Wikipedia

Eryk I Stary: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
WP:SK, lit.
Popups: Przywrócenie wersji autora Karol Grzegorz Skuza z dnia 2018-12-31 17:54:30
Znacznik: Zastąpiono
Linia 1:
'''Eryk I Stary''' (''Horik Starszy'', ur. 814 r, zamordowany w 854 r.) – syn króla [[Godfred]]a. Panował od 827 roku. W latach 833-835, wykorzystując chaos panujący w cesarstwie organizował łupieżcze wyprawy na [[Fryzja (kraina historyczna)|Fryzję]]. Kontynuował je również po powrocie [[Ludwik Pobożny|Ludwika Pobożnego]] do władzy. Jednocześnie zapewniał cesarza o swej niewinności, przyjmując od niego środki finansowe na walkę z piratami. Po każdym ataku na Fryzję wysyłał do cesarza poselstwo z deklaracjami lojalności i darami dla [[Frankowie|Franków]]. W [[838]] roku poinformował cesarza o unieszkodliwieniu [[wikingowie|wiking]]ów odpowiedzialnych za grabieże, i zażądał, by cesarz wyraził mu wdzięczność ofiarując zwierzchnictwo nad Fryzją i [[Obodryci|Obodrytami]]. Ludwik wiedząc, że Obodryci i Fryzowie, zmęczeni zwierzchnictwem Franków usiłują sprzymierzyć się z [[Duńczyk]]ami odmówił. W 839 roku po kolejnej wyprawie na Fryzję Horik wysłał poselstwo z darami i deklaracją pokoju. Po wyrazach ubolewania ze strony Duńczyków obaj władcy przysięgają sobie wieczną przyjaźń. Po śmierci Ludwika w 840 roku Horik przez 5 lat zachował neutralność, umacniając z kolei swój sojusz z Obodrytami. W 845 roku nowy władca, [[Ludwik II Niemiecki|Ludwik Niemiecki]] zaatakował Obodrytów. W odwecie Horik z flotą sześciuset okrętów wpłynął pod prąd [[Łaba|Łabą]], złupił i spalił [[Hamburg]].
'''Eryk'''<ref group="uwaga">Postać wymieniana w rocznikach frankijskich, spisanych po [[Łacina|łacinie]], jako Hohricus (za: [http://www.thelatinlibrary.com/annalesregnifrancorum.html Annales Regni Francorum] – rok 827), [[język staronordyjski|staronordyckimi]] formami tego imienia są:
ÆiríkR, Erikær, Eiríkr i Airikr, wywodzące się od Aina-rikiaR lub Aiwa-rikiaR za: [https://www.nordicnames.de/wiki/%C3%86ir%C3%ADkR Nordic Names]</ref> (w historiograf nazywany ''Horik''/''Haarik''/''Hårik'', z przydomkami ''Pierwszy'' i ''Stary/Starszy'', [[Floruit|fl.]] od 813/827, zm. 854) – [[wikingowie|wiking]], syn króla [[Godfred]]a, współrządził Danią w latach 813-827 (początkowo z czterema braćmi, później z [[Harald Klak|Haraldem Klakiem]]), od 827 roku jako jedyny władca aż do jego zamordowania.
 
== Życiorys ==
=== Dojście do władzy ===
Ojcieć Eryka, prowadzący nieustępliwą politykę wobec [[Franków]], [[Godfred]] zmarł w 810 roku zamordowany przez jednego ze swoich [[huskarl]]ów<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 804, 808 i 810</ref> lub przez jednego ze swoich synów, który miałby w ten sposób zemścić się za odrzucenie jego matki na dalszy plan<ref>[https://sourcebooks.fordham.edu/basis/stgall-charlemagne.asp The Monk of Saint Gall, ''The Life of Charlemagne'', sourcebook Fordham University] – księga II, pkt. 13)</ref>. Nie wiemy który z pięciorga synów Godfreda miałby to zrobić, czy może zrobił to inny syn niewymieniony w źródłach późniejszych. Na pewno Eryk nie był najstarszym synem rzeczonego Godfreda, gdyż ten zmarł w 814 roku<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 814</ref>. W każdym bądź razie miejsce jego ojca zajął jego wuj [[Hemming]], którego pierwszym posunięciem było nawiązanie przyjaznych relacji z Frankami<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 810</ref>. Król ten jednak niezmiernie szybko zmarł i po dwóch latach a po nim rozgorzał spór o sukcesję doprowadzający do wojny domowej w 812 roku pomiędzy zwolennikami [[Anulo]] a [[Sigfred (zm. 812)|Sigfreda]]<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 812</ref>. Sigfred był zapewne jakimś dość bliskim członkiem rodziny Eryka, jednak co do Anulo historycy mają wątpliwości. W walce o władzę zginęli obaj konkurenci, ale wygrana stronnictwa Anulo spowodowała wyniesienie jego braci, [[Harald Klak|Haralda Klaka]] i [[Reginfred]]a, na tron. Eryk i jego bracia w czasie ich rządów albo już nawet wcześniej ukryli się w ziemiach [[Swionowie|Swionów]], tak jak wielu duńskich wielmożów owego okresu. Nowi królowie byli zwolennikami opcji profrankijskiej w królestwie, jednak w 813 roku udali się zdławić bunt wśród podległych ludów, co wykorzystali Eryk i jego bracia. Zebrali uciekinierów w Szwecji i udali się przepędzić królów. Kiedy weszli do Danii lud przyłączył się do nich ochoczo i udało im się zwyciężyć Haralda i Reginfreda, a nowymi władcami zostali Eryk i jego czterej bracia<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 813</ref>.
 
=== Współrządy ===
Nie wiemy w czy bracia sprawowali rządy w całej Danii wspólnie czy może podzielili ziemie między sobą. Już w następnym roku 814 musieli stawić czoła śmiertelnemu zagrożeniu, gdyż [[Harald Klak]] wraz ze swoim bratem Reginfredem postanowili przywrócić swoją władzę i najechali na Danię. Doszło do walki podczas których umarł Reginfred oraz najstarszy z braci. Po śmierci swojego brata, Harald postanowił odstąpić od przejęcia władzy i wrócić w ziemie [[Królestwo Franków|Królestwa Franków]]<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 814</ref>. Już w maju następnego roku bracia musieli odeprzeć wojska frankijsko-saske na czele z [[Baldryk]]iem oraz pretendentem to tronu Haraldem, wspierana przez oddziały [[Obodryci|Obodrytów]]. Kiedy wojska wtargnęły w granice ich królestwa, czyli za rzekę [[Eider]], bracia zacumowali flotę na wyspie w odległości około trzech mil morskich od nich. Żadna ze stron nie odważyła się zaatakować a armia frankijsko-saska, wycofała się po splądrowaniu okolicy. Mimo to Harald nie pogodził się z porażką i przez cały czas nękał jakimiś wypadami i knowaniami władzę braci, dlatego też w roku 817 wysłano do Franków poselstwo obcujące pokój i jego przestrzeganie przez Danię. Niestety cesarz [[Ludwik I Pobożny]] uznał te zamiary za fałszywe i dalej pomagał Haraldowi<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 817</ref>. Braciom doszedł nowy sojusznik w 817 roku kiedy to cesarz Ludwik I rozkazał [[Sławomir (książę obodrzycki)|Sławomirowi]], księciu Obodrytów, podzielić się władzą z [[Czedróg|Czedrogiem]] synem, zabitego przez amię duńską prowadzona przez [[Godfred]]a, księcia [[Drożko|Drożka]], tym samym Sławomir związał sojusz antyfrankijski z władcami duńskimi. Ich armie obległy zamek w [[Itzehoe]] nad rzeką [[Stör]], ale z powodu wstawienia im zdecydowanego oporu i przybyciu na miejsce oddziałów straży granicznych pod dowództwem Gluomi, wojska duńsko-obodrzyckie musiały się wycofać<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 817</ref>. Już w następnym roku Sławomir został wygnany przez amię cesarskie na rzecz Czedroga<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 818</ref>. W następnym roku cesarz nakazał Harald porzucić ziemię Obodrytów i próbować zdobyć kolejny raz władzę. Tym razem dwóch braci, w tym Eryk, dogadało się z nim co do wspólnych rządów i przepędzili z ojczyzny dwóch pozostałych braci<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 819</ref>. Braciom udało się wzmocnić władzę poprzez zawiązanie w 821 roku sojuszu z obodrzyckim księciem Czedrogiem<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 821</ref> i mimo że współrządzili z Haraldem a w 822 roku wysłali do Cesarstwa poselstwo<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 822</ref> to w roku następnym Haralda praktycznie wygnano z królestwa a interweniować musiał cesarz Ludwik Pobożny. Cesarz postanowił wysłać komesów Teodoryka i Hruodmunda do synów Godfryda z misją mediacyjną. Razem z nimi i Haraldem udał się tam także [[Ebon z Reims|Ebon]], który w tym czasie ochrzcił wielu Duńczyków<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 823</ref>. W latach 825 i 826 Ludwik podpisywał z braćmi kolejne sojusze, jednocześnie źródła pomijają Haralda, który miał z nimi przecież współrządzić<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 825 i 826</ref>. Pierwszy raz Eryk wymieniany jest z imienia w roku 827, kiedy zobowiązał się do spotkania z cesarzem w [[Nijmegen]]. Ostatecznie jednak złamał dane słowo i razem z bratem wypędził Haralda z Danii<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 827</ref><ref>[http://www.thelatinlibrary.com/annalesregnifrancorum.html Annales Regni Francorum] 827.</ref>. W roku 828 między synami Godfryda a Frankami trwały rozmowy o podtrzymaniu sojuszu oraz o sprawie Haralda, jednak rzeczony Harald nie czekając na rozstrzygnięcia zaatakował Danię. Bracia postanowili więc wrócić w Danię, siłą przerywając granicę. Przeprosili cesarza za ten incydent a imperator Ludwik uznał ich rację<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] 828</ref>. W 829 roku do cesarza Ludwika doszła informacja, że Duńczycy szykują się do wojny z Frankami, która ostatecznie się nie potwierdziła<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Annales_regni_francorum/frametext2.htm Анналы королевства франков] – rok 828</ref>, prawdopodobnie to Harald Klak rozniósł tę plotkę próbując ją wykorzystać i osiąść jeszcze raz na duńskim tronie<ref>Simon Coupland, ''Carolingian Coinage and the Vikings'', strona 93</ref>. Jeszcze w 831 roku duńscy posłowie przybyli do Ludwika Pobożnego duńscy posłowie i po zawarciu sojuszu powrócili do domu<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%8F Бертинские анналы] - rok 831</ref>.
 
=== Jedyny król ===
W latach 833-836 w Królestwie Franków trwała wojna domową pomiędzy imperatorem Ludwikiem Pobożnym a jego synami, wykorzystując chaos panujący w cesarstwie z tego powodu, Duńczycy zorganizowali wyprawę w 834 roku [[Fryzja (kraina historyczna)|Fryzję]], przybywając przez [[Utrecht]] spalili emporium [[Dorestat]]<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%8F Бертинские анналы] - rok 834</ref>. Nordycy napadali na Dorestat jeszcze w 835 roku, co spowodowało ustanowienie przez Franków straży morskiej<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 835</ref>. Rok później atak się powtórzył, jednak posłowie Eryka przybyli do Imperatora który zwołał radę w [[Wormacja|Wormacji]] i tam poinformowali go, że rajd był inicjatywą samych wikingów a nie Eryka. Podniesiono tam także sprawę legatów duńskich zabitych niedaleko [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]], którą Lotar I rozpatrzył pomyśli duńczyków (winnych nakazano osądzić i ukarać). Jeszcze tego samego 836 roku do Lotara I przebywającego w [[Akwizgran]]ie znów pojawili się posłowie Eryka z żądaniem zapłaty za skandynawskich piratów plądrujących Królestwo Franków, których on złapał i skazał<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 836</ref>. Kolejny atak wikingowie przeprowadzili w 837 roku na wtedy jeszcze wyspę [[Walcheren]], gdzie wielu zabili i ograbili. Później skierowali się na Dorestat z identycznym zamiarem, jednak szybkie przybycie cesarza do [[Nijmegen]] zaprzepaściło ich plany. Kroniki nie podają czy za atakiem w 837 roku stali ludzie Eryka<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 837</ref>, podobnie zresztą jak o wyprawie duńskich piratów w następnym roku, która zakończyła się kompletnym fiaskiem spowodowanym sztormem<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 837</ref>.
 
Podczas wojny pomiędzy Ludwikiem Pobożnym a Ludwikiem Niemieckim ustanowiono obronę złożoną z Sasów która miała zapobiec najazdom Duńczyków, jednak ci i tak splądrowali Fryzję. Eryk, w celu ustanowienia pokoju i przyjaźni z imperatorem, wysłał swoich posłów. Ci powiedzieli Frankom o problemach jakie mają z [[Fryzowie|Fryzami]], dlatego też odesłano tam książęta aby przywrócili sprawiedliwość w region. Aby móc złożyć przysięgę, cesarz wysłał swoich ludzi do Danii. Pokój był zatwierdzony i posłowie cesarza wrócili do domu jeszcze tego samego roku<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 838</ref>. Spokuj jednak nie trwał długo i w 841 roku Duńczycy wtargnęli z [[Cieśnina Kaletańska|cieśniny Kaletańskiej]] oraz spalili i splądrowali miasto [[Rouen]] wraz z okolicą<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 841</ref>, a w roku następnym emporium {{Link-interwiki|pl=Quentovic|lang=en|tam=Quentovic|tekst=Quentovic}}<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 842</ref>. W roku 843 wikingowie spalili [[Nantes]] i zrabowali ziemie dolnej [[Akwitania|Akwitanii]]<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 843</ref>. Wikingowie uderzyli na Bretanię, co zmusiło [[Nominoë]] do zmiany planów wojennych, a także napadli na Anglosasów, a jedna z ich wypraw wpłynęła do rzeki [[Garonna]] i zrabowała [[Tuluza|Tuluzę]], po czym pomaszerowała na półwysep Iberyjski<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 844</ref>, powracając w roku następnym zawładnęli [[Saintes]] i tam się osiedlili<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 845</ref>. Wraz z rokiem 845 wikingowie zaatakowali [[Paryż]], zmusili [[Karol II Łysy|Karola II Łysego]] do podpisania porozumienia z nimi i wypłaty ogromnego okupu, a opuszczając [[państwo zachodniofrankijskie|Królestwo Franków Zachodnich]] ograbili jeszcze tereny nadmorskie<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 845</ref>. Mimo że kroniki napadających nazywają Duńczykami bądź Nordykami, nie wiemy jaka ich ilość była inicjatywą Eryka a na ile samoistną inicjatywą innych władców dawnej Skandynawii. Podczas ataku na Paryż, Eryk udał się z kampanią przeciw [[Ludwik II Niemiecki|Ludwikowi II Niemieckiemu]], jednak kiedy wpłynęli do rzeki [[Łaba|Łaby]] pokonali ich Sasowie, ale wycofująca się ekspedycja zawładnęła jednym z saskich miast. Ostatecznie Eryk był zmuszony zawrzeć pokój z Ludwikiem<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 845</ref>. Porażka ta nie przeszkodziła Duńczykom zawładnąć Fryzją w roku 846<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 846</ref>. W roku 847 Duńczycy zaatakowali Bretanię, a Szkoci stali się dannikami Nordyków, w tej sytuacji [[Lotar I]], [[Ludwik II Niemiecki]] i [[Karol II Łysy]] wystosowali ultimatum do Eryka żeby powstrzymał naloty swojego ludu albo spotka go odpowiedź z ich strony. Nie doprowadziło to jednak do zażegnania konfliktów, a Duńczycy jeszcze tego roku splądrowali Akwitanię oblegając miasto [[Bordeaux]] a także Dorestat i wyspę {{Link-interwiki|pl=Batavia (region)|lang=en|tam=Betuwe|tekst=Batawię}}<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 847</ref>.Następnym roku Duńczykom udało się wziąć miasto Bordeaux, ale rozgrabili osadę [[Melle (Deux-Sèvres)|Melle]]. Szkotom natomiast udało się wygnać Nordyków<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 848</ref>. W 849 roku wikingom udało się ograbić [[Périgueux]] i bezpiecznie powrócić do domów<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 849</ref>.
 
=== Stosunek do chrześcijaństwa ===
Wraz ze chrztem Haralda Klarka w Moguncji i jego powrotem oraz współrządach z Erykiem, do Dani przywędrował mnich [[Oskar (święty)|Oskar]]. Po krótkim czasie Oskar udał się na działalność misyjną do {{Link-interwiki|pl=Svitjod|lang=sv|tam=Svitjod|tekst=Svitjod}} a kapelanem Haralda został mianowany Gislemar, co się jednak stało z nimi po wygonieniu Haralda przez braci nie wiadomo<ref>[[Rimbert]], [https://sourcebooks.fordham.edu/basis/anskar.asp ''Life of Anskar, the Apostle of the North''], 801-865, rozdział X</ref>. Po otrzymaniu sakry biskupa hamburskiego do Danii powrócił [[Oskar (święty)|Oskar]], aby ułatwić misje chrystianizacyjne na północy i jako wysłannik [[Ludwik II Niemiecki|Ludwika II Niemieckiego]] w celu zawarcia trwałego pokoju<ref>[[Rimbert]], [https://sourcebooks.fordham.edu/basis/anskar.asp ''Life of Anskar, the Apostle of the North''], 801-865, rozdział XXIV</ref>. Po dość krótkim czasie Oskar stał się praktycznie jednym z bliższych doradców Eryka i mimo że ten nie dał się namówić na chrzest, pozwolił wybudować kościół w handlowym mieście [[Hedeby]], gdzie było dużo chrześcijańskich kupców, zezwolił wszystkim poddanym na przyjmowanie nowej religii i utrzymywania pięciu misjonarzy<ref>[[Rimbert]], [https://sourcebooks.fordham.edu/basis/anskar.asp ''Life of Anskar, the Apostle of the North''], 801-865, rozdział XXIV</ref>. Oskar wyprosił także u Eryka pomocy w sprawie misji chrystianizacyjnej do [[Swionowie|Swionów]]<ref>[[Rimbert]], [https://sourcebooks.fordham.edu/basis/anskar.asp ''Life of Anskar, the Apostle of the North''], 801-865, rozdział XXVI</ref>. Początkowo, po jego śmierci, nastąpił okres reakcji pogańskiej<ref>[[Rimbert]], [https://sourcebooks.fordham.edu/basis/anskar.asp ''Life of Anskar, the Apostle of the North''], 801-865, rozdział XXXI</ref>.
 
=== Upadek ===
Eryk został zmuszony podzielić się władzą z dwoma bratankami w 850, którzy wymusili to po wojennym ataku<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 850</ref>. W roku 851
Duńczycy złupili Fryzję i Batwię, później doszli do {{Link-interwiki|pl=Opactwo Świętego Brawo w Gandawie|lang=en|tam=Saint Bavo's Abbey|tekst=Opactwa Świętego Brawo}} w Gandawie, dalej spalili i ograbili najpierw miasto [[Rouen]], a później [[Beauvais]], zmierzyli się z wojskami frankońskimi, ale nie zostali rozbici<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 851</ref>. W roku 852 nordycy wpłynęli do Fryzji i zażądali haraczu od ich mieszkańców i odpłynęli dalej. Jeszcze tego samego roku na Fryzję napadł [[Godfrid Haraldsson]]. Następnego roku, duńscy piraci wtargnęli przez [[Nantes]] do[[Tours]], które wraz z okolicznymi miejscowościami ograbili i spalili<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 852</ref>.
 
Duńczycy którzy osiedli na [[Loara|Loarze]], poszli na [[Blois]] a po jego spaleniu udali się dalej na [[Orlean]], tam jednak drogę zagrodziły im wojska archiepiskopów [[Diecezja Orleanu|Orleanu]], Agio<ref>[http://daten.digitale-sammlungen.de/bsb00000758/images/index.html?id=00000758&groesser=&fip=83.6.103.17&no=2&seite=54 Annales bertiniani], [w:] MGH, Hanower 1883</ref>, i [[Diecezja Chartres|Chartres]], Burchard<ref>[http://daten.digitale-sammlungen.de/bsb00000758/images/index.html?id=00000758&groesser=&fip=83.6.103.17&no=2&seite=54 Annales bertiniani], [w:] MGH, Hanower 1883</ref>, dlatego też musieli od swoich zamiarów odstąpić<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 853</ref>. Inni Duńczycy napadli znów na Fryzję<ref>[https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F._%D0%90%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%9F%D1%80%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE. Бертинские анналы] - rok 853</ref>.
 
Tak wielkie zaangażowanie w sprawy Franków osłabiły siły państwa a nawet autorytet samego króla z powodu coraz gorszego radzenia sobie z wojami<ref>Kim Hjardar i Vegard Vike (2012), Vikingar i krig . Sztokholm: Bonniers, str. 306</ref>. O władzę upomniał się także jego bratanek, wygoniony wcześniej przez niego z ojczyzny Gudmund<ref group="uwaga">Postać wymieniana w rocznikach frankijskich, spisanych po [[Łacina|łacinie]], jako Gudurm (za: [https://archive.org/details/annalesfuldenses00einhuoft/page/44 Annales fuldenses MGH] – rok 854), [[język staronordyjski|staronordyckimi]] formą tego imienia jest Guðmundr za: [https://www.nordicnames.de/wiki/Gu%C3%B0mundr Nordic Names]</ref>, który wcześniej zajmował się piractwem. Wojna prowadzona między nimi w 854 roku zmusiła Duńczyków do zaprzestania napadów na Królestwo Franków i doprowadziła do wyginięcia praktycznie całej dynastii, gdyż tylko mały chłopiec pozostał przy życiu, zwany później {{Link-interwiki|pl=Eryk II Dziecię|lang=en|tam=Horik II|tekst=Erykiem II Dziecię}}<ref>[http://www.vostlit.info/Texts/rus17/Ann_Fuld/frametext1.htm Фульдские анналы] 854</ref>. Eryk II był następcą Eryka I, być może jego synem lub wnukiem, jednak Roczniki nie precyzują jakie zażyłości rodzinne pomiędzy niemi istniały.
 
== Rodzina ==
Ojcem Eryka był znany duński król i wiking [[Gudfred]] który podporządkował sobie [[Obodryci|Obodrytów]] a także walczył z [[Państwo frankijskie|Królestwem Franków]] [[Karol Wielki|Karola Wielkiego]] i zdołał odebrać mu [[Fryzja (kraina historyczna)|Fryzję]]. Jego ojciec został zamordowany przez jednego z jego [[huskarlowie|huskarlów]] lub jego własny syn, który dokonał tego ze wzgląd ma matkę, gdyż ta miała zostać odrzucona przez króla po znalezieniu kolejnej małżonki. Nie wiemy który z synów miał dokonać tego morderstwa ponieważ nie znamy ich imion, wiemy jednak że Eryk nie był najstarszy, gdyż ten miał zginąć w 814 podczas nieudolnej próby odzyskania władzy przez [[Harald Klak|Harolda Klaka]] i [[Reginfred]]a. Jego wujem był Hemming, który przejął władzę w królestwie po śmierci jego ojca. Po Eryku władzę przejął {{Link-interwiki|pl=Eryk II Dziecię|lang=en|tam=Horik II|tekst=Eryk II Dziecię}}, co mogło by sugerować że był jego synem lub wnukiem, co byłoby bardziej prawdopodobne z uwagi że rzadko dzieci nazywa się imieniem ojców.
 
== Uwagi ==
{{Uwagi}}
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Eryk_I_Stary”