Rada Polska Zjednoczenia Międzypartyjnego: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
m przeglądanie zmian + dr. int. (kropka po przypisie) + luźne propozycje połączenia zduplikowanej definicji wstępnej, wyróżnienia dodatkowego akapitu
Linia 1:
'''Rada Polska Zjednoczenia Międzypartyjnego''' -(inaczej '''Rada Zjednoczenia Międzypartyjnego''' lub '''Rada Międzypartyjna''' albo '''Rada Polska''') – reprezentacja polityczna polskich ugrupowań prawicowych działająca w Rosji w latach 1917-19181917–1918; była kontynuacją powstałego w 1914 w Warszawie Komitetu Narodowego Polskiego, który w 1915 roku ewakuował się do Rosji.
 
'''Rada Polska Zjednoczenia Międzypartyjnego''' (inaczej '''Rada Zjednoczenia Międzypartyjnego''' lub '''Rada Międzypartyjna''' albo '''Rada Polska''') – była kontynuacją powstałego w 1914 w Warszawie Komitetu Narodowego Polskiego który w 1915 roku ewakuował się do Rosji. Została powołana do życia na licznym zjeździe politycznym w Moskwie (3-93–9 sierpnia 1916) w Moskwie, w którym wzięło udział ok. 300 delegatów reprezentujących 116 organizacji polskich z całej Rosji<ref>Mariusz Korzeniowski, Krzysztof Latawiec, Monika Gabryś-Sławińska, Dariusz Tarasiuk, ''Leksykon uchodźstwa polskiego w Rosji w latach I wojny światowej,'' Lublin 2018, s. 395</ref>. W jej skład weszli przedstawiciele kilkudziesięciu prawicowych partii i grup politycznych działających w Rosji m.in. [[Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne|Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego]], [[Stronnictwo Polityki Realnej (1905-1923)|Stronnictwa Polityki Realnej]], Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji w Moskwie, Związku Zjednoczenia i Niepodległości, Stronnictwa Pracy Narodowej na Rusi (wkrótce wycofało się), Polskiego Towarzystwa Patriotycznego (po 2 miesiącach wystąpiło), Klubów Narodowych w Rosji, Komitetu Wykonawczego na Rusi, Rady Polskiej Ziemi Inflanckiej, Związku Wielkopolan i Małopolan, Rady Polskiej Ziemi Mińskiej, [[Rada Polska Ziemi Mohylewskiej|Rady Polskiej Ziemi Mohylewskiej]].<ref name=":0">Jerzy Holzer, Jan Molenda, ''Polska w pierwszej wojnie światowej,'' Warszawa 1967, s. 379</ref> Główną rolę polityczną odgrywali w niej narodowi demokraci. Rada liczyła 75 członków, na jej czele stał Wydział Wykonawczy, który dzielił się na Zagraniczny, Wojskowy i Wewnętrzny. Prezesem Rady i kierownikiem Wydziału Wykonawczego był [[Stanisław Wojciechowski]], wiceprezesami byli [[Stanisław Jezierski]] i Leon Łubieński, sekretarzem [[Józef Kożuchowski]], skarbnikiem Paweł Górski. Wydziałem Zagranicznym kierowali: [[Stanisław Grabski]] i [[Józef Wielowieyski]], Wydziałem Wojskowym: [[Jerzy Zdziechowski]] i [[Stanisław Widomski]] zaś Wydziałem Wewnętrznym: [[Teofil Anaszkiewicz]] i [[Jerzy Gościcki]]. Ponadto do bardziej znaczących polityków Rady należeli: [[Jan Harusewicz]], [[Wiktor Jaroński]], [[Jerzy Kożuchowski]], [[Jan Mrozowski]], Henryk Skarżyński i [[Zygmunt Wielopolski (1863–1919)|Zygmunt Wielopolski]].<ref>Jerzy Holzer, Jan Molenda, ''Polska w pierwszej wojnie światowej ...,'' s. 380</ref> Organami prasowymi RPZM były: „[[Dziennik Polski (1869–1918)|Dziennik Polski]]” i „[[Gazeta Polska (1915–1918)|Gazeta Polska]]”.
 
Główną rolę polityczną odgrywali w niej narodowi demokraci. Rada liczyła 75 członków, na jej czele stał Wydział Wykonawczy, który dzielił się na Zagraniczny, Wojskowy i Wewnętrzny. Prezesem Rady i kierownikiem Wydziału Wykonawczego był [[Stanisław Wojciechowski]], wiceprezesami byli [[Stanisław Jezierski]] i Leon Łubieński, sekretarzem [[Józef Kożuchowski]], skarbnikiem Paweł Górski. Wydziałem Zagranicznym kierowali: [[Stanisław Grabski]] i [[Józef Wielowieyski]], Wydziałem Wojskowym: [[Jerzy Zdziechowski]] i [[Stanisław Widomski]] zaś Wydziałem Wewnętrznym: [[Teofil Anaszkiewicz]] i [[Jerzy Gościcki]]. Ponadto do bardziej znaczących polityków Rady należeli: [[Jan Harusewicz]], [[Wiktor Jaroński]], [[Jerzy Kożuchowski]], [[Jan Mrozowski]], Henryk Skarżyński i [[Zygmunt Wielopolski (1863–1919)|Zygmunt Wielopolski]]<ref>Jerzy Holzer, Jan Molenda, ''Polska w pierwszej wojnie światowej ...,'' s. 380</ref>. Organami prasowymi RPZM były: „[[Dziennik Polski (1869–1918)|Dziennik Polski]]” i „[[Gazeta Polska (1915–1918)|Gazeta Polska]]”<ref name=":0" />.
Podstawą działania była uchwała zjazdu o dążeniu „do niepodległego państwa polskiego, utworzonego przez zjednoczenie wszystkich ziem polskich z własnym wybrzeżem morskim, obejmującym ujście Wisły”. Rada przeprowadziła na szeroką skalę akcję poparcia dla swego stanowiska - które do końca 1917 poparło 583 środowiska polskie rozrzucone niemal po całym imperium rosyjskim.<ref>Mariusz Korzeniowski, Krzysztof Latawiec, Monika Gabryś-Sławińska, Dariusz Tarasiuk, ''Leksykon uchodźstwa polskiego ...'', s. 399</ref> Od września 1917 roku Rada uznawała za swe przedstawicielstwo na Zachodzie [[Komitet Narodowy Polski (1917–1919)|Komitet Narodowy Polski]] powstały w sierpniu 1917 w Lozannie{{r|Roman Dmowski Polityka polska}}. Poprzez swoich przedstawicieli wywierała wpływ na działalność [[Naczelny Polski Komitet Wojskowy|Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego]], współpracując z nim w tworzeniu wojska polskiego w Rosji. RPZM była przeciwna podporządkowaniu [[Wojsko Polskie na Wschodzie (1914–1920)|korpusów polskich]] w Rosji [[Rada Regencyjna|Radzie Regencyjnej.]] Będąc przeciwna ruchowi rewolucyjnemu w Rosji, po drugiej rewolucji rosyjskiej stopniowo likwidowała swoją działalność. Część jej członków weszła w skład paryskiego [[Komitet Narodowy Polski (1917–1919)|KNP]]. Ostatecznie zakończyła działalność w czerwcu [[1918]] roku{{r|Ludwik Bazylow Polacy w Petersburgu}}.
 
Podstawą działania była uchwała zjazdu o dążeniu „do niepodległego państwa polskiego, utworzonego przez zjednoczenie wszystkich ziem polskich z własnym wybrzeżem morskim, obejmującym ujście Wisły”. Rada przeprowadziła na szeroką skalę akcję poparcia dla swego stanowiska - które do końca 1917 poparło 583 środowiska polskie rozrzucone niemal po całym imperium rosyjskim.<ref>Mariusz Korzeniowski, Krzysztof Latawiec, Monika Gabryś-Sławińska, Dariusz Tarasiuk, ''Leksykon uchodźstwa polskiego ...'', s. 399</ref>. Od września 1917 roku Rada uznawała za swe przedstawicielstwo na Zachodzie [[Komitet Narodowy Polski (1917–1919)|Komitet Narodowy Polski]] powstały w sierpniu 1917 w Lozannie{{r|Roman Dmowski Polityka polska}}. Poprzez swoich przedstawicieli wywierała wpływ na działalność [[Naczelny Polski Komitet Wojskowy|Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego]], współpracując z nim w tworzeniu wojska polskiego w Rosji. RPZM była przeciwna podporządkowaniu [[Wojsko Polskie na Wschodzie (1914–1920)|korpusów polskich]] w Rosji [[Rada Regencyjna|Radzie Regencyjnej.]] Będąc przeciwna ruchowi rewolucyjnemu w Rosji, po drugiej rewolucji rosyjskiej stopniowo likwidowała swoją działalność. Część jej członków weszła w skład paryskiego [[Komitet Narodowy Polski (1917–1919)|KNP]]. Ostatecznie zakończyła działalność w czerwcu [[1918]] roku{{r|Ludwik Bazylow Polacy w Petersburgu}}.
 
{{Zobacz kategorię|Członkowie Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego}}
Linia 15 ⟶ 17:
== Bibliografia: ==
 
* Jerzy Holzer, Jan Molenda, ''Polska w pierwszej wojnie światowej,'' Warszawa 1967, s. 379-380379–380
*Mariusz Korzeniowski, Krzysztof Latawiec, Monika Gabryś-Sławińska, Dariusz Tarasiuk, ''Leksykon uchodźstwa polskiego w Rosji w latach I wojny światowej,'' Lublin 2018, s. 399-400399–400, ISBN 978-83-227-9077-9
*Dariusz Tarasiuk, ''Polski obóz narodowy w Rosji w latach 1917–1918,'' Lublin 2014, ss. 292, ISBN 978-83-7784-540-0
*Dariusz Tarasiuk, ''Polityka zasad i celów. Polski obóz narodowodemokratyczny w Rosji w latach 1917–1918,'' "Pamięć i Sprawiedliwość" t. 31, 2018, s. 113-121113–121, [http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-0f44e72b-876f-4c99-87cc-a7130d0b1810?q=bwmeta1.element.desklight-463a50ce-8320-44c0-a789-b5fa9b0e221b;6&qt=CHILDREN-STATELESS wersja elektroniczna]
 
[[Kategoria:Rada Polska Zjednoczenia Międzypartyjnego|!]]