Julian Tuwim: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
to nie info do leadu
BIBLIA-filia to nie nazwa własna
Linia 33:
[[Plik:Laweczka Juliana Tuwima Lodz.jpg|mały|[[Ławeczka Tuwima]] w Łodzi]]
[[Plik:Grób Juliana Tuwima Cmentarz Wojskowy na Powązkach 2017.jpg|mały|Grób Juliana Tuwima i jego żony [[Stefania Tuwimowa|Stefanii]] na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym na Powązkach]] w [[Warszawa|Warszawie]]]]
'''Julian Tuwim''' (ur. [[13 września]] [[1894]] w [[Łódź|Łodzi]], zm. [[27 grudnia]] [[1953]] w [[Zakopane]]m) – polski [[Poezja|poeta]] żydowskiego pochodzenia, [[pisarz]], autor [[wodewil]]i, [[skecz]]y, [[libretto|librett]] operetkowych i tekstów piosenek; jeden z najpopularniejszych poetów [[Historia Polski (1918–1939)|dwudziestolecia międzywojennego]]. Współzałożyciel kabaretu literackiego „[[Pod Picadorem]]” i grupy poetyckiej „[[Skamander (grupa literacka)|Skamander]]”. Bliski współpracownik tygodnika „[[Wiadomości Literackie]]”<ref group="uwaga">Julian Tuwim zaproponował nazwę „Wiadomości Literackie”, jako dosłowne tłumaczenie francuskiego, założonego rok wcześniej, tytułu „Nouvelles Littéraires” (pierwowzoru Wiadomości).</ref>. Tłumacz poezji rosyjskiej, francuskiej, niemieckiej oraz łacińskiej. Brat polskiej literatki i [[tłumacz]]ki [[Irena Tuwim|Ireny Tuwim]], [[Relacja rodzinna|kuzyn]] aktora kabaretowego i piosenkarza [[Kazimierz Krukowski|Kazimierza „Lopka” Krukowskiego]]. Jego bratem stryjecznym był aktor [[Włodzimierz Boruński]]. Podpisywał się ponad czterdziestoma pseudonimami m.in. Oldlen, Tuvim, Schyzio Frenik, Jan Wim, Pikador, Roch Pekiński, Owóż, Czyliżem, Atoli, Wszak.
 
== Życiorys ==
Linia 81:
 
== Twórczość ==
Był autorem tekstów [[kabaret]]owych, [[Rewia (przedstawienie)|rewiowych]] i [[libretto|librecista]] oraz autor tekstów politycznych. Był współautorem i redaktorem pism literackich i satyrycznych (''[[Skamander (czasopismo)|Skamander]]'', ''[[Wiadomości Literackie]]'', ''[[Cyrulik Warszawski (pismo)|Cyrulik Warszawski]]''). Tłumacz [[literatura rosyjska|literatury rosyjskiej]], m.in. [[Aleksander Puszkin|Aleksandra Puszkina]] (''Jeździec miedziany'', ''Połtawa''), [[Władimir Majakowski|W. Majakowskiego]] (''[[Obłok w spodniach]]''). Był autorem popularnych wierszy dla dzieci, m.in. ''Lokomotywa'', ''Ptasie radio'', ''Pan Hilary'', ''Słoń Trąbalski'', ''Bambo''. Był [[Bibliofilstwo|Bibliofilembibliofilem]] i kolekcjonerem kuriozów (''Czary i czarty polskie'', ''Pegaz dęba'', ''Cicer cum caule'').
 
Znany był ze swojego specyficznego [[Humor (postać komizmu)|humoru]] objawiającego się bystrością umysłu i świeżością. Świeżości tej szukał najczęściej w języku – głównym orężu modernizmu, a szczególnie postmodernizmu. Swe badania językowe rozpoczął od nauki [[esperanto]] jeszcze w latach gimnazjalnych. Tłumaczone na esperanto wiersze [[Leopold Staff|Staffa]], a także ''[[Testament mój]]'' (''Mia testamento'') [[Juliusz Słowacki|Juliusza Słowackiego]] i inne wiersze zostały opublikowane na łamach ''Esperantysty Polskiego'' (''[[Pola Esperantisto]]''). W późniejszych badaniach nad językiem tworzył neologizmy. Podobnie jak [[Bolesław Leśmian|B. Leśmian]], [[Aleksander Wat|A. Wat]] i [[Stanisław Młodożeniec|S. Młodożeniec]], tworzył tak zwany język pozarozumowy (zaum), którego poznanie miało być aprioryczne i zgodne ze skojarzeniami każdego odbiorcy. Próby te wyraził w ''Słopiewniach''.