Interwencja Układu Warszawskiego w Czechosłowacji: Różnice pomiędzy wersjami

Przemiany polityczne w Czechosłowacji, zapoczątkowane w styczniu 1968 spowodowały falę niezadowolenia wśród władz państw socjalistycznych, zwłaszcza ZSRR. Przywódcy części partii komunistycznych z Europy Środkowo-Wschodniej obawiali się rewolucji czechosłowackiej, która mogłaby negatywnie oddziaływać na inne społeczeństwa państw demokracji ludowej. Wybrany 4 stycznia 1968 I sekretarz Komitetu Centralnego [[Komunistyczna Partia Czechosłowacji|Komunistycznej Partii Czechosłowacji]] (KSČ) Alexander Dubček zapowiedział głębokie reformy społeczne i gospodarcze, uniezależniające państwo od politycznej podległości ZSRR (budowa „socjalizmu z ludzką twarzą”). Liberalizacja forsowana przez Dubčeka obejmowała zwiększenie [[Wolność prasy|wolności prasy]], [[Wolność słowa|wolności słowa]], [[Wolność przemieszczania|swobody przemieszczenia się]], większy nacisk gospodarczy na dobra konsumpcyjne, możliwość wprowadzenia wielopartyjnego rządu i ograniczenie władzy tajnej policji, a także potencjalne wycofanie się z Układu Warszawskiego<ref>Gaddis 2005, s. 150.</ref><ref>Ello (ed.), Paul (kwiecień 1968). ''Control Committee of the Communist Party of Czechoslovakia, "Action Plan of the Communist Party of Czechoslovakia (Prague, April 1968)''" w: Dubcek's Blueprint for Freedom: His original documents leading to the invasion of Czechoslovakia. William Kimber & Co. 1968, s.32, 54.</ref>. Tak zwana „Praska„[[Praska Wiosna”Wiosna]]” dla I sekretarza KC [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]] [[Leonid Breżniew|Leonida Breżniewa]] miała charakter kontrrewolucji, której natychmiast należało zapobiec. Duże naciski na jej stłumienie wywierali także przywódcy PRL [[Władysław Gomułka]] oraz NRD [[Walter Ulbricht]], którzy obawiali się, że po wyjściu Czechosłowacji z Układu Warszawskiego [[Republika Federalna Niemiec (1949–1990)|RFN]] może zakwestionować powojenny układ granic<ref>5 lipca na posiedzeniu KC PZPR [[Władysław Gomułka]] narzekał na niedostateczną jego zdaniem determinację ZSRR w tłumieniu reform w CSRS. Por. {{Cytuj książkę | autor = Jerzy Eisler | url = http://pamiec.pl/pa/biblioteka-cyfrowa/publikacje/9929,Jerzy-Eisler-Polskie-miesiace-czyli-kryzysy-w-PRL.html | tytuł = Polskie miesiące czyli kryzys(y) w PRL | rok = 2008 | isbn = 9788376290195 | wydanie = EPUB | cytat = "Radzieccy robią to wszystko w rękawiczkach. Gdyby to zależało od nas, to już bym ich dawno złamał. Proces prowadzi do odpadnięcia Czechosłowacji z naszego obozu. Widzę trudności z wejściem wojsk obecnie. Radzieccy mają prawo, ponieważ wyzwolili Czechosłowację, zginęły tysiące ich żołnierzy, udzielali pomocy gospodarczej. Możemy radzieckim powiedzieć, że wprowadzimy nasze wojska bo tu idzie o nasze bezpieczeństwo. Do diabła z suwerennością. Jeśli zaś nie chcą, to niech ustępują dalej"}}</ref>.