Kasza: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Norblin - Femme faisant du gruau.jpg|thumb|„Kobieta''Kobieta mieląca kaszę”kaszę'' naw [[żarna]]ch przedstawiona na XVIII wiecznym rysunku [[Jan Piotr Norblin|Jana Norblina]]]]

'''Kasza''' – jadalne [[nasiona]] [[zboża|zbóż]] lub [[zboża rzekome|zbóż rzekomych]], często w postaci lekko rozdrobnionej (lecz nie tak bardzo jak [[mąka]]) lub tylko pozbawionej twardej łuski. Dzięki wysokiej zawartości [[skrobia|skrobi]] posiadająmają wysoką [[wartość odżywcza|wartość odżywczą]].

Kasze otrzymane z [[ziarniak|ziarna]], które zostało jedynie obłuszczone i ewentualnie wypolerowane, zachowujące w przybliżeniu jego kształt, nazywane są '''krupami'''<ref name=Konarzewska>{{cytuj książkę|nazwisko=Konarzewska|imię=Małgorzata|tytuł=Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: podręcznik do nauki zawodu kucharz w technikum i szkole policealnej |tom=2 |wydawca=REA s.j. |wydanie= 2011<!--sic!-->|strony=51|isbn=978-83-7141-980-5 |rozdział=1.7.1. Otrzymywanie i podział kasz | cytat=W zależności od stopnia przerobu i wielkości ziaren otrzymuje się: / kasze krupy, zachowujące w przybliżeniu kształt ziarna, są tylko obłuszczone i ewentualnie polerowane (...)}}</ref>. Najwięcej [[białko|białka]], [[witamina|witamin]], [[Biologiczne znaczenie pierwiastków|mikro- i makroelementów]] znajduje się tuż pod okrywą ziarna{{r|DobraK-wartość}}. Dlatego kasze z całego ziarna charakteryzują się największą zawartością tych substancji{{r|DobraK-wartość}}. Zawierają także więcej [[błonnik]]a oraza mniej [[skrobia|skrobi]] w stosunku do kasz drobnych{{r|DobraK-wartość}}.

Do szeroko ujmowanych kasz należą też ziarna [[ryż siewny|ryżu]]{{r|pwn}}. NazwąJako kasze specjalne określane są również inne produkty z ziaren, jak ziarna dęte czy preparowane [[płatki zbożowe]]{{r|pwn}}.

Od wieków używane jako jeden z podstawowych składników [[Sztuka kulinarna|kulinarnych]] na świecie. Od końca XVI wieku kasza uchodziła w kuchni polskiej za pożywienie prymitywne, którą żywili się głównie ludzi ubodzy i chorzy<ref>{{cytuj książkę| imię=Aleksandra |nazwisko=Chomicz| imię2=Alina |nazwisko2=Stradecka |tytuł= Kasze. Pożywne źródło witamin | wydawca= [[Świat Książki]] | rok=2014 | strony=5}}</ref>. W roku 1610 [[Szymon Syreński]] zanotował w Zielniku: ''Ludzie„Ludzie starego wieku póki chleba nie używali, grysu z jęczmienia otłuszczonego, samoszy i pszenicy używali potem za znajomością chleba opuścili tę potrawę, dla chorych ją lekarzom zostawiwszy, którą potem kaszywem i kaszą nazwano''nazwano”. Markiz [[Guillaume Le Vasseur de Beauplan|de Beauplan]] w swoim opisie [[Prowincja małopolska|wschodnich połaci Małopolski]]<ref>{{cytuj książkę| imię=Eryk |nazwisko=Lasota|imię2=Wilhelm|nazwisko2=Beauplan |tytuł=Opis Ukrainy |miejsce= Warszawa |wydawca=[[Państwowy Instytut Wydawniczy]] | data = 1972}}</ref> wśród potraw prostego ruskiego ludu wyliczawyliczył pierogi, placki z gryki, kapustę podawaną ze słoniną, groch, kluski oraz kasze. W roku 1682 [[Stanisław Czerniecki]], kuchmistrz wojewody krakowskiego, w dziele ''Compendium ferculorum'' wśród 333 przepisów wymieniawymienił tylko jeden wykorzystujący kaszę – jest to [[brejka|brejkę]] ugotowanaugotowaną na mleku z dodatkiem jajka, rodzynek i cynamonu, na końcu upieczonaupieczoną w piekarniku. Na pograniczu polsko-ruskim jadano ''kaszę„kaszę (krupy) jęczmienną, owsianą i orkiszową, hreczanej raczej nie jadanojadano”<ref>[[Oskar Kolberg]]. Sanockie-krośnieńskie str. 85</ref>.

Aż do Bogu, aż do Sanu <br>

leży, czarna wyorana<br>

Ruś czerwona, Ruś hreczna<br>

|Wincenty Pol|Pieśń o ziemi naszej|align=right}}

Do podstawowych rodzajów kasz współcześnie używanych w Polsce należą następujące{{r|lk_rodzaje}}:

* [[kuskus]] (z [[pszenica twarda|pszenicy durum]]; zaliczany do kasz pomimo cech [[makaron]]u<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = ''Kuskus -– kasza czy makaron?'' |imię = Paulina | nazwisko = Zduniak | pracaopublikowany = [[gazeta.pl|zdrowie.gazeta.pl]] | opublikowany = [[Agora SA]] |url = http://zdrowie.gazeta.pl/Zdrowie/1,101460,15164342,Kuskus___kasza_czy_makaron_.html | data = 31 stycznia 2014 | data dostępu = 2019-05-20}}</ref>)

<ref name="pwnowsiana-PZ">{{Cytuj stronę | urltytuł = http://encyklopediaKasza owsiana – właściwości odżywcze.pwn.pl/haslo/kasza;3921003.html |Jak tytułgotować =kaszę Kaszaowsianą? | pracaautor = EncyklopediaMarzena Masna | opublikowany = pwn.plPoradnik Zdrowie | data dostępu = 20162018-0701-0719}}</ref>