Główny Komitet Ratunkowy: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m przeglądanie zmian + dr. int. |
m +ilustracja, drobne redakcyjne |
||
Linia 1:
{{Czy wiesz do artykułu|5}}
[[Plik:Glowny Komitet Ratunkowy Lublin.jpg|mały|Afisz Głównego Komitetu Ratunkowego w Lublinie z 1917 roku]]
'''Główny Komitet Ratunkowy''' – organizacja samopomocowa działająca w latach 1915–1918 w części Królestwa Polskiego okupowanej przez [[Austro-Węgry]].
== Historia ==
Główny Komitet Ratunkowy powstał 13 listopada 1915
Dzięki wysiłkom miejscowego społeczeństwa oraz pomocy udzielonej przez Książęco-Biskupi Komitet w Krakowie, a także przychylnej postawie ówczesnych władz okupacyjnych szybko stworzono sieć lokalnych komitetów ratunkowych. Zgodnie z założeniami przyjętymi przez centralę GKR w skład gminnych komitetów ratunkowych wchodzić mieli przedstawiciele różnych grup społecznych i zawodowych. Przewidywano, że powinien się w nich znaleźć reprezentant duchowieństwa, większej własności, przemysłu, mniejszej własności i nauczycieli. W praktyce, ze względu na specyfikę poszczególnych gmin, skład społeczno-zawodowy komitetów był niejednolity. W skład prezydium GKR w 1918
GKR czerpał niezbędne do funkcjonowania środki z różnorodnych źródeł. Początkowo bardzo znaczna ich część pochodziła z [[Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce|Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny]] w Polsce (tzw. Komitetu Vevejskiego) i [[Książęco-Biskupi Komitet Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny|Książęco-Biskupiego Komitetu]] w Krakowie. Budżety Komitetów poważnie wzmacniały też datki przekazywane przez władze okupacyjne (szczególnie w późniejszym okresie, gdy środki pochodzące z dwóch pierwszych źródeł zaczęły maleć). W czerwcu 1918
Staraniem GKR powołano w okupacji austro-węgierskiej Polską Centralę Handlową, która zajmowała się rozprowadzeniem 50% kontyngentu towarów sprowadzanych z Austrii oraz przywozem towarów z krajów neutralnych (istniała do 1926). Członkowie GKR i jego struktur powiatowych wchodzili w skład wydziałów aprowizacyjnych przy generalnym gubernatorstwie i komendach powiatowych. Zajmowały się one rozdziałem artykułów żywnościowych i artykułów pierwszej potrzeby, regulowały obrót tych artykułów i normowały ich ceny. Reprezentanci GKR wchodzili także do Krajowej Rady Gospodarczej powołanej przez [[Generalne Gubernatorstwo Lubelskie|Generalne Gubernatorstwo Wojskowe]] w Polsce. Po odzyskaniu niepodległości struktury Głównego Komitetu Ratunkowego weszły w skład [[Rada Główna Opiekuńcza (1916–1921)|Rady Głównej Opiekuńczej]]<ref>Jerzy Holzer, Jan Molenda, ''Polska w pierwszej wojnie światowej'', Warszawa 1967, s. 352.</ref>.{{Kategoria główna|Członkowie Głównego Komitetu Ratunkowego}}
|