>. Międzynarodową sławę EZLN przyniosła rebelia zapoczątkowana 1 sierpniastycznia 1994 roku<ref name="no">{{Cytuj stronę | url = https://nowyobywatel.pl/2015/05/06/rewolta-zapatystow-w-meksyku-wojowniczy-indianie-czy-swiadomi-obywatele/| tytuł = Rewolta zapatystów w Meksyku – wojowniczy Indianie czy świadomi obywatele?| autor = Marcin Rzepa| opublikowany = nowyobywatel.pl| data = | język = pl| data dostępu = 2017-09-28}}</ref><ref name="lm">{{Cytuj stronę | url = http://monde-diplomatique.pl/LMD44/index.php?id=3| tytuł = Zapatyści już niemodni, ale wciąż żywi| autor = Bernard Duterme| opublikowany = monde-diplomatique.pl| data = | język = pl| data dostępu = 2017-09-28}}</ref>. Od 2 do 5 tysięcy rebeliantów zajęło wtedy największe miasta Chiapas: [[San Cristóbal de las Casas]], Altamirano, [[Las Margaritas]] i [[Ocosingo]]. Powstańcy zdołali utrzymać kontrolę nad nimi przez kilka godzin<ref name="no">{{Cytuj stronę | url = https://nowyobywatel.pl/2015/05/06/rewolta-zapatystow-w-meksyku-wojowniczy-indianie-czy-swiadomi-obywatele/| tytuł = Rewolta zapatystów w Meksyku – wojowniczy Indianie czy świadomi obywatele?| autor = Marcin Rzepa| opublikowany = nowyobywatel.pl| data = | język = pl| data dostępu = 2017-09-28}}</ref>, następnie zostali oni wyparci na tereny leśne. W walkach zginęło po kilkadziesiąt osób z grona partyzantów, wojska i cywilów, prawdopodobnie kilkudziesięciu pojmanych partyzantów zostało rozstrzelanych przez wojsko<ref name="no">{{Cytuj stronę | url = https://nowyobywatel.pl/2015/05/06/rewolta-zapatystow-w-meksyku-wojowniczy-indianie-czy-swiadomi-obywatele/| tytuł = Rewolta zapatystów w Meksyku – wojowniczy Indianie czy świadomi obywatele?| autor = Marcin Rzepa| opublikowany = nowyobywatel.pl| data = | język = pl| data dostępu = 2017-09-28}}</ref>.
12 stycznia 1994 roku rozpoczęły się rozmowy pokojowe pomiędzy EZLN a rządem. 27 stycznia reprezentanci obu stron podpisali porozumienie o zawieszeniu broni i zwolnieniu jeńców<ref name="no">{{Cytuj stronę | url = https://nowyobywatel.pl/2015/05/06/rewolta-zapatystow-w-meksyku-wojowniczy-indianie-czy-swiadomi-obywatele/| tytuł = Rewolta zapatystów w Meksyku – wojowniczy Indianie czy świadomi obywatele?| autor = Marcin Rzepa| opublikowany = nowyobywatel.pl| data = | język = pl| data dostępu = 2017-09-28}}</ref>.
