Chiton: Różnice pomiędzy wersjami

Składała się z dwóch prostokątnych kawałków materiału zszytych dłuższymi bokami do wysokości ramion, spinanych na ramionach [[fibula]]mi lub [[guzik]]ami. Wkładano ją bezpośrednio na ciało, nie zdejmowano do snu (rozpinając tylko pasek); dzieci nosiły bez przepasania<ref>R. Flacelière: ''Życie codzienne w Grecji…'', dz. cyt., s. 137.</ref>. Lżejszą jej odmianę zwano chitonionem (χιτώνιον).

ChitonWspomniany mógłjuż u [[Homer]]a chiton był długim, lnianym, białym ubiorem noszonym przez dostojników i ten uroczysty charakter cechował go na stałe<ref>M.L. Bernhard: ''Ubiory w starożytnej Grecji'', dz. cyt., s. 5.</ref>. Mógł być luźny bądź z paskiemprzepasany w talii, długi (do kostek), zwany chitonem [[Jonowie|jońskim]], albo krótki (do połowy ud), zwany [[Dorowie|doryckim]]. Pierwszy, stosowany w Atenach aż do V wieku p.n.e., ogólnie noszono jednak tylko zimą (według zaleceń [[Hezjod]]a) lub podczas morskiej podróży<ref>Émile Mireaux: ''Życie codzienne w Grecji w epoce homeryckiej''. Warszawa: PIW, 1962, s. 36.</ref>. Chitony jońskie wykonane z cienkiej tkaniny lnianej i bogato fałdowane, od połowy VI wieku p.n.e. były też ubiorem kobiet, które (od końca IV w. p.n.e.) zaczęły przewiązywać je pod piersiami.

Chiton dorycki był zasadniczymzasadniczo ubiorem męskim –(m.in. wojownicy nosili go pod pancerzem przeciw otarciom ciała), natomiastjakkolwiek kapłani i dostojnicy chętnie występowali w chitonach jońskich (''chitón poderes''), niekiedy nawet z [[tren (moda)|trenami]]. Ta tradycyjna długa tunika stanowiła strój uroczysty i obrzędowy – także śpiewaków czy uczestników zawodów sportowych<ref>Jak np. [[Auriga z Delf|delficki auriga]], odziany w tradycyjny, biały ''ksystis'' z drobnymi fałdami (R. Flacelière: ''Życie codzienne w Grecji…'', dz. cyt., s. 137).</ref>; niekiedy pozostawiano w niej długie rękawy, zszyte jak w ubiorze perskim.

Prostszą i uboższą wersją chitonu było ''exomís''[[eksomis]] (ἐξωµίς), noszone przez pracujących fizycznie (rzemieślników, chłopów, niewolników). Była to skrócona, lekka i luźna szata, dla swobody ruchów spięta zazwyczaj tylko na lewym ramieniu.

* {{Cytuj książkę |autor = Francesco Adorno, Luigi Beschi, Henri van Effenterre, Giovanni Ferrara, Siegfried Lauffer |tytuł = W dawnych Atenach |wydawca = Ossolineum |miejsce = Wrocław |rok = 1971}}