Wiktor Emanuel II: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków, drobne redakcyjne |
|||
Linia 68:
}}
[[Plik:Coat of arms of the Kingdom of Italy (1848-1870).svg|mały|120px|Herb Wiktora Emanuela II w latach 1849-1870]]
'''Wiktor Emanuel II''', [[Język włoski|wł.]] ''Vittorio Emanuele II di Savoia-Carignano'', właśc. Vittorio Emanuele Maria Alberto Eugenio Ferdinando Tommaso di Savoia-Carignano (ur. [[14 marca]] [[1820]] w [[Turyn]]ie, zm. [[9 stycznia]] [[1878]] w [[Rzym]]ie) – pierwszy [[
== Początki panowania ==
Urodził się w [[Turyn|Turynie]] jako syn przyszłego króla [[Sardynia|Sardynii]] i [[Piemont]]u [[Karol Albert (król Sardynii)|Karola Alberta]] oraz [[Maria Teresa Toskańska (1801–1855)|Marii Teresy]] z [[Toskania|Toskanii]]. Od wczesnej młodości nie przejawiał większych zainteresowań nauką. Unikał gramatyki, matematyki, historii i innych dyscyplin, które wymagały od niego wysiłku i wytrwałej lektury. Wysiłki nauczycieli, aby książę zainteresował się zdobywaniem wiedzy były daremne. Wiktor Emanuel wolał jazdę konną, polowania, naukę fechtunku czy wędrówki po górach. [[27 lipca]] [[1838]] zdobył szczyt [[Rocciamelone]] w [[Alpy Graickie|Alpach Graickich]] o wysokości 3538 m n.p.m.
W 1848 jego ojciec wszczął wojnę z [[Austria|Austrią]], która rządziła prawie całymi północnymi [[Włochy|Włochami]], ale został pokonany w bitwie pod [[Novara|Novarą]] w 1849. W tym samym roku Karol Albert abdykował, a 22 marca 1849 jego następcą został Wiktor Emanuel. W latach 50. pod rządami Wiktora Emanuela [[Turyn]] stał się politycznym i kulturalnym sercem Italii, a Królestwo Sardyńskie oazą liberalizmu i ostoją myśli narodowej<ref>Tomasz Wituch, ''Garibaldi'', Wrocław 1983, s. 189</ref>. W 1857 roku utworzono organizację pod nazwą Włoskie Towarzystwo Narodowe, którego celem było wspieranie wszystkiego, co mogło przyczynić się do kulturalnego i narodowego odrodzenia Włoch, a naczelnym zawołaniem Towarzystwa stało się: ''Viva Vittorio Emanuele II!'' Wiktor Emanuel II stał się królewskim patronem polityki wyzwolenia i odrodzenia narodowego<ref>Tomasz Wituch, op. cit., s. 189</ref>.
Linia 83:
[[Plik:Statuto fondamentale del regno.pdf|mały|page=27|240px|Proklamowanie Wiktora Emanuela II królem Włoch, 17 marca 1861]]
[[Plik:Victor Emmanuel II Verona.jpg|mały|240px|Pomnik Wiktora Emanuela II w Weronie]]
Wyprawa tysiąca zakończyła się sukcesem. Garibaldi opanował Sycylię i ogłosił jej przyłączenie do królestwa Wiktora Emanuela II<ref>Tomasz Wituch, op. cit., s. 223</ref>. 27 lipca Garibaldi zajął [[Mesyna|Mesynę]] a 19 sierpnia wylądował w [[Kalabria|Kalabrii]]. Wiktor Emanuel II w oficjalnym liście zakazywał Garibaldiemu inwazji na kontynencie, a w prywatnym liście wręcz do niej zachęcał. Prowadził potrójną grę wobec Garibaldiego, Cavoura i Napoleona III. Garibaldi rozpoczął inwazję na [[Neapol]], który ostatecznie zajął bez walki i większego oporu 7 września 1860 roku. Na zajętych terenach jak poprzednio przeprowadzono plebiscyt i jak poprzednio większość opowiedziała się za natychmiastową inkorporacją południowych prowincji do królestwa Wiktora Emanuela II<ref>Tomasz Wituch, op. cit., s. 237</ref>. Resztę wojsk Franciszka II rozbito na przełomie 1860 i 1861 roku. W październiku Garibaldi spotkał się z królem Wiktorem Emanuelem, pozdrawiając go tytułem ''króla Włoch''. W marcu [[1861]] roku Senat i Izba Deputowanych ogłosiły powstanie [[
Wiktor Emanuel II po śmierci [[Camillo Cavour]]a nie miał już premiera i polityka tej rangi. Młode państwo włoskie ulegało poważnym tarciom politycznym i społecznym. Było ogromnie zróżnicowane pod względem demograficznym i ekonomicznym. Burżuazja posiadała kontrolę nad aparatem administracyjnym. Olbrzymie masy chłopskie żyły w skrajnej nędzy i niedostatku. Król aprobował i miał przekonanie do rządów parlamentarnych. Proces jednoczenia ziem pod jego berłem zakończyło zajęcie Państwa Kościelnego i Rzymu. Pius IX zaprotestował przeciwko okupacji miasta przez wojska [[Piemont|piemonckie]], ogłaszając się „więźniem Watykanu”. W 1871 roku Rzym stał się, w miejsce [[Florencja|Florencji]], oficjalną stolicą zjednoczonego państwa włoskiego<ref>W tym samym roku [[Traktat waszyngtoński (1871)]] uznał króla Włoch za jednego trzech uprawnionych do wyznaczenia [[państwo neutralne|neutralnego]] [[arbitraż międzynarodowy|arbitra]] w sprawie [[Roszczenia Alabamy|roszczeń Alabamy]].</ref>. Znaczenie osobowości króla i jego wpływ na bieg wydarzeń były ogromne. Przez potomnych uznany został za jednego z czterech „ojców Ojczyzny”<ref>Józef Andrzej Gierowski, op. cit., Wrocław 2003, s. 413</ref>.
Linia 207:
== Zobacz też ==
* [[
== Przypisy ==
| |||