Zamarła Turnia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
m lit.
Linia 40:
Pierwsze przejście południowej ściany było ważnym punktem w historii taternictwa, a przez długi czas droga ta uchodziła za najtrudniejszą w Tatrach. Przy próbach powtórzenia drogi na ścianie południowej zginęło wielu [[taternik (wspinacz)|taterników]], m.in. [[Stanisław Bronikowski]] w 1917, plastyk [[Mieczysław Szczuka]] w 1927, siostry [[Marzena Skotnicówna|Marzena]] i [[Lida Skotnicówna|Lida Skotnicówny]] 6 października 1929 (podczas próby pierwszego kobiecego przejścia drogi)<ref name=bedeker>{{Cytuj książkę | nazwisko= Barczyk | imię=Grzegorz | nazwisko2= Jakubowski (red.) | imię2=Ryszard | nazwisko3= Piechowski | imię3= Adam | nazwisko4= Żurawska | imię4= Grażyna | tytuł= Bedeker tatrzański | data=2000 | wydawca= Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce=Warszawa | isbn=83-01-13184-5}}</ref>. 17 września 1932 r. [[Stanisław Motyka]] i Jan Sawicki pokonali ścianę [[trawers (wspinaczka)|trawersem]] od Zmarzłej do Koziej Przełęczy<ref name=whp/>. Obecnie na ścianie wytyczonych jest około 20 dróg i kilkadziesiąt wariantów o różnej skali trudności, do najciekawszych należą ''Kant Pietscha'', ''Aligator'', ''Bombay'', ''Lewa Pilchówka'', ''Prawa Pilchówka'', ''Kant Heinricha'', ''Komarniccy'', ''Lewi Wrześniacy'', ''Prawi Wrześniacy''. Wciąż popularna jest również droga klasyczna<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.goryonline.com/gory,1191,129,0,1,F,news.html|tytuł=Góry Online. Zamarła Turnia|data dostępu=2012-01-08|imię=Paweł|nazwisko=Kutaś}}</ref>.
 
Słynne są dwa przejścia południowej ściany bez [[asekuracja (wspinaczka)|asekuracji]], których dokonał [[Jerzy Leporowski]]<ref name=bedeker/>. W Tatry przyjechał latem 1927 nie mając żadnego doświadczenia wspinaczkowego i nie znając środowiska taterników. Pewnego dnia dosiadł się do taterników w [[Schronisko PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich|schronisku w Dolinie Pięciu Stawów]] i oświadczył, że trzy dni wcześniej pokonał bez asekuracji południową ścianę Zamarłej Turni – co wzbudziło niedowierzanie. Po chwili w obecności taterników pokonał ścianę po raz drugi, co było wielką sensacją<ref>Andrzej Dryszel. Ponura legenda Zamarłej [https://www.tygodnikprzeglad.pl/ponura-legenda-zamarlej/ tygodnikprzeglad.pl] [dostepdostęp: 2018-11-14]</ref><ref>Paweł Kutaś. Zamarła Turnia. "GÓRY" nr (9) 64, wrzesień 1999</ref>.
 
Nazwa Zamarłej Turni została wymyślona w 1902 r. przez poetę [[Franciszek Henryk Nowicki|Franciszka Henryka Nowickiego]], choć do 1903 r. odnoszono ją do Małego Koziego Wierchu. Wypadkom na jej ścianach swoje wiersze poświęcili [[Julian Przyboś]] i [[Jalu Kurek]]. O wspinaczkach na tej ścianie nakręcono też dwa filmy: [[Adam Krzeptowski|Adama Krzeptowskiego]] (brata [[Andrzej Krzeptowski I|Andrzeja]]) w 1933 oraz [[Sergiusz Sprudin|Sergiusza Sprudina]] w 1962 (''[[Zamarła Turnia (film)|Zamarła Turnia]]'' według scenariusza [[Jan Długosz (taternik)|Jana Długosza]] z udziałem znanych polskich [[taternictwo|taterników]])<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Nyka | imię=Józef | autor link= Józef Nyka | tytuł= Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XV | data=2007 | wydawca=Trawers | miejsce=Latchorzew | isbn=978-83-60078-04-4}}</ref>.